Topics # This is Hawaiian tape HV24 reel 37a. TC 00:00:00.000 - 00:00:04.653 Speakers LK: Larry Lindsey Kauanoe Kimura ED: Edith Kekipi DeMatta IN: Ida Kapuʻihilani Feary-Milton Nāone KC2: Kamokila Campbell h: Haumāna :KD2 Keoni Dupont mk: Mea Kelepona :IM Joseph Iokepa Puʻipuʻi Wenuke/Wainuke Makaʻai :LP Loke Kaʻilihiwa Poʻahā :CK1 Charles Kale Pāwai Kawewehi :KC Kuʻulei Ching :HB Haunani Theresa Bernardino :KB Kuʻuleimomi Bernardino TC 00:00:00.000 - 01:32:47.315 Topics Topics: LK opens the show. ED introduces herself. She talks about her parents, her birthplace, her youth. ED talks about Paoakalani, Liliʻuokalani's home at Waikīkī. ED talks about Liliʻuokalani and Waikīkī in her youth - rice and taro. The Ala Wai channeled the water which was previously in taro and rice. Changes in Waikīkī. ED talks about perpetuating the Hawaiian language. ED talks about the changes in food since her youth. ED talks about the young, and urges them to learn the works of old so that they will not die. LK and ED talk about finding knowledge through books, also through people (kupuna). ED talks about how sometimes the kūpuna do not reveal their knowledge. ED talks about Salt Lake being filled in for a golf course. ED talks about the absence of Pele on Oʻahu. Pele on Hawaiʻi. LK and ED talk about different types of fish and limu. Student portion - announcing news by KD2 LK congratulates the people of Maui for “Nā Mele o Maui,” and plays a song for them (a song festival in Lāhaina). LK brings up the subject of ʻaloe, a medicine. LK and ED talk about other medicines and restrictions concerning them. LK and ED talk about different types of kahuna (specialists). Kahuna lāʻau lapaʻau (medical specialist). Pōpolo, a medicine. HV24.037 Palapala Leo: Edith Kekipi DeMatta TC 00:00:04.665 - 00:00:07.125 Topics # ~ language. This program is produced by students of the University of Hawaiʻi's Hui ! TC 00:00:07.136 - 00:00:12.620 LK: ~ kupa, nā kama o ka ʻāina. ʻO mākou nō kēia ʻo Ka Leo Hawaiʻi. Ke kipa hou aku nei i loko o ko ʻoukou home i kēia ahiahi. E hoʻokipa mai iā mākou i ke aloha o ka ʻōlelo. Ke aloha nō kākou a pau. Ke kāmau nei nō mākou i ka hoe o ko mākou waʻa i kēia papahana ʻo Ka Leo Hawaiʻi. A eia nō me kākou i kēia ahiahi ko kākou hoa kipa ʻo Mrs. Edith DeMatta. Aloha nō kāua. TC 00:00:12.610 - 00:00:47.156 ED: Aloha. TC 00:00:47.380 - 00:00:48.200 LK: A pehea ʻoe i kēia ahiahi? TC 00:00:48.320 - 00:00:50.428 ED: ʻŌ, ʻo ia mau nō. TC 00:00:50.586 - 00:00:52.121 LK: ʻO ia mau nō. ʻAe, ʻo ia mau nō wau, a ke manaʻolana nei au pēlā nō me ʻoukou, e nā poʻe kamaʻāina o kēia, a, hoʻolele ʻana o kā mākou papahana ʻo Ka Leo Hawaiʻi. ʻO ka ʻōlelo makuahine wale nō ma kēia hana a mākou ma lalo nō o kēia hui o ke kulanui, ka Hui Aloha ʻĀina Tuahine. A mahalo nui iā oe, e Edith i kou hele ʻana mai i kēia ahiahi e hoʻolauna pū nō me kākou ma luna o kēia hoʻolele o ka rēdiō^(lēkiō) ʻo KCCN. A e nīnau mua ana wau iā ʻoe i kekahi mau nīnau e pili ana i kou ʻohana, he mea kēia e hoʻokamaʻāina i ka poʻe lehulehu e hoʻolohe nei i kēia ahiahi iā ʻoe. A e ʻoluʻolu e haʻi mai kou one hānau a me nā inoa o kou mau kūpuna me ka inoa o kou mau mākua. TC 00:00:51.535 - 00:01:55.571 ED: ʻAe. Ua hānau ʻia au e John Kekipi me Pāpahilei Kekipi. Akā, ua hānai ʻia au e ka makua kāne Ioʻela Kiakahi me Mrs. Kaluaipīhana Kiakahi. Na lāua i aʻo mai iaʻu i ka ʻōlelo Hawaiʻi. TC 00:01:57.316 - 00:02:18.681 LK: ʻAe. Ua noho pū nō ʻoe me nā kūpuna, a maiā lāua mai i aʻo iā, i, aʻo iā ʻoe i ka ʻōlelo makua. TC 00:02:18.871 - 00:02:27.556 ED: ʻAʻole au i noho me nā kūpuna. TC 00:02:27.623 - 00:02:29.761 LK: ʻAʻole? TC 00:02:29.288 - 00:02:30.138 ED: Akā, me kēia mau mākua hānai. TC 00:02:29.870 - 00:02:33.175 LK: ʻO nā kahu hānai. TC 00:02:33.498 - 00:02:34.863 ED: ʻO nā kahu hānai. TC 00:02:34.693 - 00:02:35.958 LK: ʻAe. A i hea ʻoe i hānau ʻia ai? TC 00:02:35.943 - 00:02:38.390 ED: Hānau wau i Oʻahu nei. A he kupa au no ka ʻāpana ʻo Waikīkī, no ka mea, ma laila au i hānai ʻia ai. Kūʻai ihola koʻu makua kāne he home i Waikīkī, a ma laila au i hānai ʻia ai. TC 00:02:38.431 - 00:02:53.860 LK: I, i hea o Waikīkī nei? TC 00:02:54.113 - 00:02:56.665 ED: Pāokalani^(Paoakalani). TC 00:02:56.598 - 00:02:57.646 LK: ʻŌ, Paoakalani. A pehea ka lōʻihi o kou noho ʻana i neʻi nei i Waikīkī? TC 00:02:57.220 - 00:03:02.193 ED: Kanahākumamāwalu makahiki koʻu noho ʻana i laila. TC 00:03:02.330 - 00:03:06.643 LK: ʻĒ. TC 00:03:06.840 - 00:03:07.301 ED: A i ka hāʻule ʻana o koʻu makuahine, a laila, neʻe akula mākou, a, i ʻĀinahaina. TC 00:03:07.341 - 00:03:14.821 LK: ʻAe. TC 00:03:15.720 - 00:03:16.220 ED: A neʻe hou i Hawaiʻi Kai. TC 00:03:16.036 - 00:03:18.200 LK: ʻAe. ʻO kēia inoa ʻo Kekipi, ua lohe liʻiliʻi wale nō wau pili ana i kēia Kekipi ma Hawaiʻi. Ma Hawaiʻi paha ʻo ia, no Kohala? E, nāna nō i, i hoʻokumu kēia hoʻomana ʻo ka hoʻomana naʻauao. TC 00:03:18.588 - 00:03:39.228 ED: ʻAe, pēlā ka ʻōlelo ʻia mai iaʻu. Akā, ʻaʻole au i, a, hoʻomaopopo kēlā. A ma ka inoa ʻo, ʻo kuʻu heluhelu ʻana, ʻike akula au i kēlā inoa Kekipi. TC 00:03:39.585 - 00:03:54.273 LK: ʻAe. A i ka makahiki hea ʻoe i hānau ʻia ai? TC 00:03:54.403 - 00:03:59.356 ED: I ka makahiki ʻumikūmāiwa ʻumikūmākahi. TC 00:03:59.588 - 00:04:03.710 LK: ʻAe. No laila, he kupa loa nō ʻoe no kēia ʻāpana ʻāina o Waikīkī, o Paoakalani? Ka inoa ia o, kokoke mai nō kēia wahi o Paoakalani i, i kēia kahua hale nei ʻo KCCN, ʻaʻole anei? He, he. TC 00:04:03.896 - 00:04:22.450 ED: ʻAe, ʻaʻole lōʻihi loa. TC 00:04:21.700 - 00:04:23.551 LK: ʻAe. TC 00:04:23.328 - 00:04:23.791 ED: He mau, {amū,} hoʻokahi mile, ka ʻōlelo ʻana. TC 00:04:24.005 - 00:04:28.378 LK: ʻAe. No ka mea, kēia manawa, ua paʻa wale nō kēia inoa ʻo Paoakalani ma nā mele. Akā i ka wā kahiko, he ʻāina nui kēlā no nā aliʻi, ʻeā? TC 00:04:27.765 - 00:04:38.243 ED: ʻŌ, no Liliʻuokalani. TC 00:04:38.253 - 00:04:40.188 LK: No Liliʻuokalani. TC 00:04:39.521 - 00:04:41.125 ED: ʻO kona home, aia nō, a, ma lalo o ka kumu lāʻau tamarind i kāhea ʻia, i hana ʻia. TC 00:04:40.320 - 00:04:49.486 LK: ʻĒ. TC 00:04:49.606 - 00:04:50.028 ED: Aia nō ma laila ke kahua. ʻO ke kapu ʻauʻau o kēlā mōʻī wahine, aia nō ma laila. Ua mālama ʻia e kekahi Kepanī hana a ka mōʻī wahine i loko o kona hale. Aia nō ma laila inā ʻae^^, ʻaʻole i ʻawe ʻia, inā ʻaʻole i ʻaihue ʻia no ka souvenir. TC 00:04:49.718 - 00:05:10.616 LK: ʻĒ. ^^^ TC 00:05:09.585 - 00:05:11.948 ED: Aia nō ma laila. TC 00:05:10.811 - 00:05:12.166 LK: ʻO kēia^^. Pehea ko ʻoukou noho ʻana kēia ʻāina ma mua? Ua n^^, kamaʻāina paha kou mau kahu hānai iā Liliʻuokalani? TC 00:05:12.653 - 00:05:21.338 ED: Aia nō ma laila. TC 00:05:22.063 - 00:05:23.663 ED: i ka mōʻī wahine. Ko mākou noho ʻana i laila, e ola ana nō ka mōʻī wahine. A ʻo kēia wahi ʻo Waikīkī, ʻaʻole me kēia i kēlā wā. He ʻakaʻakai, a, a he wahi laiki, lae^^, kanu laiki ʻia, maiʻa a hiki i, i Mōʻiliʻili. TC 00:05:23.765 - 00:05:45.196 LK: ʻAe. TC 00:05:23.770 - 00:05:24.228 LK: ʻĒ. TC 00:05:45.111 - 00:05:45.711 ED: ʻAʻole loaʻa ke canal i ia wā. TC 00:05:45.390 - 00:05:47.393 LK: ʻĒ. TC 00:05:47.265 - 00:05:47.896 ED: A i ka wā i, e ua ai, ʻō, lana ka wai i Waikīkī. A pēlā e manaʻo ʻia ai he hana ʻia ka canal. TC 00:05:48.105 - 00:05:57.261 LK: ʻĒ, ʻē. TC 00:05:57.133 - 00:05:57.838 ED: A hana ʻia kēlā canal i ka makahiki ʻumikūmāiwa iwakālua. TC 00:05:57.663 - 00:06:01.985 LK: ʻAe. TC 00:06:02.175 - 00:06:02.771 ED: Pēlā mākou pakele nei, i pakele ai i ka wai. TC 00:06:02.880 - 00:06:05.980 LK: ʻAe. TC 00:06:06.006 - 00:06:06.526 ED: A hiki maila hoʻi kēia wā, ua hele a pohihihi ka, ka ʻike ʻana, aia i hea lā ʻo mea, aia i hea lā ʻo mea. TC 00:06:06.788 - 00:06:13.810 LK: ʻAe, ua huikau nō nā alanui i kēia manawa. Ua loli, ua nui ʻino nō ka poʻe hōkele i kūkulu ʻia a ke {mū,} ke mea, mau nei nō ka hoʻo^^, n^^, ka hoʻo^^, kūkulu ʻana i nā hōkele. A no laila, ua loli loa ka ʻāina i kēia wā. TC 00:06:13.043 - 00:06:29.698 ED: Ua loli loa. TC 00:06:29.691 - 00:06:30.591 LK: ʻAe. TC 00:06:30.586 - 00:06:31.201 ED: No ka mea, i loko o ka Paipala, ua ʻōlelo ihola, a, ka ʻōlelo, "E hoʻokani ana ʻo Kapeliela i ka, a, ʻolē e ala ai nā poʻe a pau." TC 00:06:30.928 - 00:06:43.215 LK: ʻAe. TC 00:06:43.486 - 00:06:44.096 ED: A pehea lā lākou e hoʻomaopopo ai ma hea lā lākou i noho ai, no ka mea, ua pau ka ʻāina i ka hoʻololi ʻia. Nunui, kiʻekiʻe nā hale a hōkele, e, me nā hale hoʻolimalima e mea ʻia nei. E pohihihi ana lākou i ko lākou nānā hou ʻana i ka ʻāina. TC 00:06:44.143 - 00:07:05.286 LK: ʻAe, pololei. Pehea ka lōʻihi kou noho ʻana i Waikīkī? TC 00:07:05.643 - 00:07:10.918 ED: Kanahākūmāwalu makahiki. TC 00:07:10.966 - 00:07:13.051 LK: Kanahākūmāwalu makahiki. Hō. TC 00:07:13.190 - 00:07:16.978 ED: A ke nānā mai nei ʻoe iaʻu he luahine loa au. TC 00:07:16.165 - 00:07:19.766 LK: ^^^ TC 00:07:19.315 - 00:07:21.541 ED: ^^^ TC 00:07:20.016 - 00:07:22.028 LK: //Ua kani moʻopuna nō ʻoe\\. TC 00:07:21.975 - 00:07:23.900 ED: Kanakolu. TC 00:07:24.161 - 00:07:25.410 LK: Auē. TC 00:07:25.240 - 00:07:26.578 ED: Kēlā pule aku nei, loaʻa kaʻu moʻopuna kanakolu. TC 00:07:25.760 - 00:07:29.878 LK: ʻĒ. //A nani nō ke kani ʻana o nā moʻopuna\\. TC 00:07:29.703 - 00:07:33.600 ED: Moʻopuna. TC 00:07:32.925 - 00:07:33.621 LK: ʻAe. ʻEhia āu keiki? TC 00:07:33.828 - 00:07:35.988 ED: ʻUmikumamākahi. TC 00:07:36.303 - 00:07:37.778 LK: Auē. TC 00:07:37.466 - 00:07:39.245 ED: ʻE^^, ʻeiwa kamaliʻi wāhine, ʻelua wale nō kāne. TC 00:07:38.301 - 