Topics # This is Hawaiian tape HV24 reel 9. TC 00:00:00.000 - 00:00:03.780 Speaker Key LK: Larry Lindsey Kauanoe Kimura TK: Theodore Kelsey h: Haumāna :AL1 Alan Los Banos :BH Betsy Hughes PW: Pila William H. Wilson IN: Ida Kapuʻihilani Feary-Milton Nāone mk: Mea Kelepona :K2 Kaipo :IM Joseph Iokepa Puʻupuʻi Wenuke/Wainuke Makaʻai :DK Dorothy Kōleka Kahananui :HG Harry Gregson :IF ʻIliahi Kanahele Faulkner :MR Māhela ʻĀwai Rosehill :MC Mālia Kawaihoʻouluhāʻao Craver TC 00:00:00.190 - 00:55:45.470 Topics Topics: Missing the beginning part of the program. Student portion - students give presentation on Princess Kaʻiulani. TK talks about his coming to Hawaiʻi and moving around on Hawaiʻi after living on Kauaʻi (Hanamāʻulu and Kekaha) with his mother and father. TK talks about his jobs, friends and schools. Reverend H.B. Nālimu and Reverend Desha. His work with Henry E. P. Kekahuna at Kīlauea Naitonal Park and the many heiau of Hawaiʻi. TK talks about his work with the Kumulipo (creation chant). HV24.009 Palapala Leo: Theodore Kelsey TC 00:00:04.050 - 00:10:11.013 h:AL1 @ I kona wā kamaliʻi, ʻaʻole anei? TC 00:00:06.440 - 00:00:09.206 h:BH ʻAe, na ke kamaliʻi wahine Ruth Keʻelikōlani i hāʻawi i kēia ʻāina iā Kaʻiulani. TC 00:00:09.270 - 00:00:14.766 h:AL1 Ua ʻōlelo mai ʻo Tūtū kāne he ʻāina nui loa kēlā. A ua heluhelu wau na Cleghorn kāne, ka makua kāne o Kaʻiulani i mālama ʻia ai ia ʻāina nona. TC 00:00:16.546 - 00:00:28.511 h:BH He kanaka kaulana ʻo Cleghorn. Ua kanu ʻo ia i ka nui meakanu ma ʻĀinahau. TC 00:00:29.085 - 00:00:34.536 h:AL1 ʻAe, ua kanu a mālama i nā kumulāʻau, i nā pua, i nā lāʻau hihi, a i nā meakanu ʻē aʻe he nui wale. I kumu^^, kuʻu manaʻo, he kanakolu ʻano pua aloalo āna i kanu ai ma laila. I kēia manawa naʻe, ʻaʻohe paha mea ulu o laila. Ua pau nō paha i ka ulaʻa ʻia i kēia manawa. ʻAʻole i hoʻokoe ʻia ke kumu banyan kaulana o ʻĀinahau. TC 00:00:35.920 - 00:01:07.615 h:BH Auē nō hoʻi ke aloha. Pohō ka hana nui a Cleghorn. Ua lilo nā meakanu āna. TC 00:01:08.233 - 00:01:14.115 h:AL1 Ua make ʻo Kaʻiulani ma ʻĀinahau. A i kēia manawa hoʻi, koe ka hōkele Kaʻiulani wale nō i mea hoʻomanaʻo iā ia me kona home aloha ʻo ʻĀinahau. TC 00:01:15.375 - 00:01:28.146 h:BH He mele nō ko ʻĀinahau, na ke kamaliʻi wahine Likelike, ka makuahine o Kaʻiulani, i haku. Hōʻike kēia mele i ka nani o ka hale ʻo ʻĀinahau, ke ʻala onaona o nā pua a me ka uluwehi o laila. ʻO ʻĀinahau ka inoa o kēia mele. TC 00:01:28.516 - 00:01:45.631 Recorded Songs ʻĀinahau > Nani wale kuʻu home ʻĀinahau i ka ʻiu I ka holu nape a ka lau o ka niu I ka uluwehiwehi i ke ʻala o nā pua Kuʻu home, kuʻu home i ka ʻiuʻiu Na ka wai lūkini Wai anuhea o ka rose E hoʻopē nei i ka liko o nā pua Na ka manu pīkake Manu hulu melemele Nā kāhiko ia o kuʻu home Nani wale kuʻu home ʻĀinahau i ka ʻiu I ka holu nape a ka lau o ka niu I ka uluwehiwehi i ke ʻala o nā pua Kuʻu home, kuʻu home i ka ʻiuʻiu TC 00:01:46.476 - 00:03:50.436 Recorded Songs Kuʻu home, kuʻu home i ka ʻiuʻiu_ TC 00:03:50.558 - 00:04:05.331 LK ʻAe, aloha ahiahi kākou. ʻO ko mākou hoa kipa o kēia ahiahi ʻo Mr. Theodore Kelsey. He kanaka kamaʻāina kēia o Hawaiʻi nei, a ua kamaʻāina nō paha kekahi o ʻoukou me kēia kanaka naʻauao. Ua nui nō kona ʻike ma nā ʻike a nā kūpuna o kākou. A e aloha mai nō, e Mr. Kelsey. TC 00:04:05.475 - 00:04:33.053 TK A, aloha ʻoukou. TC 00:04:33.930 - 00:04:35.730 LK ʻAe. TC 00:04:35.975 - 00:04:36.700 TK E. TC 00:04:36.203 - 00:04:36.793 LK A e ʻoluʻolu e wehewehe mai iā mākou, no ka mea, ʻo kekahi o mākou, ʻaʻohe maopopo pono i kou, kou ʻāina i hānau ʻia ai, a i ka makahiki hea ʻoe i hānau ʻia ai. TC 00:04:37.300 - 00:04:52.133 TK A ua hānau ʻia wau ma Seattle, Washington, a ma ka makahiki ʻumikūmāiwa kanaiwakūmākahi. TC 00:04:52.275 - 00:05:03.365 LK ʻAe. TC 00:05:03.900 - 00:05:04.298 TK {Amū,} a hele mai, a holo mai i Hawaiʻi nei, a i ka makahiki ʻumikūmāiwa kanaiwa^^, kanaiwakūm^^, kūmālima paha. E, a, noho ma Hanamāʻulu, Kauaʻi, ʻo ia kahi o kuʻu makua kāne hanauna, ʻo William, a William Ira Wells, e ke kumu, e ke kumu o ke k^^, kula o Hanamāʻulu. A noho wau ma laila me koʻu makuahine, a ma hope, hele aku, a, ka makuahine me aʻu i Kekaha. A aʻo kula ʻo ia ma Kekaha ma, hoʻokahi makahiki, a laila, e, holo, holo māua i Hilo. A hiki mai, e, ka makua kāne mai Seattle mai, a, a kiʻi ʻo ia i ka hale kūʻai ʻo Wallnickles Company Limited ma Hilo. A lilo ʻo ia i mea, i ka haku o, o ia, a, a, TC 00:05:04.405 - 00:06:21.751 TK hale kūʻai, TC 00:06:21.820 - 00:06:23.205 LK O ia hale kūʻai. TC 00:06:21.846 - 00:06:23.200 LK ʻĒ. TC 00:06:23.200 - 00:06:23.671 TK e, no ʻumi makahiki. A ma ho^^, TC 00:06:23.678 - 00:06:27.631 LK A lōʻihi. TC 00:06:26.450 - 00:06:27.523 TK a ma hope, a, hele ʻo ia i, Ku^^, i, a, Kūkaʻiau ma Hāmākua, a lilo i, i haku o k^^, o ka hale kūʻai, a, mahi kō. A, TC 00:06:27.696 - 00:06:44.200 LK Ma ka^^. TC 00:06:44.145 - 00:06:44.705 TK a, ma Ku^^, ma Kūkaʻiau. TC 00:06:44.222 - 00:06:47.000 LK ʻĒ, ʻē. TC 00:06:46.891 - 00:06:47.835 TK A ma hope, hele, e, kūkulu ʻo ia i, a, o, ʻo ia i, e, a, ʻo ia hoʻi ia, a hoʻolimalima paha ʻo ia i, i hale ma he^^, a hale kūʻai ma Hilo. Aia i loko o ke awāwa o, ^^^ o, {amū,} auē, ʻo ia kekahi awāwa ma, ma ke kihi o ke alanui e, a, Hualālai ! {amū,} ʻo, ʻo, ʻo, ʻo Kalanakāmaʻa ka inoa o ia awāwa, kahi i wehe ai, a, na ka poʻe kahiko i kāmaʻa, a, i ka wā i, e, i hiki aku ai i Hilo, TC 00:06:47.055 - 00:07:44.499 LK I kēia awā^^, ʻē. TC 00:07:43.395 - 00:07:44.656 TK i Hilo one. Mai, e, ka ʻāina, a, a, a, mai ka ʻāina pōhaku. TC 00:07:44.661 - 00:07:53.206 LK ʻAe, ʻae. TC 00:07:53.201 - 00:07:54.205 TK A wehe i ko, ke kāmaʻa ma laila. TC 00:07:53.988 - 00:07:56.755 LK ʻAe. TC 00:07:56.910 - 00:07:57.818 TK Kalanakāmaʻa. A ma hope, hele wau i, i Honolulu nei, a, a, {mū,} hele pū, e, a ma hope, hele mai ka makua kāne, a kūkulu i ha^^, i hale no, a no, noʻu ma, a, Kaimukī. A noho ma ʻō, ma laila. TC 00:07:56.965 - 00:08:21.280 LK {Mū.} TC 00:08:21.515 - 00:08:22.633 TK {Amū,} ^^^ a, n^^, ʻo ia ka, ʻo ia ka mea, ʻo ia ka mea nui. TC 00:08:23.156 - 00:08:31.218 LK ʻĒ. ^^^ TC 00:08:31.146 - 00:08:32.890 LK A pehea kou noho ʻana i ka ʻāina ʻo Hawaiʻi? TC 00:08:32.938 - 00:08:35.913 TK ʻAe. TC 00:08:36.973 - 00:08:37.823 LK He ʻōpiopio nō ʻoe i kēlā manawa, ʻeā? TC 00:08:37.448 - 00:08:39.968 TK ʻAe. A ^^^ e kiʻi wau i puke ʻōlelo Kepanī me ka ʻōlelo Hawaiʻi ma ka hale kūʻai o ka makua kāne. TC 00:08:40.263 - 00:08:52.243 LK ʻĒ. TC 00:08:52.326 - 00:08:53.290 TK ʻO ia ʻo Samkokukuaiwa. TC 00:08:52.613 - 00:08:54.528 LK {A.} TC 00:08:54.681 - 00:08:55.673 TK A aʻo wau i nā ʻōlelo ʻelua, a, poina i ka ʻōlelo Kepanī. TC 00:08:55.673 - 00:09:00.923 LK ^^^ A ke mau nei nō ka ʻōlelo makuahine. TC 00:09:00.555 - 00:09:04.045 TK A hoʻomau kuʻu manaʻo no, no ka ʻōlelo Hawaiʻi. A. TC 00:09:03.310 - 00:09:08.861 LK A no kou noho ʻana nō me nā poʻe Hawaiʻi, a no kēia mea nō ʻoe i hoʻopaʻa ai i ka ʻōlelo Hawaiʻi. TC 00:09:08.011 - 00:09:14.955 TK A ʻo kekahi hana oʻu, a kekahi hana aʻu, ʻo ia, e, ke kōkua ʻana iā Tom Cook, he mea ana ʻāina. TC 00:09:15.370 - 00:09:26.015 LK ʻĒ, ʻē. TC 00:09:25.930 - 00:09:26.900 TK A e, e hana ana ma laila i kekahi ʻelemakule, ʻo James, Ananea Iokepa. A lilo māua i mau hoaaloha, a nui ke kōkua iaʻu, iā, a, e, e n^^, e Iokepa iaʻu. TC 00:09:26.655 - 00:09:46.070 LK ʻĒ, ʻē. TC 00:09:45.760 - 00:09:46.631 TK A pēlā nō kāna, a, hoahānau ʻo Wa^^, ʻo, a, ʻo Wa^^, ʻo Wahihoʻo^^, Waihoʻolana. TC 00:09:46.253 - 00:09:57.008 LK ʻĒ, ʻē. TC 00:09:57.023 - 00:09:57.678 TK A. TC 00:09:57.780 - 00:09:58.505 LK A ua lohe liʻiliʻi nō wau, a, hele nō ʻoe me Kekahuna, TC 00:09:58.216 - 00:10:04.061 TK ʻAe, aia ma hope TC 00:10:04.341 - 00:10:05.908 LK e, e hoʻopaʻa i nā ʻike a nā kupu^^. TC 00:10:04.996 - 00:10:08.385 TK Ma hope loaʻa mai. TC 00:10:07.360 - 00:10:08.583 LK Ma hope loaʻa mai kēia, ʻae. TC 00:10:08.441 - 00:10:10.718 TK !! Kekahuna. TC 00:10:08.650 - 00:10:10.475 Topics We're off the air, you wanna stop talking for a while? TC 00:10:11.013 - 00:10:13.226 TK A. TC 00:10:13.876 - 00:10:14.916 Topics We're off the air. TC 00:10:14.671 - 00:10:15.463 LK ʻŌ, alia iki. TC 00:10:15.210 - 00:10:16.120 Topics What? TC 00:10:15.463 - 00:10:16.303 LK Alia iki. TC 00:10:16.120 - 00:10:16.960 Topics Probably knocked the transmitter out. TC 00:10:17.025 - 00:10:18.888 LK What happen? TC 00:10:19.360 - 00:10:20.170 Topics Let me, ah, take