00:07:41.751 LK: ʻAe. Akā, ke hana nei nō ʻoe i kēia manawa. ʻAʻole ʻoe i hoʻomaha mai ka hana mai. TC 00:07:41.643 - 00:07:45.991 ED: ʻAʻole. ʻAʻole loa, ma hope mālama moʻopuna. TC 00:07:45.881 - 00:07:49.201 LK: ʻAe. ^^^ TC 00:07:49.150 - 00:07:50.880 ED: ʻO^^ ʻoi aku ka hana o kēlā ma mua o ka, a, hana aʻu e hana nei. TC 00:07:49.960 - 00:07:54.196 LK: ʻAe. A he aha kāu e hana nei i kēia manawa? TC 00:07:54.351 - 00:07:57.596 ED: He kuke au no Luna^^, no ka home Lunalilo. TC 00:07:57.258 - 00:08:00.448 LK: ʻAe. TC 00:08:00.545 - 00:08:01.168 ED: No nā mākua o Lunalilo. TC 00:08:00.758 - 00:08:02.998 LK: A pehea nā mākua o Lunalilo? Aia nō paha ke hoʻolohe nei i kēia ahiahi, ʻaʻole paha? TC 00:08:03.096 - 00:08:08.893 ED: Ua moe paha. Ke, ka hapa nui, hoʻi akula lākou e hiamoe i ka hapalua hola ʻeono. TC 00:08:08.956 - 00:08:14.721 LK: ʻĒ. TC 00:08:14.838 - 00:08:15.361 ED: ʻAʻole au i, i manaʻo e ʻōlelo aku iā lākou e hoʻolohe mai. TC 00:08:14.871 - 00:08:18.471 LK: ʻAe. ʻEhia lākou i kēia manawa? TC 00:08:18.515 - 00:08:21.208 ED: Kanalimakumamāono. TC 00:08:21.010 - 00:08:22.693 LK: Auē. Nui ʻino. Kamaʻilio mau nō lākou i ka ʻōlelo Hawaiʻi? TC 00:08:22.466 - 00:08:27.355 ED: ʻAe. Ke kamaʻilio aku ʻoe, akā, inā hoʻokuʻu aku ʻoe, kamaʻilio haole maila nō. TC 00:08:27.216 - 00:08:32.636 LK: ʻAe. TC 00:08:32.816 - 00:08:33.283 ED: No laila, a, maikaʻi ka hoʻomau i ka ʻōlelo Hawaiʻi, TC 00:08:33.445 - 00:08:37.843 LK: {Mū.} TC 00:08:37.875 - 00:08:39.296 ED: i ola ka ʻōlelo a kākou. TC 00:08:38.416 - 00:08:40.640 LK: ʻAe, ʻae, pololei. Akā, ʻo ka pilikia nō naʻe, a, ʻo lākou nā poʻe kahiko, ʻo ia nō nā poʻe e hoʻomau nei i ka ʻōlelo ma ke kamaʻilio ʻana. A eia nō nā ʻōpio ke ʻiʻini nei i ke aʻo i ka ʻōlelo makua no ka nele loa o ka ʻōlelo o kēia manawa, no ke aloha nō hoʻi i ka ʻōlelo. A eia nō kēia hana a kākou, a mākou, kēia hui o, o ke kulanui a me nā haumāna me nā kumu kula, ke hoʻomanawanui nei nō lākou i ke aʻo i ka ʻōlelo Hawaiʻi. ʻAe. TC 00:08:40.618 - 00:09:17.325 ED: ʻAe, he maikaʻi loa kēia hana a ʻoukou, no ka mea, i ʻike ʻia ai kēlā lāhui me kēia lāhui ma kā lākou ʻōlelo, no ka mea, inā he kamaʻilio haole wale nō kā ʻoukou, e nalowale ana nō ka ʻōlelo Hawaiʻi. Akā, i kēia hana a ʻoukou, e mālama ana ʻoukou i ka ʻōlelo Hawaiʻi. TC 00:09:16.981 - 00:09:40.953 LK: ʻAe. Mahalo wau i kāu ʻōlelo e ʻike ʻia ai nō ka, ka lāhui ma ka, ma ka ʻōlelo, no ka mea, iā kākou kēia manawa, he ʻano lauwili nō hoʻi ke, ke lauwili nei kā mā^^, a, ko mākou noho ʻana, a, huikau nō hoʻi ka noʻonoʻo o kekahi o ko kākou lāhui kānaka. E huli ana nō paha ma ka ʻaoʻao o ka Pelekāne, o ka haole, a i ʻole, e mālama ana nō paha i nā mea o ka poʻe kahiko, o nā poʻe kūpuna. A. TC 00:09:40.950 - 00:10:18.411 ED: Inā aʻo ʻia nō nā poʻe Hawaiʻi, kamaliʻi Hawaiʻi, TC 00:10:17.508 - 00:10:20.906 LK: {Mū.} TC 00:10:20.640 - 00:10:21.560 ED: a mākiʻa, hoʻolohe mai nō, a e ola mau nō kākou. TC 00:10:21.823 - 00:10:26.696 LK: ʻAe, pololei. A ʻo ia ka manaʻolana e, no ke ola o ka ʻōlelo makua. Ma kēia ʻāina hoʻokahi wale nō ka home kēia o nā Hawaiʻi a me nā mea e pili ana i ka Hawaiʻi ma waho aʻe o kēia pae ʻāina. ʻAʻohe Hawaiʻi ʻē aʻe. A no laila, a, e mahalo iā ʻoe i kou kākoʻo ʻana i ka ʻōlelo makua, no ka mea, lohe liʻiliʻi nō wau pili ana i kāu hana ma ka hale pule ʻo Kawaiahaʻo, he haʻiʻōlelo ʻoe ma ka ʻōlelo makua kekahi manawa. A ka, me ke kōkua, o, moʻolelo mai nō ʻoe iaʻu pili ana kāu hana ma ka home o Lunalilo, ka hana hoʻi o ka hoʻomākaukau ʻana i ka meaʻai e pili ana i kāu ʻōlelo pili ana i ka lau nāhelehele, ka lauʻai o ka, he mea, he meaʻai ʻē kēia i ka poʻe kūpuna, no ka mea, ʻaʻohe nui loa, a, a lākou, a ka, a kā lākou, {amū,} {mū,} e lauʻai nāhelehele, kēlā mau, a, ʻai a kākou i kēia ma^^, i kēia mau lā. Akā, he aha kāu i ʻōlelo ai iā lākou e, e pili ana i kēia ʻai? TC 00:10:26.806 - 00:11:47.123 ED: Ua ʻōlel^^, kauoha maila nō hoʻi ka, ke kauka e ʻai lākou i ka lau nāhelehele. Kekahi, a, mau mākua, "Kā^, ʻaʻohe mākou maʻa i ka ʻai ʻana i ka ʻai a ka ʻiole lāpaki." TC 00:11:48.455 - 00:12:04.108 LK: ^^^ TC 00:12:04.158 - 00:12:05.908 ED: Akā, ʻōlelo akula au, "E hoʻāʻo, no ka mea, ua ʻike ke kauka ka mea e pono ai ko kākou mau kino. Eia naʻe, ke, ka, a, lau nāhelehele i kamaʻāina iā kākou, he ʻakaʻakai me ka ʻōhiʻa. Ka, a, ka ʻōhiʻa ulu i ka nahele. TC 00:12:05.116 - 00:12:23.795 LK: ʻĒ, ʻē. TC 00:12:23.821 - 00:12:24.880 ED: ʻO ia kā kākou e ʻai mau ana a, TC 00:12:24.700 - 00:12:27.560 LK: {Mū.} TC 00:12:26.961 - 00:12:27.670 ED: kamaʻāina loa. A ʻo kēia lettuce paha i ʻōlelo ʻia. A ʻaʻohe kūpono loa iā lākou. But, ke hoʻomaʻamaʻa nei lākou i ka ʻai. TC 00:12:27.560 - 00:12:36.756 LK: ʻAe, pololei. TC 00:12:36.881 - 00:12:38.046 ED: No ka mea, ua kauoha ʻia maila mākou, e hānai aku iā lākou. TC 00:12:37.761 - 00:12:42.710 LK: ʻAe. TC 00:12:42.820 - 00:12:43.323 ED: A ke maʻamaʻa. TC 00:12:42.913 - 00:12:43.923 LK: ʻAe. TC 00:12:44.671 - 00:12:45.271 ED: Ke hoʻomaʻamaʻa nei mākou, a ua maʻa ihola lākou, TC 00:12:44.826 - 00:12:47.935 LK: ʻAe. TC 00:12:47.956 - 00:12:48.591 ED: i ka ʻai ʻana. TC 00:12:48.111 - 00:12:48.896 LK: Pololei. Ma mua, he ʻai ʻia nō ka, ka lau nāhelehele, ka, ka lauʻai e ka poʻe Hawaiʻi. Akā, he ʻokoʻa nō kā lākou lauʻai, he, he lūʻau, he ho^^, ʻo^^, mea, hōʻiʻo, he palula, he, mea, ka, TC 00:12:49.506 - 00:13:09.773 LK: ke pa^^, ʻē. TC 00:13:09.953 - 00:13:11.811 ED: ʻO ka paʻakai. TC 00:13:10.263 - 00:13:11.321 ED: Yeah, he ʻai, a, he lau nāhelehele kēlā, a me ka, me ko lākou hoʻomaopopo ʻana he lāʻau kekahi o kēia lāʻau, kēia lau, TC 00:13:12.333 - 00:13:24.141 LK: ʻAe. TC 00:13:24.070 - 00:13:24.695 ED: nāhelehele a lākou e ʻai ana, no ka mea, a, ʻike lākou ka mea e ʻai ai no ka, a, hoʻonahā ʻana no ka, TC 00:13:24.141 - 00:13:32.818 LK: {Mū, mū.} TC 00:13:32.495 - 00:13:33.560 ED: ʻai ʻana i, i ko lākou, a, mau kino, he ʻeha ko lākou, ʻai lākou i kēlā mau lau nāhelehele. TC 00:13:32.818 - 00:13:40.766 LK: ʻAe, ʻae. TC 00:13:39.616 - 00:13:40.816 ED: A ʻaʻole i maopopo ka poʻe a pau loa. TC 00:13:41.126 - 00:13:43.918 LK: ʻĒ. A i ka nānā ʻana kēia manawa, he haʻalele ʻia ka, ka ʻai o ka poʻe kūpuna. A ke, ke ʻai nei nō ka ʻai hou o kēia ʻāina. ^^^ No laila paha ka pilikia o ka, TC 00:13:43.821 - 00:13:56.481 ED: Ka ʻai o ke kini. TC 00:13:55.756 - 00:13:57.331 LK: ʻĒ. ^^^ TC 00:13:57.243 - 00:13:59.140 ED: Ka pork and beans. Ua, TC 00:13:57.845 - 00:13:59.340 LK: ʻAe. TC 00:13:59.391 - 00:13:59.780 ED: he ʻoki wale nō, ʻai ihola. A nā meaʻai ʻē aʻe, TC 00:13:59.620 - 00:14:03.948 LK: ʻAe, ʻae. TC 00:14:04.760 - 00:14:05.621 ED: ʻaʻole i kamaʻāina i ke kino o ka Hawaiʻi. He kalo, he ʻulu, a, ka lūʻau nō hoʻi, ka pōpolo. TC 00:14:04.865 - 00:14:13.705 LK: ʻAe, ka ʻuala. 14:13 ED Ka lau ʻuala. Ua, a, lāwalu ʻia, a ʻai ʻia. 14:17 LK ʻAe. 14:18 ED He mau lahe^^, lau nāhelehele maikaʻi wale nō kēlā. 14:20 LK ʻAe, he lāʻau kēlā ma kekahi ʻano. ʻAe. 14:22 ED Lāʻau kekahi ma kekahi ʻano. 14:24 LK A ʻo ka limu o nā, o ke kai, a me nā iʻa, nā mea o ke kai. A me n^^, me nā mea mai ka lepo mai. Kēia manawa, ʻo nā mea i hana mua ʻia a he^^, hele wale nō i ka hale kūʻai e kūʻai ai. ʻAʻohe nō e hoʻomanana ka lima i ka lepo e ʻoʻoleʻa ana nō ke kino ma ka hana ʻana. TC 00:14:11.880 - 00:14:13.448 ED: Ka lau ʻuala. Ua, a, lāwalu ʻia, a ʻai ʻia. TC 00:14:13.705 - 00:14:17.600 LK: ʻAe. TC 00:14:17.538 - 00:14:18.088 ED: He mau lahe^^, lau nāhelehele maikaʻi wale nō kēlā. TC 00:14:18.021 - 00:14:21.075 LK: ʻAe, he lāʻau kēlā ma kekahi ʻano. ʻAe. TC 00:14:20.465 - 00:14:23.796 ED: Lāʻau kekahi ma kekahi ʻano. TC 00:14:22.085 - 00:14:24.233 LK: A ʻo ka limu o nā, o ke kai, a me nā iʻa, nā mea o ke kai. A me n^^, me nā mea mai ka lepo mai. Kēia manawa, ʻo nā mea i hana mua ʻia a he^^, hele wale nō i ka hale kūʻai e kūʻai ai. ʻAʻohe nō e hoʻomanana ka lima i ka lepo e ʻoʻoleʻa ana nō ke kino ma ka hana ʻana. TC 00:14:24.125 - 00:14:46.381 ED: ʻAe. No ka mea, hana ihola hoʻi mākou ka mikiʻao a uʻi. TC 00:14:45.105 - 00:14:50.630 LK: ʻAe. ^^^ TC 00:14:50.775 - 00:14:52.030 ED: A nāu he, ʻo wai ka mea makemake e hele hou e ʻeli i loko o ka lepo, no ka mea, ua, a, hana ʻia ka mikiʻao a uʻi. TC 00:14:51.036 - 00:14:58.368 LK: ʻAe, ʻae. TC 00:14:58.430 - 00:14:59.233 ED: No laila, ʻoi aku ka hele ʻana i ka hale kūʻai, kūʻai mai ʻoe, ʻaʻohe ʻeha ke kua. TC 00:14:59.063 - 00:15:03.895 LK: ʻAe, pololei. TC 00:15:03.798 - 00:15:05.073 ED: E kūʻai wale nō a ʻoki me ke kini, a ʻoki kini. TC 00:15:04.491 - 00:15:08.253 LK: ʻĒ, ʻē. A pe^^, TC 00:15:08.020 - 00:15:10.621 ED: ʻAʻohe lepo ana. TC 00:15:10.031 - 00:15:11.111 LK: ʻAe. ^^^ Pēia ihola ka, ke ʻano o ka noho ʻana kēia manawa. He pilikia nui kekahi mau mea iā kākou ma ka noho ʻana ma kēia ʻano. A no ka haʻalele loa i ke ʻano o ka noho ʻana o ka wā ma mua, a he mea hiki ʻole kēia iā kākou ke ʻalo aʻe, no ka mea, kēia nō ke ʻano o ka noho ʻana kēia manawa {amū,} me ka hana nui nō naʻe kākou, kekahi o kākou ke hoʻāʻo nei e hoʻi hou mai nā mea maikaʻi o ka wā o nā kūpuna. A. TC 00:15:10.986 - 00:15:47.360 ED: ʻŌ, pēlā hoʻi, akā, aia i hea ka ʻāina? TC 00:15:46.371 - 00:15:50.391 LK: Pololoi, pololoi. Aia nō kekahi nīnau nui. TC 00:15:50.588 - 00:15:53.701 ED: ʻAʻohe ʻāina e kanu ai, a ke hāʻawi ʻia mai nō hoʻi ka ʻāina ua hele ʻaʻohe wai. TC 00:15:52.838 - 00:15:57.393 LK: ʻAe. TC 00:15:57.648 - 00:15:58.221 ED: He pōhaku wale nō. TC 00:15:57.713 - 00:15:58.866 ED: Ma hea e ka^^, e kanu ai? TC 00:15:58.866 - 00:16:01.065 LK: ʻAe. TC 00:15:58.926 - 00:15:59.471 LK: Pololei. Hā, kekahi hoʻi, ke hāʻawi ʻia ka ʻāina i ka, i nā Hawaiʻi, a, ʻaʻohe mālama pono ʻia ka ʻāina. ʻO ia kekahi mea hiki iaʻu ke hoʻohalahala aku nei i kēia manawa. ʻAʻohe nō nā mea, nā mea i hāʻawi mai ai ka ʻāina, n^^, ʻaʻohe nō lākou ka hewa. Kahi manawa, no kākou ka hewa. TC 00:16:01.461 - 00:16:28.293 ED: ʻO ia nō. ʻO ia nō. Akā, a ua ʻike akula au, a, nānā ʻoe iā Papakōlea. TC 00:16:28.220 - 00:16:34.816 LK: {Mū.