a look. TC 00:10:20.170 - 00:10:20.855 Topics Uno momento, you guys got a heavy stuff going on over there. That's why. TC 00:10:22.676 - 00:10:26.241 PW Lightning, lightning. TC 00:10:26.280 - 00:10:27.206 LK Ua mea, pau hoʻi ka uila o kēia mīkini, alia iki kāua^^. TC 00:10:27.206 - 00:10:31.610 PW Ka^^, na ka uila. TC 00:10:31.761 - 00:10:33.065 LK Ka uila? TC 00:10:33.241 - 00:10:33.981 PW ʻAe. TC 00:10:34.000 - 00:10:34.356 LK ʻŌ, na ka uila nō e, m^^, mea, pā iho nei i kēia^^. TC 00:10:34.275 - 00:10:37.726 Recorded Songs < Nā Lei O Hawaiʻi TC 00:10:36.510 - 00:11:12.300 LK E kala m^^, e hui kala mai ʻoukou iā mākou, ua pā mai nō ke, ka uila ma kēia wahi. A pau liʻiliʻi nō hoʻi ka uila kukui no ka manawa wale nō. A eia hou mākou o kēia ka papahana ʻo Ka Leo Hawaiʻi, a ʻo ko mākou hoa kipa nō o kēia ahiahi, ʻo Theodore Kelsey. E kala mai e Mr. Kelsey i kēia wahi pilikia. A ua kamaʻilio nō ʻoe e pili ana i kou noho ʻana ma Hawaiʻi i kou wā liʻiliʻi, a, TC 00:11:03.131 - 00:11:32.618 TK ʻAe. TC 00:11:32.660 - 00:11:33.090 LK kou mau hoaaloha o kēlā manawa. TC 00:11:33.100 - 00:11:35.321 TK A e hele wau i ke kula ma Hilo, i ke kula a, a, Foreign School, a ma hope i ka Union School, a ma hope i ka Riverside School. A i koʻu ʻimi ʻana i nā mea Hawaiʻi, a ʻo kekahi mea kōkua nui, ʻo ia ka ʻelemakule makapō ʻo Nā^^, ʻo Reverend H. B. Nālimu. TC 00:11:35.170 - 00:12:01.656 LK ʻĒ. TC 00:12:02.035 - 00:12:02.698 TK A. TC 00:12:02.461 - 00:12:03.736 LK No Pāpaʻaloa? TC 00:12:03.736 - 00:12:04.860 TK ʻAʻole. TC 00:12:05.651 - 00:12:06.445 LK ʻAʻole? No hea? TC 00:12:05.726 - 00:12:07.713 TK A no Hilo nō. TC 00:12:07.810 - 00:12:09.676 LK No Hilo nō, ʻē. TC 00:12:09.580 - 00:12:10.716 TK A e no ka, no ka, no ka papa ʻo ʻĪ, a ke, a ka papa kaulana o Hilo. A. TC 00:12:09.840 - 00:12:21.141 LK Ka papa ʻo ʻĪ, ʻo ia nō ka ʻohana? TC 00:12:21.518 - 00:12:24.960 TK A ka ʻohana ʻo ʻĪ. TC 00:12:25.405 - 00:12:26.755 LK ʻĪ, ʻē. TC 00:12:26.760 - 00:12:27.350 TK ʻAe. TC 00:12:26.945 - 00:12:27.425 LK ʻAe. TC 00:12:27.388 - 00:12:28.038 TK Akā naʻe, ʻo ia koʻu ʻo^^, ʻohana, he aha ka^^, he papa {amū,} the ʻĪ clan. TC 00:12:28.313 - 00:12:34.775 LK ʻĒ, no Hilo nō kēia ʻohana. TC 00:12:34.778 - 00:12:36.646 TK No Hilo. TC 00:12:36.160 - 00:12:36.816 LK Ka papa, ʻē. TC 00:12:37.013 - 00:12:38.236 TK A, a. No, no Kohala ka Mahi, a no ha, na, no Maui ka Palena. A i ka manawa e koho pāloka, wa^^, a, koho, e koho pāloka, ʻōlelo //E, e, e ala e ka ʻĪ, ka Mahi, ka Palena\\. TC 00:12:37.508 - 00:12:56.470 LK ^^^ TC 00:12:56.306 - 00:12:57.783 TK ^^^ //E alu ka pule o Hakalau\\. TC 00:12:56.860 - 00:13:00.385 LK ʻAe. ^^^ ʻAʻohe nō i lohe ʻia kēia mau huaʻōlelo o kēia manawa, e holo nei nō nā moho, ʻaʻohe hoʻopuka ʻia. ^^^ TC 00:13:00.495 - 00:13:10.538 TK ʻĒ. ^^^ A no ka, o, o, ʻike kēlā ʻelemakule ʻo Nālimu iā Reverend Titus Coan. ʻO ia ka, ʻo ia ka. TC 00:13:11.175 - 00:13:24.715 LK He mikionali nō ʻo ia. TC 00:13:24.275 - 00:13:25.815 TK He mikionali mua ma Hilo. TC 00:13:25.090 - 00:13:27.305 LK ʻĒ. ʻAe, pololei. TC 00:13:26.170 - 00:13:28.425 TK {Amū,} a ma, a m^^, ma hope hoʻouna ʻia ʻo ia i, i Kilipaki, Gilbert Islands. TC 00:13:28.055 - 00:13:38.990 LK ʻO Nālimu? TC 00:13:38.680 - 00:13:39.553 TK Yeah. TC 00:13:39.456 - 00:13:40.036 LK ʻĒ, ʻē. TC 00:13:40.035 - 00:13:40.876 TK A, no kekahi manawa, a laila, hoʻi nō, hoʻi hou nō i, i Hawaiʻi. TC 00:13:40.966 - 00:13:47.903 LK ʻAe. TC 00:13:47.850 - 00:13:48.533 TK A. TC 00:13:48.605 - 00:13:49.420 LK Kamaʻāina nō paha ʻoe me ka ʻohana Desha? TC 00:13:50.493 - 00:13:53.665 TK ʻAe. TC 00:13:53.866 - 00:13:54.933 LK ʻĒ. TC 00:13:54.478 - 00:13:55.141 TK He mea maʻamau iaʻu e hele aku i ka, i, i ka hale pule ʻo Haili e hoʻolohe i ka ʻelemakule, {amū,} TC 00:13:55.401 - 00:14:03.770 LK ʻĒ, e haʻiʻōlelo ana. TC 00:14:03.155 - 00:14:05.231 TK {mū,} and, TC 00:14:04.396 - 00:14:05.551 LK ʻĒ. TC 00:14:05.231 - 00:14:05.751 TK e, e, haʻi ana ma ka ʻōlelo Hawaiʻi. TC 00:14:05.583 - 00:14:08.796 LK ʻO ia koʻu mea e minamina nei i kēia mau lā, ʻaʻohe lohe ʻia ka haʻiʻōlelo ʻana ma ka ʻōlelo Hawaiʻi. TC 00:14:08.385 - 00:14:14.308 TK ʻAʻole. TC 00:14:12.480 - 00:14:13.251 LK ʻO ia ka helu ʻekahi o nā haʻiʻōlelo. TC 00:14:14.308 - 00:14:16.700 TK ʻO ia. ʻAe. TC 00:14:15.666 - 00:14:17.873 LK ^^^ ʻAe. TC 00:14:16.810 - 00:14:18.620 TK A kapa ʻia i The Silver Tongued Orator. TC 00:14:18.835 - 00:14:21.935 LK ʻO Desha. TC 00:14:21.851 - 00:14:22.783 TK ʻAe. TC 00:14:22.841 - 00:14:23.388 LK ^^^ He kaulana ʻo ia, kaulana. TC 00:14:23.128 - 00:14:25.806 TK ʻAe. TC 00:14:25.425 - 00:14:25.990 LK Kahuna pule kaulana. TC 00:14:26.658 - 00:14:28.015 TK A, a, ke, e shii^^, ʻo kekahi mea kōkua iaʻu, ʻo ia ka wahine hana lei o Hilo, ʻo Mrs. {amū,} a, Kaʻōulionālani Pahiʻo, i noho ma ke alanui em^^, {amū,} ma ke alanui Pi^^, e, Piʻopiʻo. TC 00:14:28.061 - 00:14:51.056 LK ʻĒ, ʻē, ʻē. TC 00:14:51.053 - 00:14:52.371 TK ʻAe. TC 00:14:52.326 - 00:14:52.808 LK ʻAe, kēia manawa, ua pau nō. Iā kākou, iā mea, a kala mai i^^, iā mākou nā ʻōp^^, poʻe ʻōpiopio, hoʻopuka nō mākou i kēlā inoa ʻo Piopio. TC 00:14:52.741 - 00:15:02.143 TK No. TC 00:15:02.198 - 00:15:02.770 LK A iā ʻoe, he Pi^^. TC 00:15:02.293 - 00:15:03.303 TK Piʻopiʻo. TC 00:15:03.330 - 00:15:04.101 LK Piʻopiʻo. TC 00:15:04.065 - 00:15:04.710 TK ʻAe. TC 00:15:04.865 - 00:15:05.445 LK Na wai mai kēia inoa? TC 00:15:06.050 - 00:15:07.638 TK A. TC 00:15:08.540 - 00:15:09.105 LK Na wai i kapa ʻia ai? TC 00:15:08.695 - 00:15:10.280 TK ʻAʻole maopopo. E. TC 00:15:09.545 - 00:15:11.458 LK Akā, ʻo Piʻopiʻo nō. TC 00:15:11.550 - 00:15:13.161 TK Akā naʻe, ʻo ia, ʻo ia ka hoʻopuka pololei ʻana. TC 00:15:11.650 - 00:15:14.846 LK ʻĒ, Piʻopiʻo. TC 00:15:14.916 - 00:15:15.895 TK Yeah, Piʻopiʻo. {Mū.} TC 00:15:15.540 - 00:15:17.290 LK ʻAe, ua pau paha ʻo Piʻopiʻo i kēia manawa, no ka mea, ua kūkulu hou ʻia kēia, ha^^, kēia mau hale kalana o ka, o Hawaiʻi ma laila, ʻo Kaikoʻo kēia manawa. TC 00:15:17.983 - 00:15:28.926 TK {Mū.} TC 00:15:28.736 - 00:15:29.283 LK Ma mua ʻo Piʻopiʻo kēia alanui. TC 00:15:29.323 - 00:15:31.825 TK A. TC 00:15:31.886 - 00:15:32.555 LK ʻĒ. TC 00:15:32.365 - 00:15:32.818 TK ʻIke wau i kekahi i, a, mea, ʻike i ke, i ka muliwai ʻo Wailuku, ʻo, ʻo Lāmeka Ahulau, a ʻekolu la^^, ʻekolu, e, a hoahānau, ʻo Lāmeka me Huli, me {amū,} a, me Mokumaiʻa. TC 00:15:33.300 - 00:16:00.183 LK ʻEkolu kēia poʻe hoahānau. TC 00:16:00.725 - 00:16:02.701 TK A. TC 00:16:01.655 - 00:16:02.283 LK ʻĒ. TC 00:16:02.835 - 00:16:03.303 TK A hele wau me Lāmeka i kekahi manawa, a, e, i kekahi mau, a, wahi, a, a, e, kahiko o ka muliwai ʻo Wailuku. TC 00:16:03.216 - 00:16:16.981 LK ʻĒ, ʻē. TC 00:16:16.818 - 00:16:17.598 TK {Amū,} a kekahi hoaaloha ʻo Mrs. o, o, Kū^^, Kūkona, he, he luahine, TC 00:16:18.376 - 00:16:29.161 LK ʻAe. TC 00:16:29.668 - 00:16:30.151 TK ʻe^^, ʻelemakule, he luahine, ʻelemakule. TC 00:16:29.768 - 00:16:34.026 LK ʻĒ, ʻē. TC 00:16:33.710 - 00:16:34.468 TK A he luahine, e. TC 00:16:34.480 - 00:16:37.045 LK Kahiko nō. TC 00:16:37.196 - 00:16:38.100 TK Kahiko nō. TC 00:16:38.076 - 00:16:38.940 LK ʻAe. TC 00:16:38.768 - 00:16:39.545 TK A. TC 00:16:39.475 - 00:16:40.310 LK A pehea kēia mau wahi pana o ka muliwai ʻo Wailuku? TC 00:16:40.158 - 00:16:43.975 TK ʻO, ʻo, ua hoʻopaʻa ʻia, {amū,} a, ʻo koʻu mau pepa Hawaiʻi, a hoʻokomo ʻia i loko o ka Archives ma Honolulu nei, no ka pono o ka lehulehu. TC 00:16:44.100 - 00:16:57.153 LK ʻŌ, mahalo !! TC 00:16:56.831 - 00:16:57.616 TK ʻAe. A manaʻo wau e aho i nā Hawaiʻi ke hoʻokumu lā^^, e, ke hoʻokumu lākou i ko lākou mau mea, a, kahiko i loko o ka Archives. TC 00:16:57.565 - 00:17:09.760 LK He pololei, ʻae. TC 00:17:09.428 - 00:17:10.795 TK A ʻo kahi, o, o, kahi noho, i loko o k^^, k^^, ʻāina noho. TC 00:17:10.636 - 00:17:15.671 LK A i ʻo^^, i ʻole nalowale loa. TC 00:17:15.591 - 00:17:17.553 TK ʻĒ, ʻae. TC 00:17:16.493 - 00:17:18.423 LK ʻĒ. TC 00:17:17.860 - 00:17:18.310 TK Ma, e, a, ma, ma mua o k^^, e, e, o ka, o k^^, ʻaʻole, ʻaʻole e puhi ^^^, ʻaʻole ^^^. TC 00:17:19.016 - 00:17:29.900 LK ʻĒ, ʻē, ʻaʻohe puhi nō i ke ahi paha, lilo paha, i ka ʻaihue paha. TC 00:17:29.258 - 00:17:34.386 TK ʻĒ. TC 00:17:30.048 - 00:17:30.761 LK ʻĒ. TC 00:17:34.686 - 00:17:35.278 TK No nā ʻiole, a pēlā aku. TC 00:17:35.161 - 00:17:37.970 LK ʻAe. ^^^ TC 00:17:37.085 - 00:17:38.676 TK Pau. TC 00:17:37.990 - 00:17:38.460 LK ʻAi i ka, ʻae. TC 00:17:38.715 - 00:17:39.648 TK A, e hoʻokomo ma kekahi wahi i, e, !! TC 00:17:39.235 - 00:17:43.836 LK E mālama pono ai, ʻē. TC 00:17:42.891 - 00:17:44.680 TK Mālama, ʻae. TC 00:17:44.301 - 00:17:45.413 LK Pololei. TC 00:17:46.105 - 00:17:46.860 TK A. TC 00:17:47.718 - 00:17:48.808 LK A pehea kou hoʻomaka ʻana me ka hana ʻana o, o kēia, me kēia kanaka ʻo Kekahuna, no ka mea, ua kaulana nō ʻo ʻolua ma ka, ma ka hana. TC 00:17:48.280 - 00:18:00.016 TK Well, a, a pahu wau i kaʻu hana ma ke ʻano lālā hoʻokahi o kauhale Hawaiʻi ʻo La^^, ʻo Lālani. TC 00:17:58.775 - 00:18:09.065 LK ʻO wai kēia ʻo Lālani? TC 00:18:09.116 - 00:18:11.541 TK ʻO, ʻo i^^, ʻo ia ke kauhale o, a, Mr. George P. Mossman i hoʻokomu ʻia, a, ma ke kihi o Paoakalani. TC 00:18:11.635 - 00:18:21.615 LK ʻŌ, ma ʻaneʻi nei nō. TC 00:18:21.335 - 00:18:22.896 TK ʻAe. TC 00:18:22.786 - 00:18:23.393 LK ʻĒ. TC 00:18:22.985 - 00:18:23.580 TK A ma ka ʻaoʻao ma uka o ke alanui Kalākau^^, a, Kalākaua. TC 00:18:23.790 - 00:18:28.076 LK ʻĒ. TC 00:18:28.445 - 00:18:28.926 TK A kokoke i, i ke kahua o Kapiʻolani. TC 00:18:28.910 - 00:18:34.676 LK ʻAe. A kēia he, ka inoa kēia o ka hale ʻo Lālani? TC 00:18:34.828 - 00:18:39.395 TK ʻO, ʻo, a, he kauhale Hawaiʻi ʻo Lālani, Lālani Hawaiian Village. TC 00:18:39.416 - 00:18:45.433 LK ʻO ia. TC 00:18:45.303 - 00:18:46.025 TK Maikaʻi kēlā wahi, nani. TC 00:18:46.076 - 00:18:48.215 LK ʻĒ. TC 00:18:48.101 - 00:18:49.113 TK A, ^^^ a ma hope. TC 00:18:48.758 - 00:18:53.415 LK ʻO kēia ka hana ʻana o kēia kauhale, ua ʻano like nō paha me ke kauhale o kēia manawa kāhea ʻia ʻo Ulumau? TC 00:18:53.096 - 00:19:00.381 TK Well, a, ʻaʻole li^^, a ʻano like nō, akā naʻe, e, ma kahi o Lālani, nui nā hōʻike. TC 00:19:00.775 - 00:19:09.848 LK ʻĒ, ʻē. TC 00:19:09.651 - 00:19:10.943 TK E m^^, a, ua hula nā kaikuahine o Mokemona, ^^^ i ka hula, a loaʻa ma laila kekahi ʻelemakule, TC 00:19:10.506 - 00:19:23.220 LK ʻO wai kona inoa? TC 00:19:23.506 - 00:19:24.826 TK A ʻo {amū.} TC 00:19:23.931 - 00:19:26.263 LK ʻO Kuluwai? Kamaʻāina ʻoe me Kuluwai? TC 00:19:25.751 - 00:19:28.350 TK ʻO, ʻo Kuluwaimaka. TC 00:19:27.368 - 00:19:29.470 LK ʻAe, Kuluwaimaka. TC 00:19:29.026 - 00:19:30.325 TK ʻAe, noho ma laila. TC 00:19:30.123 - 00:19:32.180 LK ʻĒ, ʻē. TC 00:19:31.995 - 00:19:32.885 TK A mālama wau iā ia. ^^^ TC 00:19:32.613 - 00:19:36.671 LK He kanaka loea i ke oli Hawaiʻi, TC 00:19:36.848 - 00:19:39.480 TK ʻAe, ʻo ia. TC 00:19:39.280 - 00:19:40.800 LK nā oli kahiko. TC 00:19:39.495 - 00:19:40.623 TK A, e, ^^^, a, aia i loko o ka hale o hōʻikeʻike, ka, kekahi o kona mau oli. TC 00:19:41.151 - 00:19:51.570 LK ʻAe, ua hoʻopaʻa ʻia. TC 00:19:51.345 - 00:19:52.876 TK ʻAe. TC 00:19:52.720 - 00:19:53.108 LK ʻAe. He nani nō kona leo i ke oli. TC 00:19:53.170 - 00:19:56.040 TK ʻAe, nani kona leo. ^^^ {Amū.} ʻO, I see, kekahi ʻelemakule ma laila, ʻo, a, poina wau i ka inoa. {Amū.} TC 00:19:55.398 - 00:20:16.801 LK ʻĒ. TC 00:20:16.326 - 00:20:16.928 TK A, a pau, a pau o kēlā, a, kēlā wahi nani, TC 00:20:16.965 - 00:20:22.183 LK ʻĒ. TC 00:20:22.260 - 00:20:22.653 TK e, a laila, a hele wau i loko o ka Archives no ke kōkua o ka loio ʻo Mr. Hyde. TC 00:20:23.071 - 00:20:34.871 LK Mr. Hyde, {a.} TC 00:20:35.148 - 00:20:36.386 TK A aia i loko o laila, e, e, ku^^, a, ʻo, ʻo Mr. Henry E. P. Kekahuna, a lilo ʻo ia i hoaaloha noʻu, {amū,} a, mea, a, kōkoʻolua, e, no nā, no kekahi mau makahiki ma hope aku, e ^^^, a ma hope i ke, o Kekahuna, !! TC 00:20:35.771 - 00:21:06.113 LK ʻO ka hana nō, kala mai iaʻu, ʻo ka hana o Kekahuna, he hana unuhi ma ka ae^^, a, Archives? He aha kona ʻoihana ma laila? TC 00:21:05.316 - 00:21:13.175 TK Well, a, he n^^, a, a he unuhi paha ʻo ia !! TC 00:21:13.190 - 00:21:23.060 LK ʻĒ, unuhi. TC 00:21:22.163 - 00:21:23.343 TK {Amū.} TC 00:21:23.610 - 00:21:24.230 LK A ma hope mai, hele nō ʻolua i nā mokupuni. TC 00:21:24.083 - 00:21:28.066 TK A ma hope, hele māua i {amū,} i, a, ka National Park. TC 00:21:26.530 - 00:21:32.460 LK Ma Kīlauea? TC 00:21:32.906 - 00:21:34.381 TK Ma, ma Kīlauea. TC 00:21:34.125 - 00:21:35.876 LK ʻĒ. TC 00:21:35.720 - 00:21:36.240 TK {Amū.} TC 00:21:36.608 - 00:21:37.556 LK E ana ʻāina? TC 00:21:37.890 - 00:21:39.216 TK Akamai ʻo Kekahuna i ke, i ke, kākau ʻana i, i ka hana ʻana i palapalaʻāina. TC 00:21:38.436 - 00:21:45.360 LK ʻAe, ʻae. TC 00:21:45.475 - 00:21:46.365 TK No nā, a, palapala no ka heiau, a nā mea kahiko. TC 00:21:46.000 - 00:21:51.598 LK ʻAe. TC 00:21:51.490 - 00:21:52.411 TK A , nui ka mahalo o ke, ka haku o {amū,} Kīlauea National Park iā, i, i kāna hana. He, a, he, ma Hōnaunau kekahi. TC 00:21:52.326 - 00:22:04.458 LK I kēia manawa, TC 00:22:04.380 - 00:22:05.611 TK {Mū.} TC 00:22:05.621 - 00:22:06.130 LK ma mua paha, ʻaʻohe, ʻaʻohe o Hōnaunau, mea, National Park, ʻeā? TC 00:22:06.006 - 00:22:11.266 TK A, a, ʻo, ʻo Kīlauea Na^^, ʻo, a, Hawaiʻi National Park wale nō paha. ʻO, ʻo Hōnaunau {amū,} a, ʻo, ua kapa ʻia a City of Refuge. ^^^ TC 00:22:11.205 - 00:22:24.673 LK A ʻo ia ka Puʻuhonua. TC 00:22:23.406 - 00:22:25.035 TK Puʻuhonua. TC 00:22:24.991 - 00:22:25.965 LK ʻĒ. TC 00:22:25.773 - 00:22:26.160 TK {Amū,} ^^^ nui ka mahalo o, a, o ka haku o, o ka pāka. TC 00:22:26.798 - 00:22:33.535 LK ʻO wai ia, ʻo wai ka haku ia manawa? TC 00:22:33.865 - 00:22:35.920 TK I see, a. TC 00:22:35.888 - 00:22:38.843 LK ʻAʻole ʻo ʻĀpala ē? TC 00:22:38.045 - 00:22:39.695 TK Ē? TC 00:22:40.450 - 00:22:40.840 LK Mr. Apple, ʻaʻole? TC 00:22:40.870 - 00:22:42.141 TK ʻAʻole. TC 00:22:42.416 - 00:22:43.611 LK ʻŌ, kuhi au, ua, he m^^, he ʻāina hou kēia ʻo Hōnaunau no ka National Park, ʻaʻole kā, TC 00:22:43.906 - 00:22:49.468 TK ʻO ia paha. TC 00:22:49.301 - 00:22:50.160 LK Ē? TC 00:22:50.096 - 00:22:50.618 TK A. TC 00:22:50.881 - 00:22:51.696 LK He National Park ʻo Hōnaunau i kou, i kēlā manawa nō? TC 00:22:51.505 - 00:22:54.950 TK A. !! TC 00:22:54.180 - 00:22:55.710 LK ʻAʻole? TC 00:22:54.950 - 00:22:55.678 TK ʻA^^, ʻaʻole. TC 00:22:55.743 - 00:22:57.256 LK ʻĒ, ʻē. Akā, ua hele nō ʻolua e hoʻopaʻa i nā, nā moʻolelo, TC 00:22:57.086 - 00:23:02.305 TK Mr. ___. A. A poina wau i ka inoa o ka haku. TC 00:23:01.035 - 00:23:07.886 LK ʻĒ, ʻē. TC 00:23:08.015 - 00:23:09.021 TK A, a, aia a pau. TC 00:23:08.571 - 00:23:10.301 LK A no ka mea, he, he nui nō nā pana o kēlā ʻāina ʻo Hōnaunau, nui ka moʻolelo. TC 00:23:09.171 - 00:23:13.826 TK Well, a. TC 00:23:13.785 - 00:23:15.073 LK A nui nā heiau. TC 00:23:15.541 - 00:23:17.176 TK ʻO, ʻo , ʻo ka heiau, a, wale nō ka hana a Kekahuna. TC 00:23:15.658 - 00:23:19.841 LK ʻO ia, ʻē. TC 00:23:19.711 - 00:23:20.516 TK ʻO ia ka mea, ka mea nui. A. TC 00:23:19.966 - 00:23:22.761 LK He, ua hoʻopaʻa nō, a, kaha kiʻi ʻo ia? Kaha palapalaʻāina? TC 00:23:23.373 - 00:23:27.708 TK ʻAe. TC 00:23:27.310 - 00:23:28.060 LK A kaha nō ʻo ia i nā, TC 00:23:28.050 - 00:23:29.780 TK ʻAe. TC 00:23:29.206 - 00:23:30.003 LK n^^, ke kahua. TC 00:23:30.000 - 00:23:31.173 TK A, ʻae. TC 00:23:30.356 - 00:23:31.750 LK ʻĒ. TC 00:23:31.718 - 00:23:32.118 TK A, a pau ia hana no ka, no ke, a, ka National Park, a laila, hele māua i kahi o ka ʻelemakule ʻo {amū,} ʻo, a, Nāluāhine ma Kahaluʻu TC 00:23:31.750 - 00:23:46.090 LK Kahaluʻu, ʻē. TC 00:23:45.511 - 00:23:46.668 TK A he, a, pili ʻohana, TC 00:23:46.541 - 00:23:48.878 LK No. TC 00:23:49.628 - 00:23:50.081 TK ka wahine o Nāluāhine iā Kekahuna. TC 00:23:49.636 - 00:23:53.316 LK ʻO Nāluāhine he kanaka kaulana nō o Kona, o nā Kona. TC 00:23:53.708 - 00:23:57.931 TK ʻAe. TC 00:23:57.935 - 00:23:58.611 LK ʻO Hawaiʻi nei nō a^^. TC 00:23:58.746 - 00:24:00.548 TK {Amū,} a nui ka ʻike o, o Nāluāhine i nā heiau. TC 00:23:59.491 - 00:24:06.080 LK Pololei, ʻē. TC 00:24:06.065 - 00:24:07.130 TK A, a hele wau me Kekahuna hoʻokahi wāwae, a lilo wau i kona wāwae hema. TC 00:24:06.630 - 00:24:14.590 LK ʻAe. ^^^ TC 00:24:14.590 - 00:24:16.765 TK ^^^ A. TC 00:24:15.155 - 00:24:18.230 LK ʻO ʻoe nō ke kōkoʻo. TC 00:24:17.143 - 00:24:18.605 TK ʻAe. TC 00:24:18.968 - 00:24:19.563 LK ^^^ TC 00:24:19.555 - 00:24:20.325 TK A nui nā heia^^, nui nā heiau ma Kona i ka^^, i, e, kaha ʻia, u^^, e ia. TC 00:24:20.696 - 00:24:29.010 LK ʻĒ, ʻē. TC 00:24:29.075 - 00:24:30.025 TK A. TC 00:24:30.450 - 00:24:31.560 LK He heiau nō ko luna o Hualālai? Ka heiau o Hale a u^^. TC 00:24:31.810 - 00:24:37.856 TK ʻAʻole. TC 00:24:37.001 - 00:24:37.980 LK ʻAʻole? TC 00:24:37.991 - 00:24:38.533 TK ʻAʻole. TC 00:24:38.610 - 00:24:39.380 LK ʻO ia. TC 00:24:39.631 - 00:24:40.141 TK A he^^, a hele, hele i, hele māua i Kohala, TC 00:24:40.111 - 00:24:44.055 LK {Mū.} TC 00:24:43.950 - 00:24:44.530 TK !! TC 00:24:44.940 - 00:24:45.540 LK E kala mai ʻoe iaʻu. TC 00:24:45.065 - 00:24:46.418 TK {Mū.} TC 00:24:45.990 - 00:24:46.500 LK E hoʻolaha ana nō kēia kahua i wahi hoʻolaha n^^. TC 00:24:46.530 - 00:24:50.210 TK ʻAe. TC 00:24:50.185 - 00:24:50.965 IN ## Aloha e Hawaiʻi. ʻO neia ka hola ahiahi hapalua hola ʻewalu, eight thirty p.m. TC 00:24:52.325 - 00:25:06.263 Topics # The sound of aloha. In Honolulu radio 1420 KCCN. TC 00:25:08.946 - 00:25:16.288 Topics # You are listening to Ka Leo Hawaiʻi produced by the students of the University of Hawaiʻi's Hui Aloha ʻĀina Tuahine. This program is brought to you as a public service of The Gas Company and the gas appliance dealers in Hawaiʻi. And now, back to Ka Leo Hawaiʻi. TC 00:25:17.103 - 00:25:39.620 LK ʻAe, i kēia manawa e hoʻolaha ana au i nā helu kelepona o kēia kahua. ʻO ia ka helu ʻeiwa ʻelua ʻekolu, ʻole ʻehā ʻole ʻelua. Helu ʻeiwa ʻelua ʻekolu, ʻole ʻehā ʻole ʻekolu. Me ka helu ʻeiwa ʻelua ʻekolu, ʻole ʻehā ʻole ʻehā. ʻAe, a ua hele nō ʻolua i Kohala e hoʻopaʻa ai i nā heiau ma. TC 00:25:39.620 - 00:26:03.986 TK Heiau o {amū,} TC 00:26:03.426 - 00:26:05.368 LK Moʻokini. TC 00:26:05.166 - 00:26:05.840 TK a, ʻo, ʻae, Moʻokini. ʻAe. TC 00:26:06.105 - 00:26:10.468 LK Pehea ʻo Kohala Hema ma Kawaihae, he heiau nui ko laila, ʻo Puʻukoholā. TC 00:26:10.310 - 00:26:16.266 TK ʻO, ma, ʻo, ʻo, a, Puʻukoholā. TC 00:26:15.825 - 00:26:18.715 LK Maopopo iā ʻoe kēlā heiau? TC 00:26:18.500 - 00:26:20.506 TK ʻAe. TC 00:26:20.135 - 00:26:20.668 LK ʻEkolu kēlā poʻe heiau, ʻeā? TC 00:26:20.870 - 00:26:22.691 TK I see, a ua hele māua i Puʻukoholā. TC 00:26:23.901 - 00:26:28.885 LK ʻĒ. TC 00:26:28.528 - 00:26:29.113 TK {Amū.} ʻElua paha heiau ma Puʻukoholā, ʻaʻole nui ka hana ma Kohala. TC 00:26:29.800 - 00:26:39.060 LK {Mū.} TC 00:26:38.940 - 00:26:39.690 TK {Mū.} TC 00:26:39.695 - 00:26:40.000 LK ʻO ka heiau ma Kawaihae ʻo Puʻukoholā, ʻo ia ka heiau nui ma nuna o kēlā puʻu, TC 00:26:40.435 - 00:26:45.550 TK ʻAe, ʻo ia. TC 00:26:45.460 - 00:26:46.573 LK Puʻukoholā. TC 00:26:45.550 - 00:26:46.501 TK {Mu.} TC 00:26:46.840 - 00:26:47.416 LK Me ka heiau ʻo Mailekini. A ka heiau ʻo Haleokapuni, ua maopopo iā ʻoe kēlā heiau, aia i loko o ke kai. TC 00:26:47.151 - 00:26:55.000 TK A, a, {amū,} ʻaʻole. TC 00:26:54.600 - 00:27:00.881 LK I kēia manawa, ua pau, pau kēlā heiau. E kala mai, he kelepona nō. Aloha mai. TC 00:27:00.235 - 00:27:06.938 mk:K2 Aloha mai e Kauanoe. TC 00:27:07.163 - 00:27:08.825 LK Aloha mai nō. Pehea ʻoe? TC 00:27:09.001 - 00:27:10.391 mk:K2 ʻO wau nō kēia ʻo Kaipo. TC 00:27:10.938 - 00:27:12.565 LK ʻAe, pehea ʻoe? TC 00:27:12.615 - 00:27:14.800 mk:K2 A maikaʻi loa. TC 00:27:15.121 - 00:27:16.381 LK Pehea kou māmā? TC 00:27:16.400 - 00:27:18.036 mk:K2 Maikaʻi nō. Makemake nō au e aloha i koʻu makua wahine a me koʻu makua kāne. TC 00:27:18.100 - 00:27:24.491 LK I Niʻihau? TC 00:27:24.215 - 00:27:25.231 mk:K2 ʻO Mililani a me Kaipo. TC 00:27:25.761 - 00:27:27.783 LK ʻAe, hiki. TC 00:27:27.698 - 00:27:28.570 mk:K2 A ʻo ia, pau, wale nō, wale nō. TC 00:27:28.990 - 00:27:32.878 LK Mahalo i kou kelepona ʻana mai. TC 00:27:32.723 - 00:27:34.795 mk:K2 ʻO ia. TC 00:27:34.335 - 00:27:35.158 LK ʻAe. TC 00:27:35.000 - 00:27:35.580 mk:K2 Mahalo iā ʻoe. TC 00:27:35.320 - 00:27:36.271 LK ʻAe, aloha. TC 00:27:36.136 - 00:27:36.915 mk:K2 A hui hou. TC 00:27:37.165 - 00:27:37.888 LK A hui hou. ʻAe, ʻo ia nō kekahi keiki no Niʻihau mai, ua makemake nō ʻo ia e aloha aku i ka ʻohana e hoʻolohe ana nō paha lākou. ʻAe. ʻO ka mokupuni ʻo Hawaiʻi wale nō ʻoukou, ʻolua ʻo Kekahuna i hele ai? TC 00:27:37.900 - 00:27:55.703 TK A ʻae. {Amū,} a ^^^, a ʻimi i nā mea Hawaiʻi ma Oʻahu nei kekahi. A. TC 00:27:55.926 - 00:28:09.118 LK ʻO nā ʻāina hea o Oʻahu nei? TC 00:28:07.853 - 00:28:10.013 TK Hea? TC 00:28:09.580 - 00:28:10.050 LK ʻO, ʻo nā wahi hea o Oʻahu nei? TC 00:28:10.013 - 00:28:12.226 TK ʻO nā, kaʻapuni ʻo Oʻahu nei !! TC 00:28:12.376 - 00:28:16.931 LK ʻO nā wahi like ʻole. ^^^ TC 00:28:15.745 - 00:28:17.980 TK ʻAe, ʻo Oʻahu, ʻo nā wahi like ʻole. TC 00:28:16.931 - 00:28:19.325 LK ʻĒ. TC 00:28:18.878 - 00:28:19.255 TK A kākau ʻo ia i ke, ʻo Kekahuna, kākau ʻo Kekahuna i kekahi puke, a, no nā inoa Hawaiʻi ma, ma, ma Oʻahu nei. TC 00:28:19.810 - 00:28:30.063 LK ʻĒ, ʻē. TC 00:28:30.215 - 00:28:30.798 TK A he mau, a, puke liʻiliʻi ʻē aʻe no ke, no nā mea Hawaiʻi. TC 00:28:30.711 - 00:28:37.595 LK {Mū.} TC 00:28:37.631 - 00:28:38.280 TK A. TC 00:28:38.626 - 00:28:40.345 LK A pehea kēia mea ʻo ke Kumulipo, ua, pehea ʻo, pehea ʻoe i hoʻopaʻa ai i kēia Kumulipo. TC 00:28:40.611 - 00:28:48.933 TK Well. TC 00:28:48.658 - 00:28:49.371 LK A na kekahi poʻe ʻē aʻe paha i hoʻopaʻa mua ʻia ai? TC 00:28:48.933 - 00:28:52.206 TK A na kekahi em^^, o hoaaloha ma Kauaʻi i kō^^, kōkua nui iā māua ma ke Kumulipo. A makemake wau e hoʻokomo i kona inoa, TC 00:28:52.920 - 00:29:07.235 LK ʻAe, hiki, hiki. TC 00:29:07.013 - 00:29:08.308 TK i, i, i loko o kēlā palapala i, i kekahi manawa ma kēia mua aku. TC 00:29:07.316 - 00:29:14.483 LK E hiki iā ʻoe ke haʻi mai i kona inoa i kēia manawa, ʻo wai kona inoa? TC 00:29:14.726 - 00:29:18.470 TK ʻEā? TC 00:29:18.626 - 00:29:19.155 LK ʻO wai kona inoa? TC 00:29:19.190 - 00:29:20.503 TK ʻAʻole e makemake ʻo ia e !! TC 00:29:19.358 - 00:29:22.653 LK ʻŌ, aia nō ʻo ia ke ola nei? TC 00:29:22.065 - 00:29:24.146 TK Aia nō, ʻē, ke ola nei nō, ʻae. TC 00:29:23.160 - 00:29:26.703 LK ʻŌ, maikaʻi. TC 00:29:25.635 - 00:29:26.555 TK Kā^, ʻae. TC 00:29:27.566 - 00:29:28.981 LK ʻAe. He aha ka manaʻo nui o kēia Kumulipo? TC 00:29:28.183 - 00:29:32.970 TK Well, ua kapa ʻia, a he pule hoʻolaʻa, he puʻu^^. he pule hoʻolaʻa aliʻi. TC 00:29:33.848 - 00:29:41.803 LK ʻĒ. TC 00:29:41.930 - 00:29:42.581 TK {Amū,} he ʻano moʻokūʻauhau kahiko loa, {amū,} ua, and, a, ma ka, ma ka, ma, e, ke, ma ka haku ʻana, hoʻokomo nā inoa o nā mea i, i ha^^, hana ʻia e, e like me ka iʻa, a me, TC 00:29:42.986 - 00:30:12.265 LK ʻAe. TC 00:30:12.451 - 00:30:13.320 TK nā mea, a, TC 00:30:12.883 - 00:30:14.790 LK He m^^, ʻē, ʻē. TC 00:30:13.670 - 00:30:15.338 TK kolo. TC 00:30:15.161 - 00:30:15.865 LK Nā mea o ke, nā mea ola o ke kai. TC 00:30:15.875 - 00:30:17.741 TK Nā mea ola o ke kai. TC 00:30:17.473 - 00:30:19.105 LK ʻAe. He mea kūliʻu nō ke Kumulipo, ē? TC 00:30:19.021 - 00:30:22.286 TK ʻAe. TC 00:30:21.950 - 00:30:22.740 LK ʻAe. TC 00:30:22.395 - 00:30:22.756 LK E kala mai iaʻu, ē, ei^^, eia hou kekahi kelepona. Aloha ahiahi. TC 00:30:22.823 - 00:30:30.271 TK ʻO ia. TC 00:30:22.841 - 00:30:23.535 mk:IM ʻAe, aloha mai. Pehea ʻoe? TC 00:30:30.278 - 00:30:32.556 LK Maikaʻi. Pehea ʻoe? TC 00:30:32.325 - 00:30:33.750 mk:IM Nīnau aku ʻoe i kēlā ! TC 00:30:33.935 - 00:30:36.050 LK Ua makemake ʻoe e ! TC 00:30:39.906 - 00:30:41.763 TK ʻO wai ʻoe? TC 00:30:52.105 - 00:30:53.145 mk:IM Aloha. TC 00:30:53.260 - 00:30:54.011 TK Aloha. TC 00:30:53.871 - 00:30:54.673 mk:IM A pehea ʻoe? TC 00:30:54.336 - 00:30:55.486 TK ʻŌ, maikaʻi nō. TC 00:30:55.470 - 00:30:56.773 mk:IM ʻAe. TC 00:30:56.575 - 00:30:57.120 TK {Aha.} TC 00:30:57.205 - 00:30:58.041 mk:IM A makemake ana au e, iā ʻoe e, e nīnau iā ʻoe, a, maopopo nō paha ʻoe i kēlā Hawaiian Town, kūkulu ʻia ma Kapiʻolani ma mua. A hoʻomaopopo nō ʻoe? TC 00:30:57.250 - 00:31:11.670 TK ʻO, ʻo kēlā Hawaiian Village wale nō. TC 00:31:11.390 - 00:31:13.933 mk:IM ʻO ia hoʻi na, no, o, na Kamōkila paha, maopopo ʻoe iā ia, Kamōkila? ʻO ia ka mea nāna i kūkulu kēlā Hawaiian Village? TC 00:31:14.048 - 00:31:22.563 TK Oh well, then, TC 00:31:22.900 - 00:31:24.020 mk:IM Ma Kapiʻolani? TC 00:31:23.880 - 00:31:24.820 TK ʻO, ʻo kahi i maopopo iaʻu, u, e, ʻo ia ʻo George P. Mossman ka haku. TC 00:31:24.168 - 00:31:29.720 mk:IM A ua kamaʻāina au kēlā wahi āu e walaʻau nei, ʻo ia hoʻi ʻo Lālani Village. TC 00:31:29.755 - 00:31:34.433 TK ʻŌ. ʻO ia. TC 00:31:32.626 - 00:31:35.295 mk:IM Ua kamaʻāina wau, ua hele wau i loko o kēlā wahi e, e nānā i nā mea Hawaiʻi, TC 00:31:34.711 - 00:31:39.610 TK ʻAe. TC 00:31:39.513 - 00:31:40.235 mk:IM !! Hawaiʻi. TC 00:31:39.676 - 00:31:40.736 TK {Amū,} ʻo wau ka, ʻo, ʻo ia ka, ʻo wau ka lālā haole hoʻokahi o laila. TC 00:31:40.791 - 00:31:46.795 mk:IM ʻŌ, TC 00:31:46.860 - 00:31:47.615 TK ^^^ TC 00:31:47.410 - 00:31:48.685 mk:IM I see, ua kamaʻāina wau iā ʻoe paha, TC 00:31:47.615 - 00:31:50.220 TK ʻŌ, ʻo ia. TC 00:31:49.700 - 00:31:50.783 mk:IM no ka mea, ua ʻike nō paha wau iā ʻoe. TC 00:31:50.220 - 00:31:52.098 TK ʻŌ. TC 00:31:51.925 - 00:31:52.653 mk:IM ʻŌ. And. TC 00:31:52.795 - 00:31:54.840 TK A minamina loa ka pau ʻana o kēlā wahi nani. TC 00:31:54.035 - 00:31:58.115 mk:IM ʻAe, minamina loa. TC 00:31:56.596 - 00:31:58.463 mk:IM E kū, e kū maila kēlā poʻe hōkele ma kēia manawa ma laila. TC 00:31:58.506 - 00:32:02.133 TK {Mū.