} TC 00:16:35.275 - 00:16:36.023 ED: ʻAʻole i manaʻo ʻia kēlā ʻāina no kēlā wale no, ka noho wale nō. Ua manaʻo ʻia he ʻāina kēlā no ka hoʻopulapula ʻana. TC 00:16:35.520 - 00:16:42.385 LK: ʻAe, no ka hoʻopulapula. TC 00:16:42.358 - 00:16:44.121 ED: Akā, ʻaʻohe ʻāina, ʻaʻohe wai. Aia, a, a, aia i luna loa, kahi o ka pōhaku, ʻaʻohe hiki ke kanu ʻia kekahi meaʻai. TC 00:16:43.750 - 00:16:51.590 LK: {Mū.} TC 00:16:51.606 - 00:16:52.338 ED: Ke iho mai lākou hoʻokahi hale i ke kula kanakolukumamālua alapiʻi e iho mai ai mai luna mai a hiki i ke alanui. A ma hea e kanu ai, ʻaʻole hiki. TC 00:16:52.403 - 00:17:03.731 LK: ʻAe. He wahi, he ʻāina pali kēlā. Akā, he nui nō ka ʻāina o kēia hui, kēia ʻaha, a, hoʻopulapula. A laki nō kākou, nā poʻe Hawaiʻi i kēia ʻaha, i kēia hui hoʻopulapula i ka hāʻawi ʻana mai i ka ʻāina hoʻopulapula. A na kākou nō ia e hoʻopulapula e hana, e mahi i ka ʻāina i, i mea e pono ai nō ko kākou nohona. A akā, kekahi manawa, ʻaʻole hiki ke, mea, ke kuhi aku a kuhi mai, a no wai kēia, no wai kēlā, a he mea hoʻopau manawa. No laila, no, nā mea i hana i nehinei no nehinei. A. TC 00:17:03.803 - 00:18:00.066 ED: Pēlā. TC 00:17:59.511 - 00:18:00.095 LK: ʻAe. TC 00:18:00.066 - 00:18:00.713 ED: Pololei ʻoe. TC 00:18:01.635 - 00:18:02.616 LK: A nā, a kāmoe nō kākou i mua e nānā i nā mea e hiki mai ana. Hiki ia nō iā kākou ke hoʻokele pono i nā mea, nā mea koʻikoʻi^^ o ko kākou noho ʻana i kēia manawa. TC 00:18:01.671 - 00:18:15.393 ED: ʻAe, a mahalo nō iā ʻoukou, no ka mea, ʻo ʻo^^, aia iā ʻoukou ka poʻe hoʻonaʻauao ʻia ka Ha^^, kamaliʻi Hawaiʻi i hoʻonaʻauao ʻia. Na ʻoukou e hoʻokele pono i ke aupuni. Komo mai ʻoukou i loko o nā hana o ke aupuni, TC 00:18:15.506 - 00:18:34.448 LK: ʻAe. TC 00:18:35.873 - 00:18:36.596 ED: i loaʻa pono iā ʻoukou kahi e kōkua ai no ka holomua ʻana o nā hana o, o nā Hawaiʻi. TC 00:18:36.040 - 00:18:45.291 LK: ʻAe, pololei. Mahalo. A he, he hana ʻē aʻe nō hoʻi kāu, ua ʻōlelo mai ʻoe pili ana i kāu hana ʻana ma ka hōkele no ka hōʻike ʻana i nā hana lima o ka poʻe kūpuna. A he aha ke ʻano o kāu hana ma ka hōkele? TC 00:18:45.386 - 00:19:02.605 ED: ʻŌ. A, ua {amū,} noi ʻia mai mākou e hele aku e hōʻike i ka hana ʻana i ka lei, ka, ka haku ʻana, me ka wili ʻana, me ke kui ʻana o ka lei. ʻO ka ulana lau hala ʻana a me ka hana kapa ʻana a me ka ulana pāpale ʻana a lau niu i, i, i ʻole e nalowale kēia mau hana. TC 00:19:02.553 - 00:19:35.200 LK: ʻAe. TC 00:19:35.616 - 00:19:36.215 ED: I ʻole nalowale. A. TC 00:19:36.263 - 00:19:39.076 LK: Ulana ʻia nō ka^^, ulana ʻoe i ka pa^^, mea, ka lau hala? TC 00:19:39.383 - 00:19:44.540 ED: Yeah, me ka lau hala mākou e hana ai. TC 00:19:44.606 - 00:19:46.948 LK: ʻAe. TC 00:19:46.898 - 00:19:47.433 ED: No ka mea, ʻo ka lau hala ka mea i ʻike ai a i hana ai nā Hawaiʻi i kā lākou mau moena, kā lākou mau ʻeke, TC 00:19:47.215 - 00:19:56.168 LK: ʻAe. TC 00:19:56.070 - 00:19:56.776 ED: i ka lau hala. A ʻo ia kā mākou e hōʻike nei i ka waiwai o ka lau hala. TC 00:19:56.378 - 00:20:02.490 LK: ʻAe. TC 00:20:02.516 - 00:20:03.171 ED: No ka mea, ke kanu ʻia nei ka lau hala, but, a hana ʻia kohu ʻōpala. TC 00:20:03.101 - 00:20:07.295 LK: ʻAe, ʻae. TC 00:20:07.453 - 00:20:08.415 ED: ʻAʻole lākou e manaʻo he mea maikaʻi kēia no ka, TC 00:20:07.953 - 00:20:12.583 LK: ʻAe. TC 00:20:12.690 - 00:20:13.428 ED: mālama ʻana. A no ko lākou ulana ʻana i ko lākou mau, TC 00:20:12.810 - 00:20:17.393 LK: Moena. ʻAe. TC 00:20:17.323 - 00:20:19.245 ED: mau moena, mau peʻahi paha. TC 00:20:17.793 - 00:20:20.121 LK: ʻAe. TC 00:20:20.040 - 00:20:20.720 ED: A ʻo ka poʻe, a, tourist, kēia e hele mai nei a e makemake loa nei e, e aʻo. Akā, hoʻokahi wale nō lā, ʻelua lā kā lākou a n^^, me a hele akula i kekahi mokupuni. TC 00:20:21.013 - 00:20:36.370 LK: {Mū,} ʻaʻohe lawa kēlā. TC 00:20:35.955 - 00:20:37.436 ED: ʻAʻohe lawa. TC 00:20:37.145 - 00:20:37.900 LK: ʻAe, ʻae. TC 00:20:37.488 - 00:20:38.196 ED: E, e lawa wale nō kā lākou and, ʻaʻohe ulu ka lau hala i Kaleponi. TC 00:20:38.053 - 00:20:42.185 LK: ʻAe. TC 00:20:42.293 - 00:20:42.946 ED: Aia a kūʻai mai lākou i ka lau hala mai neʻi aku a loaʻa aku iā lākou. TC 00:20:42.710 - 00:20:47.460 LK: ʻĒ. TC 00:20:46.355 - 00:20:46.838 ED: Akā, ʻo^^, ʻo^^, ʻoi aku ka ʻiʻini ʻana o ka tourist e ʻike lākou i kēia mau mea ma mua o kākou, ka poʻe Hawaiʻi. TC 00:20:47.846 - 00:20:54.895 LK: ʻAe. TC 00:20:54.931 - 00:20:55.523 ED: Nui ka poʻe Hawaiʻi ʻike ʻole. TC 00:20:55.563 - 00:20:57.466 LK: Pololoi, ʻae. TC 00:20:57.628 - 00:20:58.645 ED: A ua hoʻokomo ʻia kēia, ua palapala ʻia i loko o ka nūpepa a ʻo ka poʻe tourist, ka Beach Press ua hāʻawi wale ʻia kēia nūpepa. TC 00:20:58.570 - 00:21:06.893 LK: ʻAe, ʻae. TC 00:21:06.638 - 00:21:07.516 ED: A i loko o laila i ʻike ʻia ai kēia mau hana e nā, nā lā ʻokoʻa. He lei kekahi lā, he kapa kekahi lā, he lau hala kekahi lā. TC 00:21:07.231 - 00:21:17.531 LK: ʻAe, ʻae. TC 00:21:16.736 - 00:21:17.731 ED: And he mea maikaʻi kēia no ka hoʻomu^^, hoʻoholomua ʻana, TC 00:21:18.193 - 00:21:21.790 LK: {Mū.} TC 00:21:21.735 - 00:21:22.298 ED: i nā hana o nā ʻike o Hawaiʻi. TC 00:21:22.005 - 00:21:25.733 LK: ʻO ia. ʻĒ. ʻO ia kekahi mea pilikia a, ʻo ka, ʻo ke, ʻo ka hōʻike wale i nā poʻe malihini ia mau ʻano hana o ka wā o ka, o nā kūpuna. ʻAʻohe hōʻike i nā pua o ka ʻāina nā mea nona ke kuleana o ia mau hana. Akā, kahi, kekahi ʻano, a, ke, ke hele ʻoe i waena nō o nā poʻe kamaliʻi o kēia manawa e, e hoʻāʻo e aʻo i ia mau hana noʻeau, ʻaʻohe o lākou hoihoi i ia mau ʻano m^^, ia m^^, ia mau mea. A. TC 00:21:24.746 - 00:21:57.390 ED: A hiki mai ana nō naʻe ka lā. TC 00:21:56.891 - 00:21:59.191 LK: ʻAe, hiki mai. ^^^ TC 00:21:59.081 - 00:22:01.141 ED: E mihi ana lākou, ʻaʻole lākou i, i a, aʻo, TC 00:21:59.790 - 00:22:03.995 LK: ʻAe. TC 00:22:03.790 - 00:22:04.515 ED: i kēia mau hana. TC 00:22:04.035 - 00:22:05.480 LK: I kēia, i kēia manawa nō, ke, ke hana nei nō i mau ʻa^^, ʻaha, i mau a, e like nō me kēia komikina o, o Hawaiʻi, kēia komikina ʻo Honokōhau. Ke hoʻāʻo nui nō nei, en^^, kēia poʻe Hawaiʻi e alakaʻi i ko lākou pono ma, ma ka ʻāina. A ua mamake nui nō kēia komi^^, commission e, e ho^^, mea, hana hou e hoʻōla hou nā hana a nā kūpuna ma kēia ʻāina i mea aʻo, i mea hoʻonaʻauao no nā pua o kēia manawa. A mahalo wau iā lākou i ka, i kā lākou hana, no ka mea, a, kēia manawa, he hana nui ka, kēia ʻano hana no ka nele loa o ka poʻe ʻike ma ia ʻano hana. A no laila, ka nui o ka manawa, huli nō lākou i loko o nā palapala i paʻi ʻia. A ka nui naʻe o kēia mau papa^^, a, palapala, ʻaʻohe nō i paʻi ʻia e nā Hawaiʻi, paʻi ʻia e ka noʻeau o nā haole. Akā, mahalo nō no ka palapala i paʻi ʻia, a i laila ana nō ka huli ʻana o ka naʻauao no ka hoʻomau ʻana a no ka loaʻa pono ʻana i ka ʻike. A, a, aia nō kekahi poʻe kūpuna ke ola nei, he kākaʻi^^(kākaʻikahi) wale nō. Akā, aia nō lākou ke ola nei, a maiā lākou mai ka hana kūpono o ka hoʻonaʻauao i nā poʻe keiki o kēia manawa. TC 00:22:04.586 - 00:23:52.941 ED: Kekahi nō hoʻi o ko kākou poʻe mau kūpuna, mau mākua, hūnā lākou i ka ʻike. TC 00:23:53.308 - 00:23:59.971 LK: ʻAe. TC 00:24:00.188 - 00:24:00.770 ED: Hūnā a ua ʻike au kēlā ma ka hana kapa ʻana. Hūnā ʻia ka ʻāpana, hūnā ʻia nā mea a pau. Akā kēia wā, ua paʻi ʻia {amū,} e kekahi a, o ko kākou, a, ʻōpio Hawaiʻi i ka puke o ke kapa. TC 00:24:00.831 - 00:24:21.466 LK: ʻAe. TC 00:24:22.428 - 00:24:23.073 ED: Hiki ke loaʻa ʻia kēlā. TC 00:24:22.660 - 00:24:24.056 LK: {Mū.} TC 00:24:24.025 - 00:24:24.616 ED: A nā mea ʻē aʻe, nā kuke, nā meaʻai, a, o nā Hawaiʻi, ua paʻi ʻia kēlā. Akā, {amū,} ʻaʻohe, ʻaʻohe pono ka meaʻai, aia a hana ʻoe. A kamaʻāina ʻoe i ka hana `ana. TC 00:24:24.623 - 00:24:40.120 LK: ʻAe, ʻae. Ma ka hana nō. TC 00:24:38.961 - 00:24:40.805 ED: A laila, ʻono. TC 00:24:40.120 - 00:24:40.831 LK: Ma ka hana nō e ʻike ai i ke ʻano o ka hana ʻana. TC 00:24:40.805 - 00:24:43.495 ED: ʻAe. TC 00:24:42.385 - 00:24:42.978 LK: Kahi manawa, ma ka nānā ma ka heluhelu wale nō i ka palapala, ʻaʻohe nō e lawa loa. TC 00:24:43.738 - 00:24:48.583 ED: ʻA^^, ʻaʻole lawa !! TC 00:24:47.550 - 00:24:49.240 LK: ʻAʻohe. A^^, akā, ʻo ka, i loko nō o ka nele o ka waha o nā kūpuna, pēlā nō e huli ai i ka ʻōlelo, e, aʻo mai loko mai o nā puke. {Amū,} he. TC 00:24:48.590 - 00:25:06.340 ED: No ka mea, ua hūnā ʻia ka ʻike. TC 00:25:04.805 - 00:25:08.028 LK: ʻAe. Kekahi, ʻae. TC 00:25:07.336 - 00:25:10.150 ED: Kēia manawa, ua makemake loa nā ʻōpio e ʻike i ka kālua puaʻa ʻana, TC 00:25:08.571 - 00:25:13.426 LK: ʻAe. TC 00:25:13.468 - 00:25:14.136 ED: a hele akula lākou e nānā. A ʻaʻohe nō nui ka hana, akā, e hoʻomaopopo lākou ka hana ʻana, ka wela o ka, nā pōhaku, TC 00:25:14.105 - 00:25:23.975 LK: {Mū.} TC 00:25:23.963 - 00:25:24.635 ED: i ʻike ʻia ai lākou ka pono, a, o ka hoʻomoe ʻana i ka puaʻa i loko o kēia im^^, imu. TC 00:25:24.693 - 00:25:30.986 LK: {Uhu.} TC 00:25:30.758 - 00:25:31.620 ED: A mahana, wela paha. Pehea lā ka wela o ka pōhaku i hoʻokomo ai i ka puaʻa. A no laila, inā ʻike ʻoukou e kālua ʻia ana ka puaʻa, hele e nānā, hele e nīele, hele. TC 00:25:31.428 - 00:25:45.331 LK: ʻĒ. ʻē. TC 00:25:44.946 - 00:25:45.880 ED: Kekahi manawa, ʻaʻohe makemake ʻia e, e nīele ʻia aku. TC 00:25:45.606 - 00:25:48.370 LK: ʻAʻohe. ^^^ TC 00:25:48.315 - 00:25:52.138 ED: Akā, he maikaʻi nō kēlā e hele ai e nīele. TC 00:25:48.526 - 00:25:51.986 LK: {Mū.} Inā he nānā, hiki nō ke, ke ʻapo, e, ke aʻo i nā mea e hana ʻia nei. TC 00:25:52.138 - 00:25:58.948 ED: ʻAe. TC 00:25:58.031 - 00:25:58.620 LK: Akā, ma, ma ka lula o ka poʻe kūpuna, ʻaʻohe hele me ka nīele, he hele nō me ka nānā. TC 00:25:59.956 - 00:26:06.863 ED: Nānā wale nō !! TC 00:26:07.201 - 00:26:08.740 LK: ʻAe. ^^^ TC 00:26:07.785 - 00:26:09.196 ED: I ia wā, TC 00:26:08.993 - 00:26:09.670 LK: ʻApo. TC 00:26:09.251 - 00:26:09.753 ED: kamaliʻi, ʻaʻohe hiki hā^^, hāmama ka waha. TC 00:26:09.710 - 00:26:12.600 LK: ʻAʻole. TC 00:26:12.653 - 00:26:13.290 ED: He nānā wale nō. TC 00:26:13.218 - 00:26:14.433 LK: ʻAe. TC 00:26:14.440 - 00:26:15.000 ED: ʻAʻole hiki ke, ke nīele aku, no ka mea, he lula ko nā mea a pau. TC 00:26:14.733 - 00:26:19.103 LK: ʻAe. TC 00:26:19.160 - 00:26:19.668 ED: ʻO ka Hawaiʻi, he lula ka hana ʻana i ka mea i ka i, i, i ka waʻa. TC 00:26:19.541 - 00:26:24.710 LK: ʻAe. TC 00:26:24.850 - 00:26:25.511 ED: A he lula ka hele ʻana i ka lawaiʻa. He lula nā mea a pau. ʻAʻole ʻoe nīele aku. TC 00:26:25.505 - 00:26:30.038 LK: ʻAe. TC 00:26:30.040 - 00:26:30.671 ED: "E hele ana ʻoe i hea?" ʻAʻole. TC 00:26:30.295 - 00:26:32.638 LK: Pololei, ʻae. TC 00:26:32.538 - 00:26:33.606 ED: No ka mea, TC 00:26:33.493 - 00:26:34.636 LK: Pēlā nō ke ʻano o ka poʻe Hawaiʻi. He ʻokoʻa loa me ko ka haole i kēia manawa. TC 00:26:35.023 - 00:26:40.931 ED: ʻAe. TC 00:26:40.790 - 00:26:41.253 LK: A no, ma laila nō paha kekahi manaʻo ʻo ka huikau, ka huikau o ka noʻonoʻo me ka huikau o ke aʻo ʻana i nā mea o kēia manawa, no ka mea, he ʻokoʻa loa ke ʻano o ke a^^, ka hoʻonaʻauao ʻana o ke kanaka. A no laila, inā e lawe ana ʻoe i ka ʻike ma ka ʻaoʻao o ka poʻe Hawaiʻi, i koʻu manaʻo, he pono e lawe i ia mau ʻike ma ke ʻano o ka Hawaiʻi, ʻaʻohe nō ma ke ʻano o ka mea ʻē, no ka mea, ʻaʻohe pili, ʻaʻohe e pili ana i ia mau mea. A i kēia manawa, e, e hoʻolaha ana nō kēia kahua i wahi hoʻolaha. ʻAe, aloha nō kākou. Eia nō mākou kēia nō ka papa, a ka papahana ʻo Ka Leo Hawaiʻi. A e kala mai ʻoukou iā mākou kēia ahiahi inā ʻano hemahema nō paha mākou ma ka hoʻolele ʻana i kēia ahiahi. Akā, ʻo kēia nō ka maka^^. Ua hoʻomaha n^^. nō mākou i kēia kauwela i hala aku nei, a ua hoʻi hou mai nō mākou, a, ma kēia papahana o ka ʻōlelo makuahine. A no laila, kēia nō ka maka mua mai ka haʻalele ʻana i loko nō o ka mahina ʻo Mei. A i kēia manawa, a, e hoʻolaha ana au i nā helu kelepona o kēia kahua i hiki iā ʻoukou ke kelepona mai inā he manaʻo paha ko ʻoukou, a i ʻole, he mau nīnau paha iā ʻoukou e mamake ana e nīnau mai iā, i ko kākou, a, hoa kipa i kēia ahiahi, ʻo Edith DeMatta. Ua hoʻolōʻihi aku ko mākou manawa ma kēia papahana, a no laila, a, e pau ana nō kākou ma ka hola ʻewalu o kēia ahiahi. Akā, hoʻi hou mai ana nō i kēlā me kēia Lāpule ma ia hola nō e hoʻomaka ana nō i ka ho^^, hapalua hola ʻeono a i ka ha^^, hola ʻewalu. A mahalo a i, i kēia poʻe luna o kēia kahua ʻo KCCN i ko lākou ʻae ʻana mai iā mākou ma kēia hana. A me nā poʻe haumāna, a me, ma luna o nā mea a pau, ke aloha nō o ke Akua ma ka ʻae ʻana o kākou ma kēia hui hou ʻana o ka ʻōlelo makuahine. A eia nō nā helu kelepona o kēia kahua, ka helu ʻeiwa ʻelua ʻekolu, ʻole ʻehā ʻole ʻelua. Helu ʻeiwa ʻelua ʻekolu, ʻole ʻehā ʻole ʻekolu. Helu ʻeiwa ʻelua ʻekolu, ʻole ʻehā ʻole ʻehā. A me ka helu ʻeiwa ʻelua ʻekolu, ʻekahi ʻewalu ʻehā ʻehā. A e ʻoluʻolu ʻoukou e kelepona, akā, inā e kelepona mai ana ʻoukou, e ʻoluʻolu e kamaʻilio mai ma ka ʻōlelo Hawaiʻi, no ka mea, ʻo ia wale nō ka ʻōlelo o kēia hola me ka hapa o ka Lāpule. Ka ʻōlelo makuahine wale nō o kēia papahana. ʻAe. A, e, aia i hea ʻoe e noho nei i kēia manawa, e Mrs. DeMatta? TC 00:26:41.716 - 00:30:12.158 ED: Aia au i Salt Lake i kēia manawa. TC 00:30:12.090 - 00:30:15.030 LK: ʻAe. TC 00:30:15.266 - 00:30:15.773 ED: Ua piha kēlā wahi i nā, a, hale kiʻekiʻe, and, ua, ma ka nānā ʻana he wahi i ulu mai mai kahi, a, waiwai ʻole. Akā, ua piha maila nō nā hale. TC 00:30:15.558 - 00:30:32.220 LK: ^^^ ʻAʻohe ʻāina waiwai ʻole i kēia manawa. ^^^ TC 00:30:30.900 - 00:30:34.825 ED: A, a, ʻae. A ke hoʻopiha ʻia nei kēlā, a, wahi lake, ʻo Salt Lake, TC 00:30:32.880 - 00:30:40.508 LK: ʻAe. TC 00:30:40.346 - 00:30:40.785 ED: hoʻopiha ʻia ana. A lilo i ʻāina golf. ʻO ia ka hapa nui o ka ʻāina kēia manawa i koe. TC 00:30:40.738 - 00:30:47.135 LK: ʻAe. TC 00:30:47.223 - 00:30:47.868 ED: He golf ka hana. TC 00:30:47.826 - 00:30:48.896 LK: Pehea kēlā wai? ʻAʻohe iʻa o loko o kēlā loko? TC 00:30:49.770 - 00:30:53.115 ED: ʻAʻole paha. He wahi paʻakai wale nō. No ka. TC 00:30:53.536 - 00:30:57.228 LK: Nui ka paʻakai? TC 00:30:56.715 - 00:30:57.825 ED: ʻAʻole au i hele e hoʻāʻo. TC 00:30:58.238 - 00:31:00.401 LK: ʻĒ. ^^^ TC 00:31:00.400 - 00:31:02.700 ED: Pehea lā ka paʻakai o kēlā wai. Well, akā, u^^, ke nānā aku ʻoe, ʻaʻohe la^^, ʻaʻohe ʻale. TC 00:31:00.401 - 00:31:07.880 LK: ʻAe. TC 00:31:08.291 - 00:31:08.903 ED: ʻAʻohe ʻale o kēlā, a, lake. TC 00:31:08.831 - 00:31:11.181 LK: ʻĒ. TC 00:31:11.291 - 00:31:12.026 ED: Malia, ʻaʻole paha iʻa ko loko. TC 00:31:11.530 - 00:31:13.565 LK: ʻĒ. TC 00:31:13.636 - 00:31:14.365 ED: Inā ua ʻike aku ʻoe i ka poʻe lawaiʻa, TC 00:31:14.476 - 00:31:17.845 LK: ʻAe. TC 00:31:17.660 - 00:31:18.116 ED: ʻaʻohe, koʻu manaʻo, TC 00:31:18.085 - 00:31:20.166 LK: ʻAʻohe lōʻihi kou noho ʻana i laila, ē? TC 00:31:19.215 - 00:31:21.725 ED: ʻAʻole, ʻekolu wale nō pule. TC 00:31:21.215 - 00:31:23.060 LK: ʻEkolu pule wale nō. ʻŌ. Pehea e^, maopopo paha iā ʻoe ka inoa Hawaiʻi o kēlā loko? TC 00:31:22.996 - 00:31:29.766 ED: ʻAʻole. TC 00:31:29.550 - 00:31:30.470 LK: ʻAʻole. Ua paʻa iaʻu ma mua, poina kēia manawa. ʻAʻohe maopopo. TC 00:31:30.435 - 00:31:37.218 ED: ʻĒ. Ua lohe au. TC 00:31:37.218 - 00:31:38.595 LK: Aia nō paha kekahi poʻe e hoʻolohe nei, po^^, a, paʻa paha iā lākou. TC 00:31:38.016 - 00:31:41.600 ED: Inā hiki iā lākou ke kelepona mai i loko, a ʻōlelo mai iā kāua, TC 00:31:41.686 - 00:31:44.816 LK: ʻĒ. TC 00:31:44.886 - 00:31:45.625 ED: ka inoa o kēlā lake. TC 00:31:45.190 - 00:31:46.548 LK: ʻAe. A he wahi moʻolelo nō pili ana kēlā loko o, ma ka moʻolelo o Pele. ʻŌlelo ʻia, nāna ia, nāna i, i ʻali, i ʻeli i kēlā, kēlā loko. TC 00:31:46.925 - 00:32:01.151 ED: ʻŌ, no ka manaʻo e, e hana i kona lua pele i laila !! paha lā. TC 00:32:01.410 - 00:32:06.081 LK: ʻĒ. Kona kaʻahele ʻana. TC 00:32:04.943 - 00:32:07.520 ED: A^^, akā, {amū,} ua ʻōlelo ʻia kēia ʻāina na Kamapuaʻa. TC 00:32:07.503 - 00:32:13.615 LK: Kēia ʻāina Oʻahu nei? TC 00:32:13.783 - 00:32:16.453 ED: Oʻahu, no Kamapuaʻa kēia. TC 00:32:15.968 - 00:32:18.160 LK: ʻAe. TC 00:32:18.208 - 00:32:18.850 ED: And, a, mea loaʻa, a, ʻaʻole hiki ke, a, ʻeli ʻia, e, e, e loaʻa ke ana o ka Pele i loko o Oʻahu nei. TC 00:32:18.960 - 00:32:29.250 LK: ʻAe, ʻae, he wai, ē? TC 00:32:29.255 - 00:32:30.800 ED: Pāpaʻu wale nō, TC 00:32:30.775 - 00:32:31.990 LK: ʻĒ, ʻē. TC 00:32:31.858 - 00:32:32.448 ED: ka lepo e hiki ai. A e ʻeli ʻia ai, TC 00:32:32.435 - 00:32:35.085 LK: ʻAe. TC 00:32:35.123 - 00:32:35.625 ED: a loaʻa maila ka wai. TC 00:32:35.140 - 00:32:36.383 LK: ʻAe, ʻae. TC 00:32:36.460 - 00:32:37.211 ED: ʻAʻohe ola o Pele i, i Oʻahu nei. TC 00:32:37.173 - 00:32:39.630 LK: ʻAʻohe ola. Aia nō i Hawaiʻi i kēia manawa. ^^^ TC 00:32:39.771 - 00:32:43.008 ED: ʻAe. Nona kēlā ʻāina. TC 00:32:41.955 - 00:32:44.470 LK: ʻAe. Ke ʻā mau, mea, ke ʻā nei nō ʻo ia i kēia manawa, a lōʻihi nō kona ʻā ʻana. Pēlā paha ka hoʻololi ʻana o ke ʻano o ka. TC 00:32:43.823 - 00:32:53.205 ED: ʻO, ʻo, ʻo ke au o ka manawa. TC 00:32:52.491 - 00:32:54.280 LK: ʻĒ, ʻo ka honua kēia manawa. Ka ʻea hoʻi. Maloʻo loa kākou kēia manawa, ka ʻāina o kākou, ʻaʻohe, ʻaʻohe nui ka ua ma Hawaiʻi me Maui hoʻi kekahi, TC 00:32:53.671 - 00:33:07.006 ED: Maui. TC 00:33:06.368 - 00:33:06.955 LK: nui ka pilikia o Kula, Maui. TC 00:33:07.006 - 00:33:08.905 ED: ʻOiai he wahi, a, TC 00:33:09.500 - 00:33:11.551 LK: ʻAe. TC 00:33:10.981 - 00:33:11.586 ED: pulu kēlā e ulu ai nā meakanu, nunui nā waele kanu, nui nā pua, TC 00:33:11.551 - 00:33:17.376 LK: ʻAe, ʻae. Pilikia nō lākou. TC 00:33:17.291 - 00:33:19.945 ED: Pilikia maila !! TC 00:33:19.386 - 00:33:21.531 LK: ʻAe, ka poʻe mahi ʻai. ʻŌlelo ʻia nō no Pele ia kuleana, o, no Pele ke, kekahi manawa o ke, no nā kai mimiki no Pele ia. A ke, ka ʻino o ke kai, a me ka maloʻo loa o ka ʻāina. A no Pele ia. Pēlā, pēlā ka ʻōlelo ʻana kekahi manawa. TC 00:33:19.945 - 00:33:46.760 ED: Huhū maila paha ʻo Pele, no ka mea, ke hele aku ʻoe e kiʻi i ka limu i kahakai, or, kohu mea, ua hele ʻia me ka mīkini ʻoki mauʻu. TC 00:33:45.326 - 00:33:55.191 LK: ^^^ TC 00:33:55.440 - 00:33:57.151 ED: ʻAʻohe hoʻokoe ʻia ka limu no ka ulu hou ʻana. Ua hele a maloʻo ka pōhaku. TC 00:33:55.483 - 00:34:00.046 LK: ʻAe. TC 00:34:00.033 - 00:34:00.661 ED: A ʻaʻole kēia he poʻe Hawaiʻi e hana nei i kēlā, he poʻe lāhui ʻē. TC 00:34:00.816 - 00:34:06.030 LK: ʻAe. TC 00:34:06.145 - 00:34:06.640 ED: No ka mea, ʻo ka Hawaiʻi, ua ʻike lākou ka lula o ke kiʻi ʻana, e hoʻokoe i kekahi no ka hoʻoulu ʻana. Akā, kēia wā, ua piha kākou me nā lāhui ʻē. Hele akula lākou e lawaiʻa. Ua lohe maila au, ʻo Kona kahi o ka iʻa i, i, i kaulana ai. Hele wale aku nō ʻoe i waho, a loaʻa ka iʻa. Kēia manawa, ʻaʻohe. TC 00:34:06.480 - 00:34:26.135 LK: ʻĒ. TC 00:34:26.706 - 00:34:27.190 ED: Me ka hana nui e loaʻa ai ka iʻa. TC 00:34:26.901 - 00:34:28.596 LK: ʻAe. TC 00:34:28.590 - 00:34:29.131 ED: Ke, ke kūʻai ʻia nei ka, ka iʻa maloʻo, a, TC 00:34:28.748 - 00:34:33.661 LK: A ʻō, pipiʻi loa ka iʻa maloʻo. TC 00:34:33.651 - 00:34:36.013 ED: Pipiʻi loa. ʻŌlelo ʻia maila, hele akula. TC 00:34:34.551 - 00:34:37.676 LK: Ka, ka ʻōpelu hoʻi. Auē, ka pipiʻi. TC 00:34:36.825 - 00:34:40.283 ED: Ua hele akula kēia makuahine i Hawaiʻi, i Kona, hoʻi maila, ʻōlelo maila, a "Ua nele loa au a ʻaʻohe mea no ka hoʻihoʻi ʻana mai no ka pipiʻi loa ka iʻa." TC 00:34:40.220 - 00:34:50.198 LK: ʻĒ. TC 00:34:50.198 - 00:34:50.755 ED: Ka iʻa maloʻo. Hoʻokahi kaʻau, kanahā kālā paha lā, TC 00:34:50.770 - 00:34:55.715 LK: {Mū.