} TC 00:31:58.780 - 00:31:59.420 TK ʻAe. TC 00:32:01.790 - 00:32:02.625 mk:IM Ma luna o kēlā wahi. TC 00:32:02.553 - 00:32:03.966 TK ʻAe. TC 00:32:04.165 - 00:32:05.016 mk:IM ʻAe. Nenea nō koʻu pepeiao i ka hoʻolohe aku iā ʻoe i nā ʻōlelo mai, hoʻopaʻa ʻoe i nā mea poʻe kahiko, TC 00:32:04.171 - 00:32:12.250 mk:IM a i nā heiau, TC 00:32:12.485 - 00:32:14.001 TK ʻAe. TC 00:32:12.520 - 00:32:13.080 TK E. TC 00:32:13.830 - 00:32:14.756 mk:IM !! paha. Hoʻopaʻa ʻoe. TC 00:32:14.010 - 00:32:16.673 TK E, a, hoʻāʻo ana wau e loaʻa nā mea pohihihi o ke Kumulipo, nui nā he^^, nui loa nā hemahema i loko o laila. TC 00:32:15.531 - 00:32:26.040 mk:IM ʻŌ. TC 00:32:26.016 - 00:32:27.361 TK A he mea, a, kahiko waiwai loa, TC 00:32:26.555 - 00:32:30.320 mk:IM ʻĒ. TC 00:32:30.480 - 00:32:31.160 TK kēlā. TC 00:32:31.288 - 00:32:32.316 TK Ma kuʻu manaʻo. TC 00:32:32.361 - 00:32:33.723 mk:IM {A.} TC 00:32:32.530 - 00:32:33.180 mk:IM ʻŌ. TC 00:32:33.760 - 00:32:34.458 TK A ʻo kekahi mau manaʻo, e, he mau mea ma waho, e, ʻo ka inoa o ke kai ma waena o Niʻihau me Kauaʻi, TC 00:32:34.603 - 00:32:46.060 TK a, {amū,} ma kuʻu manaʻo, ua kākau ʻia ma ka palapalaʻāina, em^^, Kumukahi Channel. TC 00:32:46.060 - 00:32:54.076 mk:IM Me Kauaʻi. TC 00:32:46.110 - 00:32:46.761 mk:IM ʻŌ. TC 00:32:54.346 - 00:32:55.338 TK ʻAʻole pololei. A manaʻo wau ʻo ka inoa pololei ʻo Kai o Kaulakahi. ʻAʻole naʻe maopopo loa. TC 00:32:55.195 - 00:33:04.510 mk:IM ʻŌ. TC 00:33:04.555 - 00:33:05.486 TK A ʻo ia kekahi, a, ʻo kekahi, ^^ ʻo ka inoa maoli o Punchbowl, e, TC 00:33:05.281 - 00:33:13.340 mk:IM ʻO Puʻuowina^(Pūowaina), ē, ka i^^, ka inoa, mea Hawaiʻi. TC 00:33:13.228 - 00:33:16.860 TK A, a, a ʻo ka mea i kākau ʻia i loko o kekahi mau moʻolelo, o, i loko o, o ka puke o, i loko o, nā, a, kekahi puke a Fornander, TC 00:33:15.485 - 00:33:27.233 mk:IM ʻĒ. TC 00:33:27.145 - 00:33:27.820 TK ʻo Puʻowaina. TC 00:33:27.836 - 00:33:29.291 mk:IM Puʻuowaina. TC 00:33:29.535 - 00:33:30.710 TK Puʻowaena. TC 00:33:30.370 - 00:33:31.713 mk:IM ʻAe. TC 00:33:31.330 - 00:33:31.860 TK A Puʻuowaena, ʻo ia hoʻi, puʻu o waena. A ʻo kekahi inoa i kapa ʻia e, i, a, e, ʻEmakona, e, ʻo Pūʻowaena, TC 00:33:31.713 - 00:33:46.318 mk:IM ʻŌ. TC 00:33:46.345 - 00:33:47.306 TK the, this central hill. A ʻo keka^^, kekahi poʻe, Puʻoina, a, e, ʻo ka manaʻo ʻano, e, hoʻopuka ʻia paha ka poʻe oʻioʻina, ʻo ia hoʻi, he wahi noho o ka poʻe e hele. TC 00:33:46.446 - 00:34:02.035 mk:IM ʻAe. TC 00:34:02.060 - 00:34:02.860 TK {Amū,} a, o, {amū} pēlā nō ke, a, a, ke ʻano o ka ʻimu^^, ʻimi ʻana i nā mea, a, like ʻole o, o, o ka ʻōlelo Hawaiʻi, a, TC 00:34:02.981 - 00:34:15.933 mk:IM ʻAe. TC 00:34:15.050 - 00:34:15.900 TK ʻae. TC 00:34:16.040 - 00:34:16.656 mk:IM Hā. TC 00:34:16.586 - 00:34:17.333 TK A. TC 00:34:16.656 - 00:34:17.636 mk:IM ʻAe, mahalo nui loa no ko loko^^, a ka hahaʻi ʻana mai, TC 00:34:17.585 - 00:34:22.010 TK A m^^, ma^^. A mahalo nui. TC 00:34:18.621 - 00:34:22.325 mk:IM e pli ana i ka inoa o ka, nā mea Hawaiʻi. TC 00:34:22.010 - 00:34:25.063 TK A, ʻae. TC 00:34:24.510 - 00:34:25.438 mk:IM ʻAe, a hui hou nō. TC 00:34:25.386 - 00:34:26.561 TK A hui hou, mahalo nui loa. TC 00:34:26.445 - 00:34:28.500 mk:IM Mahalo. TC 00:34:27.710 - 00:34:28.510 TK ʻAe. ^^^ TC 00:34:28.500 - 00:34:32.585 LK Ae, ʻo kēia inoa ʻo Puʻuowaena, Pūowaina kekahi poʻe, i kekahi poʻe Puʻuowaena, ē? TC 00:34:31.781 - 00:34:37.850 TK ʻAe. TC 00:34:37.720 - 00:34:38.363 LK ʻAe, e kali, e kali mālie. Aloha ahiahi. TC 00:34:38.340 - 00:34:42.360 mk:DK ʻAe, aloha nō. TC 00:34:42.343 - 00:34:43.381 LK Aloha nō. TC 00:34:43.526 - 00:34:44.251 mk:DK Pehea ʻoe? TC 00:34:44.288 - 00:34:45.026 LK Maikaʻi. A pehea ʻoe? TC 00:34:44.951 - 00:34:46.480 mk:DK Maikaʻi nō wau. TC 00:34:46.498 - 00:34:47.191 LK ʻAe. ^^^ TC 00:34:47.248 - 00:34:48.635 mk:DK A pehea ʻo, TC 00:34:48.513 - 00:34:50.091 LK ʻEā? TC 00:34:50.050 - 00:34:50.663 mk:DK Theodore Kelsey, makemake wau e kamaʻilio me ia. TC 00:34:50.316 - 00:34:52.503 LK ʻAe, e, ua hiki, alia iki. TC 00:34:52.315 - 00:34:54.318 mk:DK {Mū, mū.} TC 00:34:53.980 - 00:34:59.275 TK ʻAe? TC 00:34:59.485 - 00:35:00.191 mk:DK ʻAe, aloha kāua. TC 00:35:00.041 - 00:35:01.781 TK ʻAe, aloha kāua nō. TC 00:35:00.810 - 00:35:02.795 mk:DK A Kahananui wahine kēia. TC 00:35:02.681 - 00:35:04.568 TK Yeah. TC 00:35:04.580 - 00:35:05.055 mk:DK Kahananui wahine kēia. TC 00:35:05.146 - 00:35:06.620 TK ʻO, {amū.} TC 00:35:07.838 - 00:35:09.250 mk:DK Ua ʻano poina paha ʻoe. Eia nō iaʻu kāu mau pepa e pili ana i ke Kumulipo. TC 00:35:08.931 - 00:35:14.023 TK ʻŌ, ʻō, ʻō. TC 00:35:14.016 - 00:35:15.578 mk:DK Ma ʻaneʻi nō wau ia mau pepa. TC 00:35:14.903 - 00:35:16.853 TK ʻŌ, hō. TC 00:35:16.770 - 00:35:17.600 mk:DK Paʻahana loa, hā, ʻaʻole wau kāhea aku iā ʻoe. TC 00:35:17.480 - 00:35:20.506 TK ʻŌ. TC 00:35:20.510 - 00:35:21.348 mk:DK ʻAʻohe manawa e hana ai i kekahi mau hana. A minamina nō hoʻi i ka, ke, k^^, a, kūlana kauhale, a, ʻo, a, Lālani. TC 00:35:21.310 - 00:35:29.896 TK ʻAe. TC 00:35:30.740 - 00:35:31.660 mk:DK Kamaʻāina nō wau me, a, Mossman mā. TC 00:35:31.241 - 00:35:33.876 TK {Mū.} TC 00:35:33.825 - 00:35:34.786 mk:DK Me kāna wahine, me kāna mau kaikamāhine. TC 00:35:34.125 - 00:35:36.828 TK ʻAe. TC 00:35:36.940 - 00:35:37.805 mk:DK Aia lā i hea nā kaikamahine? Maopopo nō iā ʻoe? TC 00:35:37.625 - 00:35:40.276 TK ʻAʻole, ʻaʻole maopopo iaʻu. TC 00:35:40.198 - 00:35:42.460 mk:DK Aia paha i loko? TC 00:35:42.675 - 00:35:43.986 TK A, a, a, ma hea lā? TC 00:35:44.416 - 00:35:46.553 mk:DK {Mū.} TC 00:35:46.396 - 00:35:47.210 TK ʻAe. TC 00:35:47.565 - 00:35:48.241 mk:DK Nalowale loa, ʻaʻohe lohe hou ʻia. TC 00:35:47.791 - 00:35:49.945 TK {Mū.} TC 00:35:49.896 - 00:35:50.906 mk:DK Hala nō nā mākua a pau nō. !! TC 00:35:50.798 - 00:35:54.190 TK Yeah, ʻae. TC 00:35:53.200 - 00:35:54.825 mk:DK Kāna hana nō hoʻi, hana ʻukulele, TC 00:35:55.241 - 00:35:57.178 TK A, a, e kala mai, ʻaʻole loaʻa pono i kou inoa. TC 00:35:57.328 - 00:36:01.850 mk:DK ^^^ Kahananui. TC 00:36:01.605 - 00:36:03.603 TK ʻO Kahananui. TC 00:36:03.876 - 00:36:05.070 mk:DK ʻAe. TC 00:36:04.931 - 00:36:05.371 TK ʻŌ, ʻō, ʻō. TC 00:36:05.570 - 00:36:08.240 mk:DK Poina paha ʻoe. TC 00:36:07.080 - 00:36:08.280 TK ʻŌ. A, ʻae. TC 00:36:08.240 - 00:36:10.833 mk:DK ʻAʻole !! aku iā ʻoe !! i kāu mau pepa. TC 00:36:09.416 - 00:36:12.690 TK A, a, a, a maopopo. TC 00:36:11.295 - 00:36:14.130 mk:DK E waiho nei me aʻu. TC 00:36:13.390 - 00:36:15.008 TK Maopopo. ʻAe. TC 00:36:14.151 - 00:36:16.045 mk:DK A ʻo ia. TC 00:36:16.475 - 00:36:16.990 TK {Mū.} ʻO ka, kaʻu manaʻo nui loa, ʻo ia ka ʻimi ʻana i nā, i nā mea pohihihi o ke Kumulipo. TC 00:36:17.050 - 00:36:25.150 mk:DK ʻAe. TC 00:36:25.081 - 00:36:25.816 TK ʻĒ. TC 00:36:25.366 - 00:36:25.993 mk:DK A he hana nui kēlā. TC 00:36:25.831 - 00:36:26.995 TK ʻAe. TC 00:36:27.346 - 00:36:28.070 mk:DK No ka mea, ʻaʻohe paha poʻe maopopo pono i kēia manawa. TC 00:36:27.516 - 00:36:30.578 TK ʻAʻole. TC 00:36:30.570 - 00:36:31.243 mk:DK Ua hala ka poʻe i ʻike. TC 00:36:31.343 - 00:36:32.451 TK Ua, ua hala nō, akā naʻe. TC 00:36:32.371 - 00:36:35.176 mk:DK ʻO ʻoe wale nō ka mea hoʻoikaika nei i kēlā hana. TC 00:36:34.396 - 00:36:36.948 TK ʻŌ, mea^^ Inā, {amū,} inā hana nā, ho^^, a, inā ho^^, hui nā Hawaiʻi, nā ʻahahui Hawaiʻi, he mea pono loa e like me ka ʻōlelo, a, a, hōʻeuʻeu, o, a, n^^, ke kahuna pule ʻo Akaka, TC 00:36:37.265 - 00:36:59.358 mk:DK {Mū.} TC 00:36:59.235 - 00:36:59.785 TK e hoe, hoe, TC 00:37:00.038 - 00:37:01.990 TK a i mua, a, TC 00:37:01.990 - 00:37:05.295 mk:DK {A.} TC 00:37:02.075 - 00:37:02.676 mk:DK huki like. TC 00:37:04.690 - 00:37:05.650 TK a, lōkahi. TC 00:37:06.141 - 00:37:08.106 mk:DK ʻAe. TC 00:37:07.955 - 00:37:08.658 TK {Amū,} e aho, maikaʻi loa ka, o, e, kūpono loa ka, a, ka, ka lōkahi. A, a laila, e, a laila, loaʻa kekahi mau mea nui o ke Kumulipo. ^^^ TC 00:37:08.815 - 00:37:22.845 mk:DK ʻO ke, mea hewa nō naʻe, a, nui loa mākou maopopo ʻole i kekahi mau mea o nā wā kahiko. TC 00:37:23.326 - 00:37:28.821 TK ʻAe. TC 00:37:29.046 - 00:37:29.955 mk:DK A ʻānō iho nei nō ka hoʻomaka ʻana e ʻimi ia mau mea, TC 00:37:29.483 - 00:37:32.853 TK {Mū.