} TC 00:34:55.666 - 00:34:56.425 ED: kaʻau. TC 00:34:55.728 - 00:34:56.288 LK: Koʻu hoʻi ʻana i Hawaiʻi, a ʻekolu kālā hapalua o ka paona hoʻokahi o ka iʻa maloʻo. TC 00:34:57.026 - 00:35:04.160 ED: Ua like nō me ia i, i Honolulu nei. TC 00:35:03.866 - 00:35:06.453 LK: A Honolulu nei, ʻo ke aku ʻe^^, ʻelua kālā kokoke ʻekolu kālā o ka paona hoʻokahi. TC 00:35:06.405 - 00:35:13.163 ED: ʻŌ, paona. TC 00:35:12.555 - 00:35:13.175 LK: ʻĒ. Akā, ^^^ ʻo ia ka, ʻo ia ʻo ka ʻono o kēlā iʻa maloʻo, TC 00:35:13.356 - 00:35:19.043 LK: ʻo ka ʻōpelu. TC 00:35:19.043 - 00:35:20.198 ED: ʻŌ. TC 00:35:19.330 - 00:35:19.795 ED: Ka ʻōpelu. TC 00:35:20.180 - 00:35:21.128 LK: ʻAe. ^^^ A, kamaʻāina ʻoe i ke kiʻi limu? TC 00:35:20.835 - 00:35:25.671 ED: ʻŌ. Koʻu makuahine, ua, {amū,} nui kona akamai i ka ʻō heʻe. TC 00:35:26.150 - 00:35:33.071 LK: {A.} TC 00:35:33.231 - 00:35:34.456 ED: A aʻo maila iaʻu i ka ʻō heʻe, ʻaʻole hiki iaʻu ke nānā i loko o kēlā pahu. Pōniuniu au, ʻaʻole hiki iaʻu, but, ua aʻo maila iaʻu ke ʻano o ka limu, ka līpoa, ʻo ia ko mākou limu kamaʻāina. TC 00:35:34.311 - 00:35:45.835 LK: Kaulana kēlā limu i Waikīkī. TC 00:35:45.481 - 00:35:47.640 ED: Waikīkī. TC 00:35:47.006 - 00:35:47.970 LK: {Mū.} TC 00:35:47.666 - 00:35:48.160 ED: Ua ʻike au kahi e hele ai e kiʻi i kēlā limu, a pēlā nō hoʻi ka hāpapa o, a, Kahala. TC 00:35:48.646 - 00:35:57.986 LK: ʻĒ. TC 00:35:58.183 - 00:35:58.678 ED: Ma laila. TC 00:35:58.931 - 00:36:00.453 LK: Kēlā laupapa o Waiʻalae? TC 00:35:59.641 - 00:36:01.741 ED: Waiʻalae. TC 00:36:01.590 - 00:36:02.291 LK: ʻĒ. TC 00:36:02.390 - 00:36:02.893 ED: Kamaʻāina au kahi e kiʻi ai i ka limu. Ua hōʻike mai koʻu makuahine, ma ʻaneʻi e loaʻa ai ka manauea, ma ʻaneʻi ka līpeʻepeʻe. A, TC 00:36:02.835 - 00:36:12.998 LK: ʻAe. TC 00:36:12.711 - 00:36:13.265 ED: me kēlā. A, a kēia manawa, ʻaʻohe hiki iā ʻoe ke hele pēlā, ua pau ka limu i ka lawe ʻia, pau nā pōhaku i ka maloʻo. ʻAʻohe hiki ke loaʻa aku kēia mau limu i kēia wā. TC 00:36:12.998 - 00:36:24.751 LK: ʻAe, ʻae. A ka, kamaʻāina ʻoe i ka, mea, kēia wāwaeʻiole? ʻAlaʻula kā kekahi poʻe. TC 00:36:23.818 - 00:36:32.796 ED: ʻŌ, ʻaʻalaʻula, yeah. TC 00:36:31.393 - 00:36:33.196 LK: ʻĒ, ʻalaʻula. TC 00:36:32.796 - 00:36:33.853 ED: Wāwaeʻiole hoʻi kekahi moku^^, a, mokupuni. A ʻaʻalaʻula kahi o ka public bath, ka Natatorium. TC 00:36:33.778 - 00:36:41.208 LK: ʻAe, ʻae. TC 00:36:41.296 - 00:36:42.046 ED: Aia ma laila kahi nui o kēia limu. TC 00:36:41.955 - 00:36:44.306 LK: {Mū.} TC 00:36:44.105 - 00:36:44.696 ED: A pehea lā? Aia nō paha, ua pau paha. TC 00:36:44.765 - 00:36:47.768 LK: ʻĒ, ʻē. ^^^ Ka limu kohu, ka limu kohu, aia nō paha ma Makapuʻu, ua ʻike wau ma laila ka limu kohu. Akā, ma, a me kēia limu manauea ma ʻEwa me {mū,} me kēlā ʻaoʻao o nā Koʻolau, ma Hauʻula, Lāʻie mā. He nui nō ka manauea. TC 00:36:47.361 - 00:37:07.640 ED: ʻO ka limu kohu, TC 00:37:07.436 - 00:37:09.530 LK: Ma kahi. TC 00:37:09.980 - 00:37:10.993 ED: aia i waho loa. TC 00:37:10.345 - 00:37:11.606 LK: ʻAe, i waho loa. TC 00:37:11.348 - 00:37:12.728 ED: ʻAʻohe loaʻa, a ke hele aku ʻoe, a aia a maloʻo ke kai, a nānā aku ʻoe kahi e, e ulu ai kēia limu. TC 00:37:12.406 - 00:37:18.840 LK: {Mū.} TC 00:37:18.851 - 00:37:19.375 ED: Kiʻei aku ʻoe ma, ma waho o ka mea, a, pā pōhaku o waho o, kohu mea he, he manō ko lalo, makaʻu loa, TC 00:37:19.396 - 00:37:29.405 ED: makaʻu loa au i ka hele ʻana kiʻi i kēlā limu. TC 00:37:29.530 - 00:37:32.071 LK: ʻĒ, ʻē. TC 00:37:29.616 - 00:37:30.446 LK: ʻAe. ^^^ E kala mai iaʻu. Eia kekahi kelepona ʻana. Aloha ahiahi. TC 00:37:32.191 - 00:37:40.090 mk:IM ʻAe, aloha mai kāua, e Kauanoe. Pehea ʻoe? TC 00:37:40.168 - 00:37:42.981 LK: Maikaʻi. Pehea ʻoe? TC 00:37:42.938 - 00:37:44.600 mk:IM A maikaʻi nō. E, a. TC 00:37:44.030 - 00:37:46.605 LK: ʻAe. Pehea ka lohe, ka hoʻolohe ʻana kēia ahiahi? TC 00:37:45.585 - 00:37:48.870 mk:IM A nui ka maikaʻi. Nui ka ho^^, hauʻoli koʻu pepeiao i ka hoʻolohe ʻana. TC 00:37:48.536 - 00:37:53.208 LK: ʻAe. TC 00:37:57.040 - 00:37:57.791 mk:IM Hiki nō iaʻu ke walaʻau me ia. TC 00:37:57.720 - 00:37:59.618 LK: Hiki nō. E, e kali mālie ʻoe. TC 00:37:59.345 - 00:38:02.310 mk:IM ʻAe. TC 00:38:01.870 - 00:38:02.510 LK: A eia. TC 00:38:02.846 - 00:38:03.456 LK: A walaʻau. TC 00:38:09.170 - 00:38:10.335 ED: Aloha ahiahi kāua. TC 00:38:10.805 - 00:38:12.491 mk:IM ʻAe, aloha ahiahi kāua. A pehea ʻoe i kēia ahiahi? TC 00:38:12.510 - 00:38:16.183 ED: ʻŌ, a, ʻo ia mau nō. TC 00:38:16.308 - 00:38:19.400 mk:IM ʻAe, maikaʻi kēlā. A makemake ana au e, e nīnau iā ʻoe i nā mea lāʻau Hawaiʻi. Maopopo nō paha ʻoe i kēia inoa o kēia lāʻau wāpine? TC 00:38:19.281 - 00:38:31.910 ED: ʻAe. TC 00:38:32.353 - 00:38:33.138 mk:IM No ka mea, aʻu i, i Maui au, a n^^, a ua hoʻi, ua ʻike au i Maui i kēlā, nā mele o Hawaiʻi, a, ʻo nā mele o Maui. A hele au i kēia hale ʻo Baldwin, a, ma Maui, ma Lāhaina. A nui nā mea hōʻikeʻike o nā lāʻau Hawaiʻi pili ana i ka ʻuhaloa, ka wāpine, pe^^, pēlā nō hoʻi me ka laukahi, ka noni, a pēlā aku. Nui nā ʻano mea lāʻau like ʻole. A kēia lāʻau a, wāpine, he mea kēlā, he, he inu ʻia like me ka kī. TC 00:38:33.141 - 00:39:08.318 ED: Me ka tea. TC 00:39:07.858 - 00:39:08.691 mk:IM ʻŌ. TC 00:39:08.573 - 00:39:09.496 ED: Ua kupa ʻia. TC 00:39:09.411 - 00:39:10.431 mk:IM ʻAe, ʻae. TC 00:39:10.390 - 00:39:11.188 ED: A ʻelua ʻano wāpine. Kekahi wāpine o ka Hawaiʻi, he ʻano kumulāʻau. TC 00:39:10.935 - 00:39:16.226 mk:IM A kēia wāpine aʻu i ʻike ai, loloa kona lau, TC 00:39:16.341 - 00:39:20.070 ED: ʻAe. TC 00:39:19.755 - 00:39:20.305 mk:IM palalaha. A. TC 00:39:20.070 - 00:39:21.460 ED: Kohu, ʻo. TC 00:39:21.030 - 00:39:21.598 mk:IM ʻAʻala, ʻaʻala kona. TC 00:39:21.730 - 00:39:23.405 ED: ʻAe. Kohu, a, mauʻu. TC 00:39:22.808 - 00:39:24.676 mk:IM ʻAe, ʻae, kohu mauʻu. TC 00:39:24.621 - 00:39:26.068 ED: ʻAe. ʻO kēlā kekahi. TC 00:39:25.775 - 00:39:27.641 mk:IM ʻŌ. TC 00:39:27.713 - 00:39:28.713 ED: A ʻoki aku ʻoe i ka lau, a kupa. TC 00:39:28.358 - 00:39:30.973 mk:IM ʻAe. TC 00:39:30.255 - 00:39:30.730 ED: Pēlā e, e, a, e, a hoʻolilo aku ʻoe i wai. TC 00:39:31.001 - 00:39:34.136 mk:IM {Mū.} TC 00:39:34.286 - 00:39:35.303 ED: Hoʻokomo ʻoe i loko o ka pahu hau i ka wā ʻoe e, e, makewai ai, inu aku ʻoe i kēlā wāpine. TC 00:39:34.598 - 00:39:40.763 mk:IM ʻAe, ʻae. TC 00:39:40.108 - 00:39:40.775 ED: No ka maʻi o ka high blood pressure. TC 00:39:40.763 - 00:39:43.456 mk:IM ʻAe, ʻae, pololoi, pololoi. TC 00:39:43.293 - 00:39:45.251 ED: Pēlā i ʻōlelo ʻia ai kēlā lāʻau. TC 00:39:45.001 - 00:39:46.916 mk:IM ʻAe. A pēlā nō ka pane mai a kēlā wahine iaʻu i kēlā manawa, ua hele i nā, e nānā i kēlā, TC 00:39:46.243 - 00:39:52.621 ED: A maikaʻi nō ka ʻauʻau kekahi no ka maneʻo. TC 00:39:52.560 - 00:39:55.111 mk:IM ʻŌ, ʻō, kēnā. A, a pehea hoʻi ka, ka laukahi? A hana ʻia kēlā ma ka m^^, a me nā ʻehaʻeha wale nō paha, kēlā like me ke kākiʻo, and, pēlā nō hoʻi kēlā boil. !! TC 00:39:55.183 - 00:40:09.686 ED: No, no, no ka boil i ʻōlelo ʻia kēlā lau. TC 00:40:08.865 - 00:40:11.766 mk:IM {Mū.} TC 00:40:11.510 - 00:40:12.248 ED: ʻŌlala aku ʻoe i luna o ke ahi, ka lau, TC 00:40:11.815 - 00:40:15.000 mk:IM A hoʻopili aku ʻoe. TC 00:40:14.138 - 00:40:15.966 ED: a ʻūpoʻi ʻoe i kēlā boil, TC 00:40:15.425 - 00:40:18.351 mk:IM {A.} TC 00:40:18.331 - 00:40:19.060 ED: me kēlā lau. TC 00:40:18.736 - 00:40:19.701 mk:IM ʻŌ, ʻō. TC 00:40:20.400 - 00:40:21.921 ED: A he tea nō hoʻi kekahi no ka inu ʻana. TC 00:40:21.571 - 00:40:24.240 mk:IM ʻŌ, ʻō. TC 00:40:24.320 - 00:40:25.466 ED: He n^^, he lāʻau kēlā no ke kino. TC 00:40:25.125 - 00:40:27.366 mk:IM ʻAe, ʻae. TC 00:40:27.568 - 00:40:28.381 ED: Kupa aʻe ʻoe a inu i tea. Hoʻomaloʻo nō hoʻi i ka lau. TC 00:40:28.103 - 00:40:32.020 mk:IM {Mū, mū, mū, mū.} TC 00:40:32.005 - 00:40:33.460 ED: Ua hoʻāʻo au i kēlā ma ka aʻo ʻana mai o koʻu makuahine he lāʻau kēlā. TC 00:40:33.275 - 00:40:38.451 mk:IM ʻAe, ʻae. Ua ʻike nō, koʻu maka mua kēlā ka ʻike ʻana li^^, me kēia poʻe, mea, a, lāʻau Hawaiʻi ma Maui. TC 00:40:38.551 - 00:40:46.303 ED: A ka ʻuhaloa nō hoʻi, ʻo, ʻo, ʻo ke aʻa, he lāʻau kēlā no ka puʻu ʻeha. TC 00:40:46.811 - 00:40:53.430 mk:IM A no ke kunu paha. TC 00:40:53.340 - 00:40:55.463 ED: A no ke kunu. A ka lau nō hoʻi, he tea kekahi. TC 00:40:54.330 - 00:40:58.100 mk:IM ʻAe. ʻŌ. Malia wau ʻike ai i kēnā koʻokoʻolau, n^^, nā ʻano kī like ʻole. TC 00:40:58.035 - 00:41:05.051 ED: ʻŌ, tea koʻokoʻolau ʻo u^^. TC 00:41:04.605 - 00:41:07.278 mk:IM ʻAe. ʻO koʻokoʻolau a me kēlā kī ʻāhiu, kēlā ʻano mea pipili. TC 00:41:05.640 - 00:41:10.670 ED: Me ka kī nehe. TC 00:41:10.110 - 00:41:11.456 mk:IM ʻAe, ʻae. Pipili i ka lole ke, a, kēia ʻano kī, and, hana ʻia me kēlā, ua hoʻāʻo wau a inu wau, maikaʻi kēlā ʻano kī. ʻOkoʻa nō ka, mea, ka ʻano o ka inu ʻana like me ka kōkoʻolau. TC 00:41:11.121 - 00:41:26.025 ED: Ke kōkoʻolau, a he, he maikaʻi loa ʻo ia. TC 00:41:25.898 - 00:41:29.091 mk:IM ʻAe. ʻAʻala ko ka kōkoʻolau. Maikaʻi kona inu ʻana, kona kī. TC 00:41:28.708 - 00:41:33.621 ED: A ʻo wai kēia? TC 00:41:33.428 - 00:41:34.811 mk:IM A ka ʻanakala kēia o, mea, o, o Kimura, o Kauanoe. TC 00:41:34.935 - 00:41:40.670 ED: ʻŌ, o Kauanoe. TC 00:41:40.475 - 00:41:41.935 mk:IM ʻAe, ʻae. TC 00:41:41.513 - 00:41:42.680 ED: ʻO ia kā. TC 00:41:41.935 - 00:41:42.928 mk:IM ʻO Iokepa. ^^^ No ka mea, hānau ʻia wau mai ka ʻāina ʻo, ʻo Hawaiʻi, ma Kona. A ʻaʻole nui loa ka mea, nā lāʻau Hawaiʻi aʻu i ʻike ai ma Maui. Kēia pule nei nō, hele au i ka Poʻakahi, kēlā Poʻakahi aku nei, a hoʻi mai i nehinei. TC 00:41:42.680 - 00:41:59.848 ED: ʻŌ. A. TC 00:41:59.936 - 00:42:01.630 mk:IM !! ma Maui. TC 00:42:00.600 - 00:42:02.370 ED: ʻŌ, ma Maui. TC 00:42:02.423 - 00:42:03.275 mk:IM ʻAe. TC 00:42:03.133 - 00:42:03.671 ED: Kona, nui ʻino nō ka lāʻau. TC 00:42:03.275 - 00:42:05.361 mk:IM ʻAe, ka kōkoʻolau, ka noni {amū,} pēlā nō hoʻi me ka ʻuhaloa. But, nā ʻano lāʻau ʻokoʻa aʻe. ʻAkahi nō wau a ʻike ma Maui. TC 00:42:04.661 - 00:42:14.720 ED: ʻŌ, ʻo ia kā. TC 00:42:14.625 - 00:42:15.963 mk:IM Like me ka wāpine, a pēlā nō hoʻi kēlā ʻano mea, kohu ʻawapuhi, but, he melemele kona ʻano. He aha ia ka inoa o kēlā? Kēlā lāʻau, maopopo nō hoʻi iā ʻoe? TC 00:42:15.940 - 00:42:26.385 ED: ʻAʻole lā. TC 00:42:26.506 - 00:42:27.641 mk:IM No ka mea, o, kohu mea, a, ʻawapuhi kona ʻano, TC 00:42:27.581 - 00:42:31.693 LK: ʻŌlena. TC 00:42:31.505 - 00:42:32.353 mk:IM kēlā hua, TC 00:42:31.975 - 00:42:33.155 ED: Ka ʻōlena? TC 00:42:32.723 - 00:42:33.583 mk:IM ʻAe. ʻŌ^^, ʻōlena, a ʻo ia, ʻo ia, ka ʻōlena. Ua ʻike au ma Maui. ʻO nā ʻano on^^ me^^ a, TC 00:42:33.376 - 00:42:41.315 ED: ʻO, ʻo ka ʻōlena, TC 00:42:40.915 - 00:42:42.135 mk:IM ʻAe. TC 00:42:42.006 - 00:42:42.603 ED: he meakanu uʻi kēlā. TC 00:42:42.563 - 00:42:44.333 mk:IM ʻŌ. TC 00:42:44.486 - 00:42:45.260 ED: ʻO kona pua, he uʻi kona pua. TC 00:42:44.788 - 00:42:47.573 mk:IM ʻŌ. TC 00:42:47.788 - 00:42:49.253 ED: A ʻo, ʻo, ua hoʻāʻo wau i ka ʻōlena no ka pepeiao, TC 00:42:48.588 - 00:42:53.068 mk:IM ʻŌ. TC 00:42:53.125 - 00:42:55.483 ED: o ka, o nā keiki me ka pepeiao ʻeha, TC 00:42:53.806 - 00:42:56.931 mk:IM ʻĒ. TC 00:42:56.951 - 00:42:57.331 ED: a hoʻokulu aʻe ʻoe i ka ʻōlena i loko. Pēlā nō i loko o ka ihu. Ua ʻōlelo ʻia pēlā. TC 00:42:56.978 - 00:43:03.075 mk:IM {Mū.} TC 00:43:02.996 - 00:43:04.408 ED: Ka lāʻau kēlā no kēlā mau wahi. TC 00:43:03.986 - 00:43:06.948 mk:IM A pehea hoʻi ke ʻano o kēia lāʻau, a, hoʻo^^, hoʻopaʻa koko? !! TC 00:43:07.048 - 00:43:12.946 ED: Ka ʻalae^(ʻalaea). TC 00:43:12.446 - 00:43:13.125 mk:IM ʻAe, ʻae, ka ʻalae^(ʻalaea). A, ia, inu ʻoe like pū me ke kī, o. TC 00:43:13.228 - 00:43:18.290 ED: A ʻaʻole. Koekoe aʻe ʻoe i ka lepo mai kēia pōhaku, TC 00:43:17.915 - 00:43:23.083 mk:IM {Mū.} TC 00:43:23.326 - 00:43:24.211 ED: ka ʻalae^(ʻalaea). TC 00:43:23.635 - 00:43:24.458 mk:IM ʻAe. TC 00:43:24.336 - 00:43:24.926 ED: A hoʻokahi, a, puna kī paha, a tablespoon paha. TC 00:43:25.065 - 00:43:30.701 mk:IM {Mū.} TC 00:43:30.518 - 00:43:31.335 ED: Hoʻokomo aku ʻoe i loko o kē kīʻaha wai. TC 00:43:31.120 - 00:43:33.570 mk:IM ʻAe. TC 00:43:33.758 - 00:43:34.458 ED: A ua hoʻāʻo au, inā nui ka wai, auē me ka hana nui e inu ai. TC 00:43:34.340 - 00:43:38.756 mk:IM ʻAe. TC 00:43:38.791 - 00:43:39.351 ED: A inā a hana ʻoe, hapalua, a, hapa kīʻaha wai, TC 00:43:38.808 - 00:43:43.675 mk:IM ʻAe. TC 00:43:44.085 - 00:43:44.860 ED: a hoholo hoʻi ka inu ʻana. ʻAʻole lōʻihi loa. TC 00:43:44.403 - 00:43:48.330 mk:IM ʻAe, ʻae. ʻŌ. !! TC 00:43:48.350 - 00:43:51.601 ED: ʻO ka ʻalae^(ʻalaea), he, he nui kona, TC 00:43:49.365 - 00:43:53.201 mk:IM Nui kona, a no, loaʻa ʻo ka wahi o kēlā lāʻau o me, no Kauaʻi wale nō e ka mea loaʻa i kēlā ʻano, TC 00:43:53.261 - 00:44:00.390 ED: ʻĒ, i Kauaʻi. TC 00:44:00.085 - 00:44:01.003 mk:IM ka ʻalae^(ʻalaea). TC 00:44:00.450 - 00:44:01.331 ED: ʻO ia kahi kaulana. TC 00:44:01.003 - 00:44:02.200 mk:IM No ka mea, ʻaʻohe loaʻa ma Honolulu nei, a pēlā nō ma Hawaiʻi, ʻaʻohe loaʻa kēlā, kēlā ʻano ʻalae^(ʻalaea). A no m^^, kaʻu mea maopopo nō, ka mea hoʻohuihui ʻia ma^(me) ka, kēia paʻakai. TC 00:44:02.193 - 00:44:14.935 ED: Oh yes. ʻUlaʻula ka paʻakai. TC 00:44:14.905 - 00:44:16.925 mk:IM Ka ʻalae^(ʻalaea). ʻAe, ʻae, kēia paʻakai ʻulaʻula. ʻAe. Mahalo nui loa nō no koʻu, kou wehewehe ʻana mai i nā lāʻau Hawaiʻi pili ana i inoa like ʻole. TC 00:44:14.995 - 00:44:27.350 ED: ʻAe. Aloha nō kāua. TC 00:44:26.461 - 00:44:28.123 mk:IM ʻAe, aloha nō kāua. A hui hou. TC 00:44:27.371 - 00:44:29.718 LK: Aloha nō kāua. Aloha mai nō. TC 00:44:35.135 - 00:44:39.161 mk:LP A, aloha Kauanoe. TC 00:44:39.176 - 00:44:40.616 LK: Auē, a aloha nō, Aunty Loke. TC 00:44:40.516 - 00:44:43.065 mk:LP ʻAe. TC 00:44:43.015 - 00:44:43.535 LK: Pehea ʻoe? TC 00:44:43.065 - 00:44:43.930 mk:LP Maikaʻi, maikaʻi. TC 00:44:43.535 - 00:44:44.663 LK: ^^^ TC 00:44:44.326 - 00:44:45.550 mk:LP A pehea ʻoe? TC 00:44:44.961 - 00:44:46.338 LK: Maikaʻi. TC 00:44:46.213 - 00:44:46.975 mk:LP A pehea aku ʻo, ʻo, mea, ʻo Pila? TC 00:44:46.783 - 00:44:48.843 LK: Maikaʻi nō. Maikaʻi. TC 00:44:48.638 - 00:44:50.355 mk:LP Pehea aku, pehea aku nei ʻo Kahiti, ʻo Tahiti? TC 00:44:49.420 - 00:44:52.138 LK: Auē, nani nō kēlā ʻāina. TC 00:44:52.091 - 00:44:54.246 mk:LP A, a, ʻaʻole ʻoe i hoʻihoʻi mai nei i wahine. TC 00:44:53.765 - 00:44:55.651 LK: ^^^ TC 00:44:55.193 - 00:44:57.610 mk:LP ^^^ TC 00:44:55.790 - 00:44:57.536 LK: Ua waiho akula ma laila. ^^^ N^^, a, TC 00:44:57.610 - 00:45:00.871 mk:LP A. A, aloha akula ʻoe iā ʻAnakala i ka walaʻau. TC 00:44:59.625 - 00:45:03.833 LK: ʻĒ. TC 00:45:03.565 - 00:45:04.243 mk:LP A aloha mai iā ʻAnakala. TC 00:45:03.960 - 00:45:05.430 LK: ʻAe. TC 00:45:05.531 - 00:45:06.035 mk:LP A. TC 00:45:06.033 - 00:45:07.223 LK: ʻŌ. Pehea, pehea ka noho ʻana i kēia kauwela? TC 00:45:06.851 - 00:45:09.710 mk:LP Auē, ʻaʻohe nō i pilikia koʻu wahi ʻo Puʻunui, ua mau. TC 00:45:09.765 - 00:45:13.241 LK: Ua? TC 00:45:13.350 - 00:45:14.071 mk:LP ʻAe. TC 00:45:13.753 - 00:45:14.535 LK: Auē. E lawe aku ka ua kahi paka ua iā Maui. TC 00:45:14.578 - 00:45:19.221 mk:LP ^^^ Maikaʻi kēia {mū,} a, ʻoluʻolu. ʻAʻohe wela loa. TC 00:45:17.241 - 00:45:22.433 LK: ʻĒ. TC 00:45:22.383 - 00:45:22.965 mk:LP ʻAe. TC 00:45:22.895 - 00:45:23.541 LK: A pehea ʻo Mālia mā? TC 00:45:23.450 - 00:45:24.690 mk:LP Maikaʻi nō. Kāhea mai nei iaʻu. Aia nō paha ke hoʻolohe maila. TC 00:45:24.618 - 00:45:27.720 LK: ʻŌ. Aia nō paha. ^^^ TC 00:45:27.331 - 00:45:29.130 mk:LP ʻAe, ke hoʻolohe maila. TC 00:45:28.040 - 00:45:29.483 LK: ʻĒ. ʻŌ. TC 00:45:29.593 - 00:45:31.940 mk:LP A hiki iaʻu ke walaʻau me !! TC 00:45:31.340 - 00:45:32.940 LK: ʻAe. Hiki. Kamaʻāina ʻoe me ia? TC 00:45:32.331 - 00:45:35.150 mk:LP ʻAe. TC 00:45:34.521 - 00:45:35.153 LK: ʻAe. Alia iki. TC 00:45:35.250 - 00:45:36.188 ED: Aloha kāua nui loa. TC 00:45:39.715 - 00:45:41.440 mk:LP ʻAe, aloha kāua, e Edith. ʻO Loke Poʻahā kēia. TC 00:45:41.298 - 00:45:44.300 ED: ʻŌ, Loke Poʻahā. TC 00:45:44.358 - 00:45:46.060 mk:LP ʻAe. TC 00:45:45.505 - 00:45:46.121 ED: ʻŌ, aloha. TC 00:45:46.220 - 00:45:47.813 mk:LP ^^^ TC 00:45:47.140 - 00:45:48.476 ED: Lōʻihi kēia a kāua i kaʻawale ai. TC 00:45:48.193 - 00:45:50.885 mk:LP ʻAe, ʻae. A nanea akula wau i ka hoʻolohe iā ʻolua pili ana i ka limu me ka, me ka iʻa, auē. TC 00:45:50.480 - 00:45:56.420 ED: ^^^ TC 00:45:55.810 - 00:45:57.371 mk:LP Kakahe hou kuʻu wahi hāʻae. ^^^ TC 00:45:56.456 - 00:45:59.375 ED: ^^^ ʻAʻohe loaʻa hoʻi ka iʻa iā māua. TC 00:45:57.795 - 00:46:02.088 mk:LP Hā. Walaʻau waha wale nō, ʻaʻole hiki ke loaʻa. TC 00:46:01.565 - 00:46:04.991 ED: ʻAʻole hiki ke loaʻa. TC 00:46:04.753 - 00:46:06.093 mk:LP ʻAe. TC 00:46:05.270 - 00:46:06.361 ED: Ka ʻōpelu maloʻo ʻoe, ua pipiʻi loa. TC 00:46:06.121 - 00:46:09.571 mk:LP ʻO ia hoʻi, no koʻu ʻāina kēlā !! TC 00:46:09.426 - 00:46:12.070 ED: ʻO ia hoʻi, ko ʻoukou ʻāina. TC 00:46:11.135 - 00:46:12.831 mk:LP ʻAe. Aia nō paha wau a hoʻi loaʻa mai ka ʻōpelu. ^^^ TC 00:46:12.365 - 00:46:16.503 ED: ʻAʻole paha. TC 00:46:16.430 - 00:46:17.441 mk:LP Hā. TC 00:46:16.820 - 00:46:17.995 ED: Ua pau, p^^, pau ʻē ~ TC 00:46:17.461 - 00:46:19.136 Topics # This is the end of Hawaiian tape HV24 reel 37a. TC 00:46:21.775 - 00:46:26.185 Topics # This is Hawaiian tape HV24 reel 37b. TC 00:46:26.185 - 00:46:30.343 mk:LP ~ meakanu. TC 00:46:32.890 - 00:46:34.155 ED: I, i ka ua. TC 00:46:34.120 - 00:46:35.350 mk:LP Hā. A ʻoluʻolu nō hoʻi. TC 00:46:34.723 - 00:46:37.410 ED: N^^. TC 00:46:36.211 - 00:46:36.821 mk:LP Wela ka lā, hoʻi i loko, i loko o ka hale. TC 00:46:37.431 - 00:46:40.013 ED: ʻŌ, ʻō. TC 00:46:40.338 - 00:46:41.388 mk:LP Hauʻoli nō koʻu lohe aku nei iā ʻoe. TC 00:46:41.036 - 00:46:43.166 ED: ^^^ TC 00:46:43.095 - 00:46:44.623 mk:LP Yeah. TC 00:46:43.781 - 00:46:44.850 ED: Na Kauanoe nō hoʻi i kono mai iaʻu, TC 00:46:44.683 - 00:46:46.868 mk:LP Maikaʻi kēlā. Inā ʻaʻole. TC 00:46:46.475 - 00:46:48.980 ED: e hele mai. TC 00:46:47.971 - 00:46:48.998 mk:LP Inā ʻaʻole ʻo Kauanoe mā, ʻaʻole kākou lohe i kēia !! ʻōlelo makuahine. TC 00:46:48.980 - 00:46:52.713 ED: ʻAe, ʻae. ʻAʻole au ʻike i