} TC 00:37:32.975 - 00:37:33.660 mk:DK a minamina nō. TC 00:37:33.450 - 00:37:34.680 TK ʻAe, ʻo ia. TC 00:37:34.696 - 00:37:35.990 mk:DK Minamina nō. Paʻa loe nō i ka hana o ha^^, a ʻōlelo Hawaiʻi, a kōkua nei i ka poʻe o Hanaiakamalama. TC 00:37:35.030 - 00:37:42.135 TK {Mū.} TC 00:37:42.106 - 00:37:42.976 mk:DK A, ʻaʻohe nui ka manawa e hana hou ai i kekahi mau mea ʻē aʻe. TC 00:37:43.300 - 00:37:47.163 TK ^^^ TC 00:37:47.096 - 00:37:48.325 mk:DK ʻAe. TC 00:37:47.650 - 00:37:48.083 TK ʻAe. TC 00:37:48.341 - 00:37:49.531 mk:DK Maikaʻi nō kou hele ʻana mai i kēia pō e hui me mākou ma ka pahu hoʻolele leo. A mahalo nō iā ʻoe. TC 00:37:48.710 - 00:37:55.590 TK {Mū.} TC 00:37:54.673 - 00:37:55.563 mk:DK A e pa^^, e hoʻokuʻu paha wau i kēia manawa, me^^, m^^, mālia^(malia) paha, he poʻe ʻokoʻa makemake e kāhea mai iā ʻoe, kamaʻilio me ʻoe, ʻeā? TC 00:37:55.665 - 00:38:03.086 TK ʻAe. TC 00:38:03.576 - 00:38:04.215 mk:DK A hui hou aku nō, TC 00:38:03.855 - 00:38:05.010 TK ʻAe, ʻo ia. TC 00:38:05.110 - 00:38:05.940 mk:DK i kekahi wā. TC 00:38:05.630 - 00:38:06.513 TK ʻAe. Mahalo nui. TC 00:38:06.213 - 00:38:07.706 mk:DK A aloha. TC 00:38:07.146 - 00:38:08.273 TK Thank you. TC 00:38:07.706 - 00:38:08.465 mk:DK Aloha. TC 00:38:08.460 - 00:38:09.166 TK Aloha nui. TC 00:38:08.491 - 00:38:09.478 LK Aloha ahiahi. TC 00:38:12.535 - 00:38:13.748 mk:HG Aloha. Kauanoe. TC 00:38:13.730 - 00:38:15.146 LK ʻAe. TC 00:38:15.220 - 00:38:15.671 mk:HG ʻO wau ʻo Gregson, Harry Gregson no Kona mai. TC 00:38:15.585 - 00:38:18.753 LK Aloha nō. TC 00:38:18.920 - 00:38:19.805 mk:HG Aloha. ^^^ He makemake wau e hui me ʻoe. He manaʻo ʻoe e, he manaʻo koʻikoʻi kaʻu e n^^, nīnau iā ʻoe ne, he m^^. Mai hōʻike ʻoe i nuna lā, mea, papa ʻōlelo, a mea, kelepona, TC 00:38:19.720 - 00:38:31.316 LK ʻĒ. TC 00:38:31.436 - 00:38:31.916 mk:HG because, he nui ʻino ka^^, kaʻu hoaaloha. Ma hope, lohe mai, huhū mai iaʻu. TC 00:38:31.480 - 00:38:35.520 LK ^^^ TC 00:38:35.576 - 00:38:36.808 mk:HG ʻĒ. He manawa kāu, hiki ʻoe ke iho mai i kuʻu wahi, a ma uka mai o mea, ka alanui Beretania, TC 00:38:36.240 - 00:38:43.391 LK ʻĒ, ʻē. TC 00:38:43.330 - 00:38:44.043 mk:HG ʻo ʻAʻala Park. TC 00:38:43.391 - 00:38:44.510 LK ʻĒ TC 00:38:44.590 - 00:38:45.171 mk:HG Kēlā. TC 00:38:44.915 - 00:38:46.041 LK A, hiki nō iā ʻoe ke, a, kelepona mai ma hope o ka hola ʻeiwa, kelepona hou mai i kēia kahua, a hāʻawi mai nō kou wahi, ka helu o kou wahi. TC 00:38:45.171 - 00:38:54.000 mk:HG Yeah, yeah, ok. TC 00:38:53.918 - 00:38:54.661 LK Hiki. TC 00:38:54.640 - 00:38:55.308 mk:HG A one, what time? TC 00:38:55.205 - 00:38:56.531 LK A ma hope nō o kēia papahana, ma, a ma hope o ka hola ʻeiwa. TC 00:38:56.811 - 00:39:00.060 mk:HG Yeah, hiki, hiki. TC 00:39:00.103 - 00:39:01.216 LK Hiki? TC 00:39:00.850 - 00:39:01.535 mk:HG Yeah. TC 00:39:01.380 - 00:39:01.841 LK Mahalo nō i kou kāhea ʻana mai. TC 00:39:01.740 - 00:39:03.915 mk:HG Yeah, yeah, yeah, yeah. TC 00:39:02.290 - 00:39:03.863 LK ʻAe. TC 00:39:03.915 - 00:39:04.395 mk:HG ʻĒ, !! TC 00:39:04.250 - 00:39:05.180 LK Kelepona ho^^, ʻē, kelepona hou mai nō i kēia kahua. TC 00:39:04.556 - 00:39:07.680 mk:HG Yeah, ___, hiki. TC 00:39:06.395 - 00:39:07.605 mk:HG Hiki, hiki. TC 00:39:07.605 - 00:39:08.630 LK Hiki. TC 00:39:07.680 - 00:39:08.073 LK ʻAe, mahalo. Aloha ahiahi. TC 00:39:08.635 - 00:39:13.600 mk:IF Aloha ahiahi Kauanoe. TC 00:39:13.855 - 00:39:15.436 LK A aloha mai nō. TC 00:39:15.445 - 00:39:16.841 mk:IF Pehea ʻoe? TC 00:39:16.718 - 00:39:17.795 LK Maikaʻi. Pehea ʻoukou? TC 00:39:17.510 - 00:39:18.990 mk:IF A maikaʻi. Konāhao nō ʻoe i ka, ʻo ʻoe me nā haumāna i kā ʻoukou hana. TC 00:39:18.918 - 00:39:24.040 LK ʻAe, mahalo. ^^^ TC 00:39:24.020 - 00:39:27.240 mk:IF ^^^ A ʻo ia wale nō. TC 00:39:25.175 - 00:39:27.656 LK ʻO ia. TC 00:39:27.680 - 00:39:28.310 mk:IF ʻAe. TC 00:39:28.218 - 00:39:28.870 LK A mahalo aku iā Kaipo, kona kāhea ʻana mai. TC 00:39:28.800 - 00:39:32.325 mk:IF A, ʻae. A hui hou aku, ʻeā. TC 00:39:30.548 - 00:39:33.930 LK ʻAe, mahalo. TC 00:39:33.666 - 00:39:34.705 mk:IF ʻAe, aloha. TC 00:39:34.731 - 00:39:35.633 LK Aloha. ʻAe, he, he hana koʻikoʻi nō kēia hana o, TC 00:39:35.556 - 00:39:42.960 TK {Mū.} TC 00:39:42.755 - 00:39:43.326 LK a, o ka, o ka unuhi ʻana, ka loaʻa ʻana o ka manaʻo pololei o ke Kumulipo. TC 00:39:43.730 - 00:39:50.308 TK ʻAe, {mū.} TC 00:39:49.285 - 00:39:50.925 LK ʻAe, e kala mai iaʻu. Aloha ahiahi. TC 00:39:51.210 - 00:39:56.305 mk:MR Aloha ahiahi, e Kauanoe. TC 00:39:56.270 - 00:39:58.173 LK Aloha nō. TC 00:39:58.250 - 00:39:59.111 mk:MR A aloha ahiahi e Kelsey kāne. TC 00:39:58.816 - 00:40:01.243 LK ʻAe. TC 00:40:01.328 - 00:40:01.958 mk:MR Pehea ʻolua? TC 00:40:01.795 - 00:40:02.903 LK Maikaʻi nō māua. TC 00:40:02.723 - 00:40:04.131 mk:MR A. TC 00:40:04.070 - 00:40:04.751 LK A pehea ʻoe? TC 00:40:04.131 - 00:40:05.091 mk:MR Maikaʻi nō au. ʻO Māhela koʻu inoa. TC 00:40:05.300 - 00:40:07.256 LK ʻAe. TC 00:40:07.300 - 00:40:07.820 mk:MR A makemake au e mahalo no ka papa ʻōlelo o Kelsey, a ʻo ʻoe. TC 00:40:07.918 - 00:40:13.581 LK Mahalo, ʻē. TC 00:40:13.608 - 00:40:15.533 mk:MR A, ua maikaʻi ʻo ia. Ua lohe akahele au, a, kala mai iaʻu, akahele, ka huaʻōlelo akahele, pololei ʻo ia? TC 00:40:14.256 - 00:40:23.960 LK Pololei, pololei, ʻē. TC 00:40:23.830 - 00:40:25.440 mk:MR A, ua lohe akahele au i ke kamaʻilio ma Kelsey. TC 00:40:24.396 - 00:40:29.100 LK ʻAe. TC 00:40:29.015 - 00:40:29.546 mk:MR A ua ʻano maopopo au i nā huaʻōlelo. TC 00:40:29.100 - 00:40:32.990 LK Maikaʻi kēlā. TC 00:40:32.860 - 00:40:34.073 mk:MR A makemake au e haʻi, a, iā Kelsey a iā ʻoe, ʻo wau ke kaikamahine o Keoki Ēlama, a Maiaka ʻĀwai. ʻO Heneli, a, Henry, Kekahuna, a, ka hoaaloha, TC 00:40:34.185 - 00:40:50.418 LK O kou. TC 00:40:50.373 - 00:40:51.240 mk:MR o koʻu mau mākua. TC 00:40:50.465 - 00:40:51.925 LK ʻAe. TC 00:40:52.026 - 00:40:52.690 mk:MR A, ua kamaʻāina au ʻo Ida Kekahuna, TC 00:40:52.706 - 00:40:56.786 LK ʻAe. TC 00:40:57.003 - 00:40:57.783 mk:MR ka wahine o Heneli Kekahuna. TC 00:40:57.046 - 00:40:59.706 LK ʻAe, pololei. TC 00:40:59.575 - 00:41:00.533 mk:MR A na Ida i mālama iaʻu i koʻu wā liʻiliʻi. TC 00:41:00.478 - 00:41:05.413 LK ʻĒ. TC 00:41:05.661 - 00:41:06.180 mk:MR A me na Ida i mālama kaʻu mau keiki, ʻelua keiki. TC 00:41:06.195 - 00:41:09.980 LK ʻO ia, ʻē, ʻē. TC 00:41:09.955 - 00:41:12.210 mk:MR A ʻo Ida Kekahuna, a ʻo, {amū,} e mālama iā koʻu makuahine, TC 00:41:10.816 - 00:41:17.326 LK ʻŌ. TC 00:41:17.405 - 00:41:18.378 mk:MR i kona wā liʻiliʻi. TC 00:41:17.420 - 00:41:19.301 LK ʻĒ, ʻē, ʻē. TC 00:41:19.371 - 00:41:20.356 mk:MR Pau kaʻu kamaʻilio. TC 00:41:20.391 - 00:41:22.286 LK Mahalo nui kou kelepona ʻana mai. TC 00:41:22.418 - 00:41:25.030 mk:MR Aloha iā ʻolua. TC 00:41:25.001 - 00:41:26.390 LK Mahalo. TC 00:41:26.151 - 00:41:26.903 mk:MR Mahalo. TC 00:41:26.955 - 00:41:27.900 LK Aloha. Aloha ahiahi. TC 00:41:27.131 - 00:41:35.430 mk:MC Aloha Kauanoe. TC 00:41:35.866 - 00:41:37.568 LK ʻAe, aloha nō. TC 00:41:37.448 - 00:41:38.566 mk:MC Pehea ʻoe? TC 00:41:38.960 - 00:41:40.091 LK Maikaʻi. Pehea ʻoukou? TC 00:41:39.708 - 00:41:41.498 mk:MC Maikaʻi nō, akā, ʻano pōnaʻanaʻa nō i kekahi manawa, TC 00:41:41.476 - 00:41:45.940 mk:MC hele a hilikau ka noʻonoʻo. TC 00:41:45.940 - 00:41:48.720 LK ʻO ia. ^^^ TC 00:41:45.960 - 00:41:47.790 LK ʻĒ. TC 00:41:48.815 - 00:41:49.570 mk:MC No ka nui nō paha kaʻu hana, a i ʻole, he hopena luahine maoli nō paha kēia nei, ē? TC 00:41:49.531 - 00:41:55.508 LK ^^^ Pehea lā hoʻi? ^^^ TC 00:41:53.506 - 00:41:57.870 mk:MC A. TC 00:41:57.668 - 00:41:58.603 LK Ua hihia nō paha i ka hana. TC 00:41:57.875 - 00:41:59.900 mk:MC Hihia nō. TC 00:41:59.963 - 00:42:01.040 LK ʻĒ. TC 00:42:00.976 - 00:42:01.378 mk:MC ʻO ia mau nō. TC 00:42:01.238 - 00:42:02.048 LK Mai noʻonoʻo i ka luahine. TC 00:42:01.528 - 00:42:03.206 mk:MC A, a. TC 00:42:03.150 - 00:42:03.855 LK ^^^ TC 00:42:03.675 - 00:42:04.731 mk:MC Ke hele nei kēia manawa, a ʻalu a ka, mea, ke kino. TC 00:42:03.855 - 00:42:07.700 mk:MC ^^^ TC 00:42:07.700 - 00:42:09.121 LK ^^^ TC 00:42:07.778 - 00:42:09.050 LK ʻO, ʻo ka manaʻo ka mea nui, ʻaʻohe o ke kino, ka