kēia keiki. ʻAkahi nō au a ʻike i ka p^^, kēia pō. TC 00:46:51.015 - 00:46:56.758 mk:LP ʻŌ, keiki maikaʻi kēlā. TC 00:46:56.241 - 00:46:58.235 ED: ʻAe. TC 00:46:57.871 - 00:46:58.546 mk:LP ʻAe. TC 00:46:58.678 - 00:46:59.286 ED: Me kāna poʻe haumāna, TC 00:46:59.421 - 00:47:01.070 mk:LP ʻAe. TC 00:47:00.480 - 00:47:01.438 ED: poeko. TC 00:47:01.296 - 00:47:01.950 mk:LP ʻAe. ʻIke mākou i kēlā, hui ʻana mākou i ke, i kēia mau mahina i hala aku nei ma mua o ka pau ʻana o ke kula i kahi o ka pelekikena. TC 00:47:02.051 - 00:47:11.066 ED: ʻŌ. TC 00:47:11.035 - 00:47:12.110 mk:LP I laila mākou i pāʻina ai, a hui wau me kēia poʻe a pau. Poʻe kamaliʻi maikaʻi. TC 00:47:11.795 - 00:47:17.986 ED: ʻAe. Poeko. TC 00:47:18.031 - 00:47:19.670 mk:LP ʻAe. TC 00:47:19.700 - 00:47:20.601 ED: Lāhui ʻē. TC 00:47:20.543 - 00:47:21.693 mk:LP ʻAe. Ka poʻe Kepanī, ka Pilipino, TC 00:47:21.665 - 00:47:24.325 ED: Haole. TC 00:47:23.706 - 00:47:24.638 mk:LP ʻAe. ʻO Pila, ʻaʻole ʻoe i hui me Pila? TC 00:47:24.658 - 00:47:27.230 ED: ʻŌ, hui. TC 00:47:27.203 - 00:47:28.153 mk:LP ʻAe. TC 00:47:28.055 - 00:47:29.071 ED: Kamaʻilio mai nei au me lāua, me, a, a, a, nui, nui kamaliʻi, TC 00:47:28.450 - 00:47:32.886 mk:LP ʻAe. TC 00:47:32.850 - 00:47:33.640 ED: kamaʻilio ihola au me lākou. TC 00:47:32.886 - 00:47:34.785 mk:LP ʻAe. TC 00:47:34.820 - 00:47:35.460 ED: He Hawaiʻi wale nō kā lākou kamaʻilio ʻana mai. TC 00:47:35.313 - 00:47:37.616 mk:LP Maikaʻi. Pēlā nō paha kākou e pono ai. TC 00:47:37.185 - 00:47:40.973 ED: Pēlā. TC 00:47:40.761 - 00:47:41.565 mk:LP Like nō me kāua, noho kāua i ka hale walaʻau Hawaiʻi. Auē, ʻano poina ka ʻōlelo makuahine. TC 00:47:41.290 - 00:47:45.871 ED: A, a, yeah, poina. Hihia hoʻi ka ʻōlelo. TC 00:47:44.505 - 00:47:47.483 mk:LP ^^^ TC 00:47:46.925 - 00:47:49.780 ED: ^^^ TC 00:47:47.483 - 00:47:49.400 mk:LP A hui hou aku nō kāua i kekahi !! Lāpule. TC 00:47:49.780 - 00:47:52.578 ED: A hui hou aku nō. OK. TC 00:47:51.060 - 00:47:53.306 mk:LP Yeah. TC 00:47:52.858 - 00:47:53.615 ED: Aloha. TC 00:47:53.306 - 00:47:54.265 mk:LP ʻAe, aloha kāua. A byebye. TC 00:47:53.846 - 00:47:56.285 LK: Aloha ahiahi kāua. TC 00:47:59.231 - 00:48:01.538 mk:CK1 Aloha. TC 00:48:01.588 - 00:48:02.546 LK: Aloha. Pehea ʻoe? TC 00:48:02.793 - 00:48:04.111 mk:CK1 Maikaʻi. Kauanoe. TC 00:48:04.066 - 00:48:06.010 LK: ʻAe. TC 00:48:06.011 - 00:48:06.851 mk:CK1 Auē. Pehea ʻoe? TC 00:48:06.803 - 00:48:08.485 LK: Maikaʻi. TC 00:48:08.355 - 00:48:09.330 mk:CK1 Auē. ʻO ʻoe, a hoʻolohe ana a lōʻihi loa kēia. ʻAkahi nō lohe ana i kou huaʻōlelo. TC 00:48:09.075 - 00:48:15.056 LK: ʻAe. TC 00:48:15.266 - 00:48:15.846 mk:CK1 ʻAe. TC 00:48:15.681 - 00:48:16.280 LK: A ʻo wai kēia? TC 00:48:16.066 - 00:48:17.125 mk:CK1 Hauʻoli kēia. TC 00:48:17.091 - 00:48:18.051 LK: ʻAe. TC 00:48:18.256 - 00:48:18.913 mk:CK1 ʻAe. TC 00:48:18.676 - 00:48:19.516 LK: Mahalo kou hoʻolohe ʻana maila. TC 00:48:18.913 - 00:48:21.023 mk:CK1 ʻAe. ʻO Pāwai nō kēia. TC 00:48:20.480 - 00:48:22.458 LK: ʻO wai? TC 00:48:23.593 - 00:48:24.315 mk:CK1 ʻAe. No ka ʻāina nō o kāua. TC 00:48:24.393 - 00:48:28.736 LK: ʻŌ, ʻo Hawaiʻi? TC 00:48:28.995 - 00:48:30.400 mk:CK1 ʻĀina aloha. TC 00:48:29.975 - 00:48:31.195 LK: ʻAe. ^^^ TC 00:48:31.226 - 00:48:32.736 mk:CK1 No, kaʻu hoʻolohe, hoʻolohe ʻana iā, kā ʻolua huaʻōlelo me kēia wahine, e huaʻōlelo ana iā ʻoe about ka lāʻau. TC 00:48:32.646 - 00:48:41.173 LK: ʻĒ. TC 00:48:40.948 - 00:48:41.591 mk:CK1 ʻAe. ʻO ia kaʻu hauʻoli. TC 00:48:41.783 - 00:48:43.586 LK: ʻAe, ʻae. TC 00:48:43.605 - 00:48:44.716 mk:CK1 Ka ʻōlelo ʻana ka wāpine. TC 00:48:44.370 - 00:48:46.075 LK: ʻAe. ʻO ka wāpine. TC 00:48:46.265 - 00:48:47.465 mk:CK1 ʻAe, ʻōlelo mai nei hoʻi ʻo ia no ka high blood pressure wale nō kēlā. TC 00:48:46.993 - 00:48:50.911 LK: A no ka ʻauʻau ʻana kekahi, no nā maneʻo. TC 00:48:51.250 - 00:48:54.423 mk:CK1 ʻAe, ʻae, hoʻopuloloʻu^(hoʻopūloʻuloʻu). TC 00:48:53.170 - 00:48:55.045 LK: ʻAe, puloloʻu^(pūloʻuloʻu). TC 00:48:54.978 - 00:48:56.495 mk:CK1 Hoʻopulolo^(Hoʻopūloʻuloʻu). ʻAe. Maikaʻi kēlā, but, kēia, TC 00:48:55.520 - 00:48:59.706 mk:CK1 ʻōlelo nei iā ʻoe, maikaʻi kēlā lāʻau, TC 00:48:59.706 - 00:49:02.825 LK: ʻAe. TC 00:48:59.806 - 00:49:00.106 LK: ʻAe. TC 00:49:02.801 - 00:49:03.368 mk:CK1 hana ma ke kī, TC 00:49:02.825 - 00:49:04.076 LK: ʻĒ. TC 00:49:04.000 - 00:49:04.565 mk:CK1 inu aku ʻoe, TC 00:49:04.158 - 00:49:05.436 mk:CK1 a, no ka diabetes kēlā. TC 00:49:05.436 - 00:49:07.571 LK: ʻĒ. TC 00:49:05.500 - 00:49:06.070 LK: ʻŌ. TC 00:49:07.450 - 00:49:09.210 mk:CK1 Lawe, nāna i hoʻomaʻemaʻe i koʻu kino. Maikaʻi no ka poʻe wāhine. TC 00:49:07.831 - 00:49:12.558 LK: {A, a, a, a.} TC 00:49:12.800 - 00:49:14.488 mk:CK1 Poʻe wāhine loaʻa ka maʻi. TC 00:49:12.966 - 00:49:14.805 LK: ʻĒ. TC 00:49:14.741 - 00:49:15.358 mk:CK1 A, hānau. A nāna nō ia, TC 00:49:14.811 - 00:49:18.076 LK: ʻĒ. TC 00:49:18.018 - 00:49:18.470 mk:CK1 e hoʻokaʻawale aku i ka mea ʻino o loko. TC 00:49:18.556 - 00:49:21.108 LK: ʻĒ, ʻē. TC 00:49:21.280 - 00:49:21.860 mk:CK1 ʻO ia ka lāʻau maikaʻi. ʻO ia kaʻu ʻōlelo nei, mea paha kapukapu paha, but, iaʻu, TC 00:49:21.546 - 00:49:26.241 LK: ʻĒ. TC 00:49:25.685 - 00:49:26.430 mk:CK1 ʻaʻole. Mamake e kōkua aku kekahi a kekahi. TC 00:49:26.241 - 00:49:29.136 LK: A, a he me^^, ʻē. TC 00:49:29.015 - 00:49:30.693 mk:CK1 ʻO ia kaʻu. ʻO ia ka lāʻau maikaʻi kēlā. TC 00:49:29.668 - 00:49:32.438 mk:CK1 A like loa kēlā me nā lāʻau like ʻole, but, aia nō hoʻi ka haʻuoi a kākou. TC 00:49:32.466 - 00:49:39.375 LK: ʻAe. TC 00:49:32.498 - 00:49:32.903 LK: ʻAe, ka haʻuwī^(haʻuōwī). ʻAe. TC 00:49:39.331 - 00:49:40.941 mk:CK1 ʻAe. A. TC 00:49:40.456 - 00:49:41.620 LK: Kēlā no ka mauli^(māui), ē? TC 00:49:41.481 - 00:49:42.968 mk:CK1 Ae, pololoi, ka mauli^(māui) o, haʻi ka wāwae, TC 00:49:43.048 - 00:49:46.556 LK: No ka hā, iwi haki. ʻĒ. TC 00:49:46.516 - 00:49:48.288 mk:CK1 a, kau, kau aku nō ʻoe kua^^, kualima nō paha, a, kuakolu. TC 00:49:46.861 - 00:49:51.323 LK: {A, a, a.} TC 00:49:51.125 - 00:49:52.328 mk:CK1 ʻAʻohe pilikia. TC 00:49:51.395 - 00:49:52.478 LK: ʻAe. TC 00:49:52.598 - 00:49:52.970 mk:CK1 Inā ʻaʻole ʻoe hoʻokapukapu. TC 00:49:52.630 - 00:49:54.231 LK: ʻAe, ʻae. TC 00:49:54.210 - 00:49:54.855 mk:CK1 A kū aku nō ʻoe kuakolu, kualima. TC 00:49:54.400 - 00:49:57.220 LK: ʻAe. TC 00:49:56.778 - 00:49:57.208 mk:CK1 Na, alia nō a maikaʻi nō ka ulu kino o ka !! TC 00:49:57.245 - 00:50:01.148 LK: ʻAe, ʻae, ʻae. TC 00:50:00.248 - 00:50:01.293 mk:CK1 e hele nei. ʻAʻohe pilikia kēlā. TC 00:50:01.248 - 00:50:03.076 LK: ʻAe. TC 00:50:03.021 - 00:50:03.545 mk:CK1 ʻO ia ka lāʻau kēlā. TC 00:50:03.080 - 00:50:04.448 LK: ʻAe. No ka mea, kekahi o ko kākou lāʻau, he, he kapu, TC 00:50:04.058 - 00:50:08.358 LK: he kiʻi kapu. A kekahi, he noa. TC 00:50:08.535 - 00:50:10.838 mk:CK1 ʻAe. TC 00:50:08.598 - 00:50:09.096 LK: {Mū,} ʻaʻohe, mea, lula o nā lāʻau i ka hāʻawi ʻana. TC 00:50:10.860 - 00:50:14.741 mk:CK1 A. TC 00:50:10.945 - 00:50:11.885 mk:CK1 A, but, inā ua kapu kēlā, ʻaʻohe pilikia, na ke Akua nō e hoʻopōmaikaʻi mai, TC 00:50:13.260 - 00:50:18.613 LK: ʻAe. TC 00:50:18.640 - 00:50:19.143 mk:CK1 iā ʻoe inā ua kapu. ʻAʻole. Inā, inā pili ʻoe i kēlā ʻano hoʻokapukapu, TC 00:50:18.725 - 00:50:23.440 LK: ʻAe. TC 00:50:23.398 - 00:50:23.786 mk:CK1 ʻaʻohe hiki. TC 00:50:23.440 - 00:50:24.405 LK: ʻAe. TC 00:50:24.385 - 00:50:24.965 mk:CK1 But, inā ʻaʻohe ʻoe pili i kēlā, TC 00:50:24.405 - 00:50:26.498 LK: ʻĒ. TC 00:50:26.526 - 00:50:26.960 mk:CK1 hiki nō ʻoe e hāʻawi. Na ke Akua nō e hoʻopōmaikaʻi mai i kō haumāna. TC 00:50:26.666 - 00:50:31.400 LK: ʻAe. TC 00:50:31.460 - 00:50:32.015 mk:CK1 Nāu e hoʻo^^, hoʻokaupale aku nō hoʻi ʻoe iā lākou, TC 00:50:31.510 - 00:50:35.413 LK: ʻAe. TC 00:50:35.378 - 00:50:35.798 mk:CK1 ʻaʻole, TC 00:50:35.525 - 00:50:36.725 mk:CK1 e noʻonoʻo i kēlā. TC 00:50:36.765 - 00:50:38.381 LK: ʻAe. TC 00:50:36.886 - 00:50:37.273 mk:CK1 Hāʻawi. TC 00:50:38.381 - 00:50:39.261 LK: ʻAe. TC 00:50:38.518 - 00:50:39.155 LK: ʻAe, hāʻa^^, TC 00:50:39.460 - 00:50:40.353 mk:CK1 A maikaʻi kēlā. TC 00:50:39.675 - 00:50:41.163 LK: ʻO ke, ʻē. TC 00:50:40.570 - 00:50:41.630 mk:CK1 Kōkua ana nō ʻoe kekahi i kekahi. TC 00:50:41.163 - 00:50:43.641 mk:CK1 ʻO ia kākou mamake. A, TC 00:50:43.641 - 00:50:46.008 LK: ʻAe. TC 00:50:43.826 - 00:50:44.383 mk:CK1 aia nō kekahi lāʻau nō ka laukahi. TC 00:50:46.008 - 00:50:48.720 LK: ʻAe. TC 00:50:46.123 - 00:50:46.481 LK: ʻAe. TC 00:50:48.551 - 00:50:49.073 mk:CK1 ʻAe. Me kēia ʻōlelo aku nei no ka wahine no ka boil. TC 00:50:48.735 - 00:50:51.855 LK: ʻAe. TC 00:50:51.873 - 00:50:52.415 mk:CK1 ʻAe. Maikaʻi kēlā. A kuʻikuʻi ʻoe na ka boil. TC 00:50:52.286 - 00:50:55.875 LK: ʻAe. TC 00:50:55.898 - 00:50:56.355 mk:CK1 A ke ʻike i ka maka, kuʻikuʻi ʻoe, hoʻokau. TC 00:50:55.940 - 00:50:58.648 LK: ʻAe. TC 00:50:58.760 - 00:50:59.273 mk:CK1 Hoʻokau aku nō ʻoe ʻekolu lā, a pakū maila nō kēlā, hemo maila nō ia a, TC 00:50:59.160 - 00:51:04.286 LK: ʻĒ, ʻē. TC 00:51:04.461 - 00:51:05.350 mk:CK1 kau ʻoe hoʻokahi ka manawa, pau. TC 00:51:04.630 - 00:51:06.765 LK: Pau, ē? TC 00:51:06.838 - 00:51:07.420 mk:CK1 Pau kēlā. Ua ola ke kino. TC 00:51:07.185 - 00:51:09.498 LK: ʻĒ. TC 00:51:09.321 - 00:51:10.036 mk:CK1 A like nō me ka hoi. Nānā ʻoe i ka hoi i Kona, TC 00:51:09.881 - 00:51:13.305 LK: ʻĒ. ʻO ka h^^. TC 00:51:11.598 - 00:51:13.420 mk:CK1 nui kā kākou. TC 00:51:13.305 - 00:51:14.400 LK: ʻĒ. TC 00:51:14.446 - 00:51:14.996 mk:CK1 Kapa kane kēlā. Nā kane