ʻuhane. TC 00:42:09.101 - 00:42:12.680 mk:MC Polo^^. TC 00:42:11.910 - 00:42:12.640 LK ʻĒ. TC 00:42:12.720 - 00:42:13.190 mk:MC Po^^, pololei nō. Kauanoe. TC 00:42:12.803 - 00:42:15.071 LK ʻĒ. TC 00:42:15.115 - 00:42:15.870 mk:MC Ua pā mai ka makani i luna nei nō o kāu mau hana maikaʻi. TC 00:42:15.998 - 00:42:20.340 LK Mahalo. TC 00:42:20.200 - 00:42:21.185 mk:MC ʻO ʻoe nō me nā haumāna o ke kulanui. TC 00:42:20.530 - 00:42:23.923 LK ʻAe, mahalo. TC 00:42:23.950 - 00:42:25.301 mk:MC {Amū,} kēia mea lono hoʻi, hiki^^, hiki mai, a, i luna nei, TC 00:42:24.600 - 00:42:30.760 LK ʻĒ. TC 00:42:30.738 - 00:42:31.183 mk:MC mai nā hoaaloha nō, a ka ʻohana nō au, TC 00:42:31.280 - 00:42:34.315 mk:MC au kōkua nei, ē? TC 00:42:34.916 - 00:42:36.858 LK Mahalo. TC 00:42:34.973 - 00:42:35.818 LK Mahalo, ua hā nō ka lani iā mākou. TC 00:42:36.665 - 00:42:39.110 mk:MC Pololei. TC 00:42:39.228 - 00:42:40.506 LK Mahalo. TC 00:42:39.770 - 00:42:40.608 mk:MC A hiki nō iaʻu ke walaʻau liʻiliʻi me Mr. Kelsey? TC 00:42:40.640 - 00:42:46.330 LK ʻAe, hiki, hiki. Alia iki. TC 00:42:44.756 - 00:42:47.220 TK ʻAe. Aloha. TC 00:42:49.495 - 00:42:51.473 mk:MC Aloha mai, pehea ʻoe? TC 00:42:51.453 - 00:42:53.315 TK ʻĒ, ʻē. Maikaʻi nō. TC 00:42:51.473 - 00:42:54.636 mk:MC ʻŌ. TC 00:42:54.280 - 00:42:55.340 TK ʻAe. Pehea lā ʻoe? TC 00:42:54.636 - 00:42:56.251 mk:MC Maikaʻi nō. TC 00:42:56.130 - 00:42:57.141 TK ʻAe. ʻO wai lā ʻoe? TC 00:42:57.178 - 00:42:59.043 mk:MC A ʻo wau ʻo Mālia. TC 00:42:59.060 - 00:43:00.966 TK Mālia? TC 00:43:01.300 - 00:43:02.326 mk:MC {Aha.} ʻAʻohe paha ʻoe kamaʻāina iaʻu. Hoʻolohe aku nei wau iā ʻoe ma luna kēia kahua hoʻolele leo kēia pō. TC 00:43:02.363 - 00:43:10.903 TK A. ʻŌ. TC 00:43:10.576 - 00:43:11.260 mk:MC He kanaka naʻauao nō ʻoe. TC 00:43:11.180 - 00:43:13.591 TK ^^^ ʻAʻole. ^^^ TC 00:43:13.601 - 00:43:15.518 mk:MC A maopopo nō paha ʻoe. TC 00:43:15.221 - 00:43:16.378 TK Ko^^, ko^^, kōkua nō naʻe kekahi mau Hawaiʻi ʻike iaʻu. ^^^ TC 00:43:15.590 - 00:43:20.396 mk:MC A maikaʻi kēlā. TC 00:43:19.756 - 00:43:21.140 TK ʻAe. TC 00:43:20.775 - 00:43:22.045 mk:MC A hoʻomau aku nō ʻoe. TC 00:43:21.140 - 00:43:22.930 mk:MC A hoʻomaopopo paha ʻoe iā, m^^, i kēlā wahi ʻo ʻĀinahau? TC 00:43:22.930 - 00:43:27.621 TK ʻAe. TC 00:43:23.110 - 00:43:23.851 TK A, a. TC 00:43:28.435 - 00:43:29.698 mk:MC ʻAʻole? TC 00:43:29.906 - 00:43:30.853 TK ʻAe, ua ʻike ʻia ma mua. TC 00:43:30.250 - 00:43:32.783 mk:MC Ma mua? TC 00:43:32.525 - 00:43:33.296 TK ʻAe. TC 00:43:33.135 - 00:43:33.970 mk:MC Lohe ana wau i kēlā hīmeni ʻo, mea, ʻĀinahau, TC 00:43:34.105 - 00:43:37.930 TK A. TC 00:43:37.978 - 00:43:39.055 mk:MC noʻonoʻo ihola au i koʻu kupuna wahine, a, TC 00:43:38.133 - 00:43:42.380 mk:MC ma mua, ʻo ia, hoʻohihi paha i ka mea, kamaliʻi wahine ʻo, ʻo Kaʻiulani i kēlā manawa, akā hāpai ana ʻo ia, a hānau ʻo ia he pēpē wahine, a kapa ʻo ia i kēlā pēpē wahine ʻo Kapuaʻalaoʻāinahau. TC 00:43:42.380 - 00:43:59.620 TK ʻO. TC 00:43:42.388 - 00:43:42.900 TK ʻŌ, ʻō. TC 00:43:59.570 - 00:44:01.135 mk:MC A koʻu māmā ponoʻī nō kēlā. TC 00:43:59.655 - 00:44:02.085 TK ʻŌ, ʻō. TC 00:44:02.000 - 00:44:03.173 mk:MC Akā, ua moe a hoʻo^^ilo lāua kēia manawa, akā, ka inoa, aia nō ke ola nei n^^, i loko o koʻu ʻohana a hiki i kēia lā. TC 00:44:02.236 - 00:44:15.155 TK Oh well, maikaʻi. TC 00:44:14.308 - 00:44:16.608 mk:MC Maikaʻi. TC 00:44:16.291 - 00:44:17.198 TK {Mū, mū.} TC 00:44:16.635 - 00:44:17.823 mk:MC A, TC 00:44:17.761 - 00:44:18.211 TK A. TC 00:44:17.823 - 00:44:18.650 mk:MC ʻehia ou makahiki? TC 00:44:18.301 - 00:44:19.803 TK A he kana^^, he kanawalukūmākahi. TC 00:44:20.008 - 00:44:23.301 mk:MC ʻŌ. TC 00:44:23.211 - 00:44:24.941 TK ^^^ TC 00:44:24.005 - 00:44:24.958 mk:MC ʻO ia mau nō ʻoe, ē? TC 00:44:25.251 - 00:44:26.828 TK ^^^ Auē. TC 00:44:26.995 - 00:44:28.520 mk:MC Ikaika nō ʻoe. TC 00:44:27.885 - 00:44:29.413 TK Well, ʻaʻole nui ka ikaika, akā naʻe, ʻo ia mau nō. ^^^ TC 00:44:29.463 - 00:44:34.670 mk:MC {A,} maikaʻi. TC 00:44:34.268 - 00:44:35.751 TK ʻAe. TC 00:44:35.500 - 00:44:36.393 mk:MC A mahalo nō iā ʻoe. TC 00:44:35.875 - 00:44:37.966 TK A mahalo nui iā ʻoe. TC 00:44:37.401 - 00:44:39.293 mk:MC A, a hui hou nō kāua, ē. TC 00:44:38.406 - 00:44:41.356 TK ʻAe, a ʻo ia hoʻi. TC 00:44:39.856 - 00:44:41.998 mk:MC A aloha. TC 00:44:41.391 - 00:44:42.476 TK ʻAe, mahalo nui. Aloha nō. TC 00:44:41.998 - 00:44:44.293 LK ʻAe. E, e hoʻomau kāua i, i ka, i ke kumuhana o ke k^^, Kumulipo, no ka mea, ʻo ia nō kāu hana maikaʻi i kēia mau lā, ʻo ka hoʻoponopono ʻana paha, ʻo ka unuhi ʻana paha o kēia mea koʻikoʻi o ke Kumulipo. A he nīnau nō kaʻu pili ana i ke Kumulipo. TC 00:44:46.275 - 00:45:08.200 TK {Mū.} TC 00:45:07.985 - 00:45:08.545 LK Na wai i haku i kēia Kumulipo? TC 00:45:08.398 - 00:45:10.795 TK A na Martha Beckwith. TC 00:45:11.285 - 00:45:13.065 LK N^^, nāna i haku? TC 00:45:12.945 - 00:45:14.780 TK ʻO, a, nāna i kākau i ka puke Kumulipo, I think, Kumulipo. TC 00:45:14.955 - 00:45:19.075 LK ʻAe, nāna i kākau i loko o ka puke. TC 00:45:18.871 - 00:45:21.225 TK E, e, e, ʻo ka mea nāna i haku ma mua, he mau, a, he mau, a, e, {mū.} TC 00:45:19.521 - 00:45:29.836 LK ʻAʻohe i paʻa ʻia paha? Nā poʻe, nā poʻe kūpuna. TC 00:45:31.015 - 00:45:36.175 TK ʻAe, he mau, a, auē nō hoʻi. TC 00:45:36.345 - 00:45:40.346 LK He akua? Poʻe, mau poʻe akua. TC 00:45:40.118 - 00:45:42.881 TK ʻAʻole, akua. He haku mele. TC 00:45:41.970 - 00:45:44.668 LK Nā poʻe haku. TC 00:45:45.200 - 00:45:46.620 TK ʻAno, a, haku mele, a haku pule, ua kapa ʻia he, he, he pule, {amū,} he m^^, he pule, a, hoʻo^^, hoʻolaʻa aliʻi. TC 00:45:45.340 - 00:46:02.540 LK ʻĒ. Pili ana paha kēia oli i nā moʻokūʻauhau o nā aliʻi. TC 00:46:02.470 - 00:46:07.538 TK ʻAe. TC 00:46:07.560 - 00:46:07.980 LK ʻĒ. TC 00:46:08.635 - 00:46:09.541 TK Inā ua n^^, ua loaʻa kekahi kī no kēlā mele, a ʻo ia ka manaʻo nui, ʻo ia ka mea i manaʻo nui ai e, e, e ʻimi, a, pili ka m^^, a, o, ʻaʻole, o, i, unuhi ʻia, ka manaʻo o nā inoa moʻokūʻauha^^, nā inoa moʻokūʻauhau, TC 00:46:08.898 - 00:46:33.220 LK ʻĒ, ʻē. TC 00:46:33.181 - 00:46:34.080 TK nui loa. TC 00:46:33.526 - 00:46:34.215 LK Nui loa, ʻē. TC 00:46:34.080 - 00:46:35.463 TK {Amū,} a ua komo kēlā mau inoa i loko o ke kī, a ʻo ia ka mea aʻu i, e ʻimi nei ^^^ a !! TC 00:46:34.828 - 00:46:46.273 LK ʻO ke kī hoʻi e wehe ai, TC 00:46:44.515 - 00:46:46.590 TK ʻAe. TC 00:46:46.551 - 00:46:47.126 LK i ka manaʻo pono. TC 00:46:47.070 - 00:46:48.236 TK ʻĒ, ʻae. TC 00:46:47.575 - 00:46:48.686 LK ʻĒ. ʻAe, he hana nui nō ke^^. TC 00:46:48.236 - 00:46:51.570 TK ʻO, a, ʻo ke ʻano, e, ʻo ka hana ʻana, e kiʻi ʻia kekahi pepa, a, keʻokeʻo laulā, a, māhele i, i ka, i nā kolamu, a, kala mai ka ʻōlelo haole. TC 00:46:50.801 - 00:47:10.245 LK ^^^ TC 00:47:10.205 - 00:47:12.080 TK E, ʻelua ʻīniha me ka hapa, TC 00:47:10.461 - 00:47:14.166 LK ʻĒ. ʻē. TC 00:47:14.095 - 00:47:14.958 TK a, hoʻokomo nā manaʻo, e, ma lalo. TC 00:47:14.991 - 00:47:21.270 LK O ka huaʻōlelo hoʻokahi. TC 00:47:21.286 - 00:47:22.980 TK A, a, am^^, ʻekolu ʻīniha ke kōwā ma waena. TC 00:47:21.716 - 00:47:26.975 LK {A, a.} TC 00:47:26.855 - 00:47:27.753 TK A, ei^^, no a, ke^^, no a, ka hoʻokomo ʻana o kekahi mau mea manaʻo wehewehe, a, ka hoʻokomo ʻana o kekahi m^^, mea ʻano like, a, ʻo, ʻo k^^, ʻo ka m^^, ʻo ka mua, e, ʻo ia ka, ʻo ia ka māhele mua o ke Kumulipo. A ʻo ka lua, a, kekahi mea pili, pili nui, ʻo ia, ʻo ia ka, ka hope o ka, o ka m^^, māhele ʻum^^, a, ʻumikūmāhā. TC 00:47:28.150 - 00:48:06.696 LK ʻAe. TC 00:48:06.890 - 00:48:07.241 TK {Amū,} I see, ʻo, a, //lū ka ʻanoʻano makaliʻi\\, a, ʻo ka ʻano, ʻo ke ʻano o ka makaliʻi, a, he ho^^, hoʻomaka ʻana o ka makahiki. TC 00:48:07.926 - 00:48:24.023 LK ʻĒ. TC 00:48:24.695 - 00:48:25.136 TK A ʻo kēia, ʻo kēia māhe^^, ʻo kēia lālani mua o ke Kumulipo, a, //ʻo ke au i kāhuli wela ka honua\\, e ma ka ʻōlelo haole, the ahmm, the earth is eh, something about the earth is hot. TC 00:48:25.266 - 00:48:47.730 LK E^^, ʻē, eia nō ka unuhi ma ʻaneʻi nei. At the time when the earth became hot. TC 00:48:47.100 - 00:48:51.688 TK A, at the time when the earth became hot. Akā naʻe, a, ua ʻōlelo ʻia i loko o ka māhele ʻumikūmākolu o ke Kumulipo, e, //ʻO Nuʻumea ka ʻāina, ʻo Nuʻupapakini ka honua\\. ʻAʻole i nānā ʻia ka, ka wehewehe o ke Kumulipo, ʻo Nuʻupapakini. He aha lā ka manaʻo? ʻAʻole like me ka ʻōlelo earth ma ka ʻōlelo haole. A, a, ma, ʻo kuʻu manaʻo, the mmm, the ah, a nuʻu, ʻo ia kahi ia, e, kahi o nā. TC 00:48:50.996 - 00:49:29.078 LK Aia nō i ke, i ka lewa? TC 00:49:29.150 - 00:49:31.511 TK E, a, a, nā mea, a, kiʻekiʻe e noho ana, TC 00:49:30.665 - 00:49:34.555 LK ʻĒ. TC 00:49:35.035 - 00:49:35.635 TK a ʻo koʻu hana, a {mū,} ka manawa, ʻo ia ka nuʻu, a papa, ʻo ia, ʻo ia kekahi ʻano like me ke, ka, me ke clan paha. TC 00:49:35.296 - 00:49:44.421 LK ʻAe, ʻae. TC 00:49:44.226 - 00:49:45.048 TK And. TC 00:49:44.761 - 00:49:45.531 LK ʻO ka ʻohana. TC 00:49:45.410 - 00:49:46.210 TK And, and kini he fourty thousand. TC 00:49:46.620 - 00:49:50.580 LK ʻAe. TC 00:49:50.540 - 00:49:51.166 TK And then, he mea hoʻomanaʻo no ka moʻokūʻauhau. TC 00:49:51.406 - 00:49:57.068 LK ʻĒ, ʻē, pololei. TC 00:49:56.950 - 00:49:58.385 TK ʻAʻole manaʻo no ka honua maoli ^^^ nei. TC 00:49:57.860 - 00:50:01.693 LK ʻAe. TC 00:50:01.295 - 00:50:01.898 TK A ʻo ka wela, a, pili i ka, i ke kapu wela. TC 00:50:02.083 - 00:50:07.528 LK Kapu, ʻaʻohe pili i ka wela o ka lā. TC 00:50:07.620 - 00:50:09.953 TK Kapu wela. A kekahi, ua, ʻo, ʻo ia ka wela o ka lā. TC 00:50:08.371 - 00:50:13.931 LK ʻĒ. TC 00:50:13.930 - 00:50:14.420 TK A. ^^^ TC 00:50:14.488 - 00:50:15.601 LK Pehea kou manaʻo? TC 00:50:15.061 - 00:50:16.216 TK A ua m^^. TC 00:50:16.870 - 00:50:18.568 LK Pili nō i ke kapu, kapu wela? TC 00:50:18.546 - 00:50:20.910 TK ʻAe, ʻae. A ʻo, a, a, pi^^, a hoʻokomo ka lālani mua ʻo {amū,} ka ma^^, e, ka māhele ʻe^^, ʻeiwa. TC 00:50:20.358 - 00:50:32.698 LK ʻĒ. TC 00:50:32.858 - 00:50:33.293 TK A, ʻo, //ʻo Laʻilaʻi, ʻo ʻŌlaʻikūhonua\\ a, a hoʻopili pū, hoʻopili pū me, e, e ka inoa mua o, o, a, ka māhele ʻumikūmāhā. TC 00:50:33.490 - 00:50:47.840 LK ʻĒ. TC 00:50:48.026 - 00:50:48.395 TK E, ʻo Līʻaikūhonua. TC 00:50:48.405 - 00:50:51.198 LK ʻĒ, ʻē. TC 00:50:51.220 - 00:50:52.061 TK No laila, a ʻo ia ke ola. TC 00:50:52.058 - 00:50:54.655 LK Ke ola. TC 00:50:55.143 - 00:50:55.891 TK {Aha.} TC 00:50:55.790 - 00:50:56.628 LK ʻĒ. TC 00:50:55.896 - 00:50:56.503 TK A, hoʻopili i ka manaʻo o, o, a, ka māhele ʻumikūmākahi, ʻo ia wahi^^, ʻo ia wahine Noholani, a Piʻolani nō. TC 00:50:58.015 - 00:51:10.016 LK ʻAe, ʻae. TC 00:51:10.235 - 00:51:11.146 TK No laila, hui ʻo Laʻilaʻi me, me, kēlā, manaʻo. TC 00:51:11.226 - 00:51:16.350 LK ʻAe. He hohonu nō ka ʻike o kēia oli, ʻeā. TC 00:51:16.238 - 00:51:20.416 TK ʻAe. TC 00:51:18.790 - 00:51:19.340 LK Kēia, he oli nō kēia, no ka mea, ua oli mai nō kēia mau mea a ka poʻe kūpuna. TC 00:51:20.416 - 00:51:25.413 TK ʻAe, ʻo ia. ʻAe. TC 00:51:23.490 - 00:51:25.981 LK ʻAe. E kala, e kala mai iaʻu. Aloha ahiahi. TC 00:51:25.705 - 00:51:31.280 mk:HG Aloha. Aloha Kano^^, Kauanoe. TC 00:51:31.146 - 00:51:33.351 LK ʻĒ. TC 00:51:33.268 - 00:51:33.730 mk:HG ʻĒ. E mamake ʻoe kuʻu, a, helu o koʻu home? TC 00:51:33.795 - 00:51:36.860 LK A, alia iki, ʻeā? TC 00:51:36.960 - 00:51:38.115 mk:HG Ē? Because. TC 00:51:38.210 - 00:51:39.580 LK A, e kali, e kelepona hou mai, aia a pau nō ka hola ʻeiwa e ka^^, e ʻoluʻolu mai ʻoe. TC 00:51:38.606 - 00:51:43.098 mk:HG ʻO ia? TC 00:51:43.050 - 00:51:43.563 LK ʻAe. TC 00:51:43.516 - 00:51:43.828 mk:HG ʻAe, ʻae, ʻae, ʻae. TC 00:51:43.675 - 00:51:45.245 LK Hiki. Aloha ahiahi. TC 00:51:44.465 - 00:51:48.035 mk:IF Aloha Kauanoe. TC 00:51:48.160 - 00:51:49.455 LK Aloha. TC 00:51:49.405 - 00:51:50.110 mk:IF Ke hoʻolohe nei wau, nui ʻino ka poʻe o Niʻihau noho i Honolulu nei. ʻAʻole o lākou kāhea mai. Noʻonoʻo wau, ua poina paha lākou i ka ʻōlelo Hawaiʻi. TC 00:51:50.211 - 00:52:00.751 LK ^^^ Poina paha. TC 00:52:00.618 - 00:52:02.511 mk:IF ^^^ TC 00:52:00.971 - 00:52:02.333 LK Auē. TC 00:52:02.511 - 00:52:03.216 mk:IF ʻAe. TC 00:52:02.865 - 00:52:03.276 LK ^^^ TC 00:52:03.230 - 00:52:03.966 mk:IF He ʻōlelo haole paha kā lākou i kēia manawa? TC 00:52:03.276 - 00:52:06.078 LK ʻAe, ʻae. TC 00:52:05.946 - 00:52:06.771 mk:IF A mahalo, ē? TC 00:52:06.631 - 00:52:07.926 LK ʻAe, hiki. TC 00:52:07.811 - 00:52:08.568 mk:IF A, ʻae. Aloha. TC 00:52:08.510 - 00:52:09.743 LK Aloha. ʻAe, i ka nui o kākou, nā poʻe Hawaiʻi i kēia manawa, ʻaʻohe o kākou hoʻomaopopo pono i nā mea kahiko o loko nō o kēia, {amū,} oli Kumulipo TC 00:52:09.151 - 00:52:24.810 TK ʻAe. TC 00:52:24.681 - 00:52:25.188 LK ʻAe. Ua hele nō kākou a maopopo ʻole. TC 00:52:25.116 - 00:52:29.530 TK ʻO ia. TC 00:52:29.430 - 00:52:30.271 LK I nā m^^, loina, i nā ʻike a nā kūpuna. A ʻo ia paha ke kumu o ko mākou hemahema, TC 00:52:29.893 - 00:52:36.395 TK {Mū.} TC 00:52:36.560 - 00:52:37.215 LK i ka hoʻomaopopo ʻana i nā mea kahiko. Akā, he mea ia e hiki ʻole ke ʻalo aʻe, no ka mea, ʻaʻohe mea nāna e aʻo mai iā mākou i kēia manawa. TC 00:52:36.578 - 00:52:47.380 TK !! {Mū.} TC 00:52:46.640 - 00:52:47.940 LK No laila, nui ko mākou mahalo iā ʻoe i kou hoʻomanawanui i kēia hana ʻo ka unuhi ʻana, ʻo ka hoʻopaʻa ana i nā manaʻo hohonu o kēia Kumulipo. TC 00:52:48.210 - 00:52:58.220 TK ʻAe, {mū.} TC 00:52:58.343 - 00:53:01.446 LK Hohonu. TC 00:53:01.478 - 00:53:02.245 TK Kekahi poʻe, e, kākaʻikahi i koe i ʻike i ka ʻōlelo Hawaiʻi. TC 00:53:01.855 - 00:53:06.426 LK ʻAe. TC 00:53:06.413 - 00:53:06.788 TK ʻAe, kahi^^ !! TC 00:53:06.470 - 00:53:10.940 LK A, akā, ʻo kou, ʻo kou wā ʻōpio, he mau, he poʻe nō e ola ana e hiki nō ke maopopo, ʻeā? TC 00:53:07.940 - 00:53:15.880 TK ʻAe. {Mū.} ʻAe. TC 00:53:14.500 - 00:53:16.610 LK A ua ʻoli^^ maoli nō kēia oli? TC 00:53:15.968 - 00:53:18.615 TK ʻAʻole. TC 00:53:18.715 - 00:53:19.596 LK ʻAʻohe oli. TC 00:53:19.373 - 00:53:20.575 TK ʻAʻohe oli. TC 00:53:20.436 - 00:53:21.421 LK He haʻi wale nō. TC 00:53:21.115 - 00:53:22.120 LK Haʻi wa^^, ʻē. TC 00:53:22.143 - 00:53:23.640 TK ʻAe. TC 00:53:22.266 - 00:53:22.866 TK {Mū, mū.} TC 00:53:23.720 - 00:53:25.013 LK A paʻanaʻau nō i nā lālani a pau, ʻaʻahe kākau ʻia, ʻeā? TC 00:53:24.390 - 00:53:28.898 TK ʻAʻole. A. ^^^ TC 00:53:28.068 - 00:53:32.130 LK ʻEhia wā ko kēia Kumulipo? ʻEhia wā? TC 00:53:30.391 - 00:53:34.386 TK A he ʻumikūmāono, ʻumikumamāono wā. TC 00:53:35.041 - 00:53:40.180 LK Auē. TC 00:53:40.345 - 00:53:41.563 TK Sixteen. TC 00:53:41.390 - 00:53:42.080 LK A he nui loa nō, TC 00:53:42.161 - 00:53:43.501 TK ʻAe. TC 00:53:43.243 - 00:53:43.770 LK nā lālani o loko o ka wā hoʻokahi, ʻeā? TC 00:53:43.501 - 00:53:46.060 TK ʻAe. I loko o ka, o, e, ka pule hoʻo^^, hoʻoka^^, a holoʻokoʻa. A ʻelua kaukani, a, ʻelua haneli paha, TC 00:53:45.390 - 00:54:00.080 TK a, a, ʻan^^, ʻano !! e like me kēlā. TC 00:54:00.080 - 00:54:04.135 LK Auē. Ha nui. ^^^ TC 00:54:00.201 - 00:54:03.975 LK ʻAe. TC 00:54:04.585 - 00:54:05.046 TK {Mū.} TC 00:54:05.100 - 00:54:05.693 LK Aloha nō. Aloha nō nā poʻe kūpuna. TC 00:54:05.560 - 00:54:08.501 TK {Mū.} TC 00:54:08.358 - 00:54:09.010 LK No lākou, no ko lākou akamai i kēia mea ʻo ka hoʻopaʻa. TC 00:54:08.980 - 00:54:14.116 TK ʻO ia. TC 00:54:13.366 - 00:54:14.025 LK Me ke^^, me ka palapala ʻole. TC 00:54:14.621 - 00:54:16.640 TK {Mū.} TC 00:54:16.410 - 00:54:17.036 LK ʻAe. Ma ke poʻo wale nō nā me^^, ma ka naʻau wale nō, nā mea a pau i hoʻopaʻa ʻia ai. TC 00:54:16.821 - 00:54:21.593 TK {Mū.} TC 00:54:20.995 - 00:54:21.615 LK No kākou i kēia manawa. A ua hiki mai nō kākou i ka hopena o kēia papahana. A nui koʻu minamina no ka hoʻopau ʻana o kēia hola pōkole, akā, TC 00:54:21.875 - 00:54:32.251 TK {Mū, mū.} TC 00:54:31.151 - 00:54:32.725 LK e hoʻopau ana nō mākou i kēia papahana maikaʻi. TC 00:54:33.121 - 00:54:36.755 TK !! TC 00:54:34.360 - 00:54:38.625 LK Mahalo nui iā ʻoe i kou hele ʻana mai. TC 00:54:37.141 - 00:54:39.530 TK !! iā ʻoe, akā naʻe, minamina wau no ka, ko, no, no kaʻu hana, u, ma, na, ka, a, kaʻu, a, a, hoʻomākaukau mua. TC 00:54:38.625 - 00:54:50.818 LK ʻĒ, ʻaʻohe pilikia. Ua nui nō nā mea au i haʻi mai, nui nā mea maikaʻi au i haʻi mai iā mākou. TC 00:54:50.678 - 00:54:56.395 TK Well, {mū.} TC 00:54:55.863 - 00:54:57.405 LK A ma mua nō naʻe o ka hoʻopau ʻana o kēia papahana, makemake au a hoʻomaikaʻi aku i nā poʻe haumāna i hoʻomākaukau mua ʻia ai i ke kamaʻilio ʻana, ʻo ia ʻo Betsy Hughes a me Alan Los Banos. A me nā, a, poʻe haumāna i mele ai i ka mele no ʻĀinahau, ʻo ia ʻo Eldon Akamine me Haunani Bernardino. A e hoʻolauna hou mai ʻoukou i kēia Poʻalua aʻe. ʻO ko mākou hoa kipa o ia Poʻalua, ʻo Mrs. a, Alice Nāmakelua. No laila, e nā makamaka, aloha ahiahi a kākou a pau, a hui hou aku nō. TC 00:54:56.741 - 00:55:39.188 Topics # This is the end of Hawaiian tape HV24 reel 9. TC 00:55:40.765 - 00:55:45.631