kau, ka, kualima paha keʻokeʻo !! TC 00:51:14.521 - 00:51:20.658 LK: ʻAe, ʻae, ʻae, ʻae. TC 00:51:19.503 - 00:51:21.320 mk:CK1 a, a, kahi aku nō ʻoe i luna, TC 00:51:20.658 - 00:51:22.978 LK: ʻO ka, ʻo ka hua, TC 00:51:23.055 - 00:51:24.078 mk:CK1 ʻAe, ka hua. TC 00:51:24.030 - 00:51:25.300 LK: o ka hoi. TC 00:51:24.258 - 00:51:25.000 mk:CK1 ʻOki ʻoe hapa. TC 00:51:25.311 - 00:51:26.358 LK: ʻĒ. TC 00:51:26.363 - 00:51:26.846 mk:CK1 A ma laila nō ʻoe kahi aku ʻoe i nuna. TC 00:51:26.860 - 00:51:29.735 LK: ʻŌ. TC 00:51:29.661 - 00:51:31.070 mk:CK1 ʻEkolu lā noho ʻia a hala ia keʻokeʻo. TC 00:51:29.735 - 00:51:32.725 LK: ʻŌ. TC 00:51:32.768 - 00:51:33.936 mk:CK1 A nānā aku ʻoe ka hākea, ʻaʻohe, pau. TC 00:51:32.806 - 00:51:35.766 LK: ʻĒ, pau. TC 00:51:35.663 - 00:51:36.373 mk:CK1 Ke, ʻelima ke nānā aku ʻoe me. TC 00:51:35.976 - 00:51:38.083 LK: Pehea ka mimi? TC 00:51:37.631 - 00:51:38.575 mk:CK1 A, ka mimi nō ʻo ia. Ke kuʻikuʻi aku nō ʻoe i ke, a, a, ka haʻuoi, TC 00:51:38.881 - 00:51:44.168 LK: ʻĒ. TC 00:51:44.033 - 00:51:44.576 mk:CK1 a ʻekolu, so, ʻoe he n^^, nānā aku nō ʻoe ma ka paʻakai nō. TC 00:51:44.405 - 00:51:49.680 LK: ʻĒ, ʻē, ʻē. TC 00:51:49.513 - 00:51:50.235 mk:CK1 A kau kēlā a, kahi aku nō ʻoe i nuna o ka lima paha, ka wāwae paha, he maʻule^^, a mauli^(māui) mai, a. TC 00:51:49.961 - 00:51:58.820 LK: ʻĒ, ʻē, ʻē. TC 00:51:57.913 - 00:51:58.895 mk:CK1 Nāna nō i hoʻōla. TC 00:51:58.820 - 00:52:00.620 LK: ʻAe. TC 00:52:00.485 - 00:52:01.205 mk:CK1 ʻAe. ʻŌlelo ʻia maila, "Ē, kāpulu kēlā." ʻAʻole. Iā kākou, mea maikaʻi kēlā i ka poʻe Hawaiʻi. TC 00:52:00.846 - 00:52:06.453 LK: ʻAe. He mea ola kēlā. TC 00:52:06.286 - 00:52:08.463 mk:CK1 ʻĒ, he ola. ʻAe, pololoi kēlā. TC 00:52:07.701 - 00:52:10.035 LK: Ola. TC 00:52:08.650 - 00:52:09.530 mk:CK1 He ola. TC 00:52:10.035 - 00:52:10.543 LK: ʻAe. TC 00:52:10.528 - 00:52:11.068 mk:CK1 ʻO ia nō ka, mea, lāʻau maikaʻi iā kākou like me ka lau manakō nō hoʻi, inu aku nō ʻoe, TC 00:52:10.810 - 00:52:17.095 LK: ʻŌ. TC 00:52:17.546 - 00:52:18.873 mk:CK1 e, i ke kakahiaka nō, inu aku ʻoe, TC 00:52:17.611 - 00:52:20.691 LK: ʻĒ TC 00:52:20.648 - 00:52:21.096 mk:CK1 no ia lā ka Poʻaono, hoʻō^^ me kēia ulu kino, a i ka Lāpule, inu aku ana ʻoe i k^^, ka liko. TC 00:52:20.903 - 00:52:28.225 LK: ʻŌ, ʻē. TC 00:52:28.570 - 00:52:29.816 mk:CK1 Nāna i hoʻomaʻamaʻe nō hoʻi i ke kino, a holo, holo kahi, TC 00:52:29.053 - 00:52:33.378 LK: {Mū, mū, mū.} TC 00:52:33.373 - 00:52:34.425 mk:CK1 mea a kākou, maopopo nō ʻoe. TC 00:52:34.345 - 00:52:36.283 LK: {Mū, mū, mū.} TC 00:52:36.126 - 00:52:36.928 mk:CK1 Yes. A. !! TC 00:52:36.401 - 00:52:38.060 LK: Ka mea, ka ho^^, ʻē. ʻO, ʻo ia ka lāʻau, mea, hoʻonahā paha. TC 00:52:37.510 - 00:52:41.773 mk:CK1 ʻAe, hoʻonahā. TC 00:52:41.173 - 00:52:42.425 LK: ʻĒ. TC 00:52:42.405 - 00:52:42.898 mk:CK1 Pololoi kēlā. ʻAe, ka, ka liko. TC 00:52:42.425 - 00:52:44.646 mk:CK1 ʻO ia ka, ka lāʻau o kākou, ka poʻe Hawaiʻi. TC 00:52:44.926 - 00:52:47.360 LK: ʻŌ. TC 00:52:44.956 - 00:52:45.465 LK: ʻAe. ʻO ia ka lāʻau kaulana. ^^^ TC 00:52:47.091 - 00:52:49.838 mk:CK1 !! kākou. TC 00:52:47.875 - 00:52:49.521 LK: ʻAe. TC 00:52:49.956 - 00:52:50.525 mk:CK1 ʻAe, aia nō wau i Papakōlea, nō hoʻi kēia e walaʻau nei, but, no Kona mai nō wau. TC 00:52:50.336 - 00:52:55.195 LK: ʻŌ, no Hōnaunau, ē? TC 00:52:54.773 - 00:52:56.576 mk:CK1 ʻAe, pololoi ʻoe. ^^^ TC 00:52:56.260 - 00:52:58.545 LK: ʻAe. ^^^ Kamaʻāina wau kou leo, TC 00:52:57.725 - 00:53:00.033 mk:CK1 ʻAe. !! TC 00:52:59.751 - 00:53:01.580 LK: ʻano po^^ a, Kawewehi? TC 00:53:00.033 - 00:53:01.491 mk:CK1 Pololoi, Kawewehi, yeah. TC 00:53:01.641 - 00:53:03.276 LK: ʻAe, ʻae. ^^^ TC 00:53:02.755 - 00:53:05.421 mk:CK1 ^^^ ʻohana ia. TC 00:53:04.206 - 00:53:05.813 LK: A pehea, mea, ke noho nei nō ʻoe i neʻi nei i kēia manawa? TC 00:53:05.521 - 00:53:09.251 mk:CK1 ʻAe. Aia nō wau i Papakōlea. TC 00:53:08.638 - 00:53:11.000 LK: ʻŌ. TC 00:53:10.860 - 00:53:12.045 mk:CK1 Akā, TC 00:53:11.820 - 00:53:12.775 LK: Ua neʻe? TC 00:53:12.200 - 00:53:13.093 mk:CK1 ka wahi pōhaku o wahi, ʻo ia wahine ʻōlelo mai nei, ʻaʻohe hiki meakanu. Inā moloā ka lima, ʻaʻohe ulu, TC 00:53:12.775 - 00:53:19.358 LK: ^^^ TC 00:53:19.256 - 00:53:20.911 mk:CK1 meakanu. Aia nō hoʻi wau e ka m^^, kanu mai nō hoʻi, kuʻu kāpiki, ulu nō ka meakanu. TC 00:53:19.550 - 00:53:24.755 mk:CK1 !! TC 00:53:24.755 - 00:53:25.665 LK: ʻAe. TC 00:53:24.971 - 00:53:25.436 LK: ʻAe. TC 00:53:25.591 - 00:53:26.335 mk:CK1 Inā ʻaʻole moloā ka lima, hana aku, mahi ʻai aku nō ʻoe i loko, TC 00:53:25.665 - 00:53:29.243 LK: {Mū, mū.} TC 00:53:29.318 - 00:53:30.118 mk:CK1 ʻano nui nō kahi ʻāina a kākou. TC 00:53:29.423 - 00:53:31.885 LK: ʻAe, ʻae, nui. TC 00:53:31.981 - 00:53:33.265 mk:CK1 ʻAe. ʻAe. TC 00:53:32.525 - 00:53:33.856 LK: Nui ʻino. TC 00:53:33.308 - 00:53:34.193 mk:CK1 Ino^^, Inā {mū, mū,} ʻaʻohe moloā, a ulu, TC 00:53:33.856 - 00:53:37.675 LK: ʻAe. TC 00:53:37.518 - 00:53:37.981 mk:CK1 ka meakanu. TC 00:53:37.675 - 00:53:38.636 LK: Pololoi. TC 00:53:38.663 - 00:53:39.451 mk:CK1 ʻAe. Aia nō mine, a, ʻo wau, ke ulu nei nō kaʻu. TC 00:53:38.751 - 00:53:42.266 LK: ʻĒ, maikaʻi. TC 00:53:42.236 - 00:53:43.575 mk:CK1 {Mū.} ʻAe. TC 00:53:42.750 - 00:53:44.158 LK: Pehea, ua, lawa nō ka ua o, ka, o, a, TC 00:53:43.991 - 00:53:46.703 mk:CK1 Auē. TC 00:53:46.350 - 00:53:46.930 LK: Papakōlea? TC 00:53:46.703 - 00:53:48.123 mk:CK1 ʻAe. TC 00:53:47.760 - 00:53:48.215 mk:CK1 Ua mai nō nā kakahiaka^^ a pau. TC 00:53:48.301 - 00:53:50.008 LK: ^^^ TC 00:53:48.355 - 00:53:49.425 LK: ʻĒ. TC 00:53:50.028 - 00:53:50.618 mk:CK1 ʻAe. Kekahi manawa nō hoʻi, i ʻauinalā, hāʻule maila nō kahi ua. TC 00:53:50.556 - 00:53:54.420 LK: ʻĒ, ʻē. TC 00:53:54.395 - 00:53:55.230 mk:CK1 ʻAe. Pololoi. TC 00:53:54.823 - 00:53:56.308 LK: ʻŌ, maikaʻi. TC 00:53:55.930 - 00:53:57.573 mk:CK1 Hā. Aloha nō ka huaʻōlelo. TC 00:53:56.613 - 00:53:58.675 LK: ʻAe, aloha. TC 00:53:58.690 - 00:53:59.820 mk:CK1 Hauʻoli wau. TC 00:53:58.815 - 00:54:00.110 LK: Mahalo. TC 00:54:00.268 - 00:54:01.105 LK: Mahalo kou hoʻolohe ʻana mai, kou kōkua ʻana mai iā mākou kēia ahiahi. TC 00:54:01.285 - 00:54:05.751 mk:CK1 ʻAe. TC 00:54:01.311 - 00:54:01.823 mk:CK1 ʻAe. Maikaʻi kēia ka huaʻōlelo kākou Hawaiʻi, ʻano ke hele nei iā kākou, no ka mea, ʻaʻohe poʻe e kūkākūkā like aku. TC 00:54:05.395 - 00:54:14.238 LK: ʻAe, ʻaʻohe hoa kamaʻilio. TC 00:54:14.065 - 00:54:16.055 mk:CK1 Yeah. ʻAʻohe. A^ ʻo ia ka mea pilikia a kākou. TC 00:54:14.270 - 00:54:18.568 LK: ʻĒ. TC 00:54:18.530 - 00:54:18.920 mk:CK1 Ke hāʻule nei kākou, but, inā hana mau me kēia nei kāu i hoʻoholo nei, TC 00:54:18.881 - 00:54:24.578 LK: ʻAe. ^^^ TC 00:54:24.565 - 00:54:26.320 mk:CK1 maikaʻi kēia. TC 00:54:24.640 - 00:54:25.810 LK: He hoʻāʻo nō kēia. TC 00:54:26.320 - 00:54:28.141 mk:CK1 A, ʻaʻole hoʻāʻo. TC 00:54:27.075 - 00:54:28.990 LK: ʻĒ. TC 00:54:29.160 - 00:54:29.658 mk:CK1 Hana mau. TC 00:54:29.300 - 00:54:30.005 mk:CK1 ʻO ia ka mea nui. Na ke Akua nō e hoʻopōmaikaʻi mai iā kākou. TC 00:54:30.208 - 00:54:33.990 LK: ʻAe, hana mau. TC 00:54:30.275 - 00:54:31.305 LK: Mahalo. TC 00:54:33.975 - 00:54:34.835 mk:CK1 A iā ʻoe, i kou olakino. A nāna nō i hoʻokau !! TC 00:54:34.348 - 00:54:38.310 LK: ʻAe, pēlā pū me ʻoe, me kou ʻohana a pau. TC 00:54:37.343 - 00:54:40.448 mk:CK1 ʻAe. ʻAe. Mahalo nō iā ʻoe. ʻAe. TC 00:54:38.733 - 00:54:42.500 LK: ʻAe. TC 00:54:41.835 - 00:54:42.483 mk:CK1 A good night kāua. TC 00:54:42.500 - 00:54:43.773 LK: ʻAe, aloha nō. TC 00:54:43.405 - 00:54:44.551 mk:CK1 ʻAe. Na ke Akua pōmaikaʻi mai iā ʻoe. TC 00:54:43.926 - 00:54:46.203 LK: Mahalo. TC 00:54:45.995 - 00:54:46.713 mk:CK1 ʻAe, byebye. TC 00:54:46.500 - 00:54:47.695 LK: Aloha. TC 00:54:47.140 - 00:54:47.685 mk:CK1 Aloha. TC 00:54:47.695 - 00:54:48.448 ED: He is good. TC 00:54:50.020 - 00:54:51.658 LK: Aloha nō kāua. TC 00:54:51.630 - 00:54:52.886 mk:KC ʻAnoʻai kāua, e Kauanoe. TC 00:54:53.490 - 00:54:55.821 LK: Auē. ʻAnoʻai kāua, e, TC 00:54:55.201 - 00:54:58.298 mk:KC A i. TC 00:54:58.015 - 00:54:58.505 LK: ʻo. TC 00:54:59.090 - 00:54:59.606 mk:KC Maopopo nō ʻoe, ʻo wai kēia? ^^^ TC 00:54:59.210 - 00:55:02.870 LK: ʻO Ching. TC 00:55:02.555 - 00:55:04.140 mk:KC ʻAe, ʻo Kuʻulei. TC 00:55:04.020 - 00:55:05.341 LK: ʻAe, Kuʻulei, ʻae. TC 00:55:04.411 - 00:55:06.420 mk:KC I, ʻae. Pehea ʻoe? TC 00:55:05.885 - 00:55:07.823 LK: Maikaʻi. TC 00:55:07.195 - 00:55:08.063 mk:KC ʻAe. TC 00:55:08.050 - 00:55:08.765 LK: ʻAno poina ihola kou inoa. ^^^ TC 00:55:08.633 - 00:55:11.168 mk:KC ʻO ia. TC 00:55:10.855 - 00:55:11.633 LK: ___ maopopo, kamaʻāina wau kou leo. TC 00:55:11.168 - 00:55:13.260 mk:KC ʻAe. TC 00:55:12.956 - 00:55:13.611 LK: Poina hoʻi ka inoa, ʻano kala loa. TC 00:55:13.271 - 00:55:16.093 mk:KC Kuʻulei kēia. TC 00:55:14.980 - 00:55:16.256 LK: ʻAe, Kuʻulei. TC 00:55:16.223 - 00:55:17.181 mk:KC ʻAe. A ʻo koʻu manaʻo e kāhea iā ʻoe, TC 00:55:17.058 - 00:55:21.120 LK: ʻAe. TC 00:55:21.180 - 00:55:21.706 mk:KC no ka mea, ^^^ hui nei au me kou, a, haumāna, TC 00:55:21.470 - 00:55:26.098 mk:KC i ka poʻe haumāna i haʻalele iā ʻoe i, i loko o ka mahina o Mei. TC 00:55:26.640 - 00:55:32.143 LK: ʻŌ. TC 00:55:26.720 - 00:55:26.950 LK: ʻAe. ʻAe. TC 00:55:30.618 - 00:55:32.595 mk:KC A ʻeiwa lākou, aia me aʻu. TC 00:55:32.680 - 00:55:35.321 LK: ʻŌ, ke aʻo nei nō ʻoe? TC 00:55:35.278 - 00:55:37.011 mk:KC ʻAe, e kōkua iā lākou e hoʻomaʻamaʻa ka walaʻau ko kākou, a, ʻōlelo makuahine. TC 00:55:36.456 - 00:55:44.006 LK: ʻŌ. Maikaʻi, maikaʻi. No kēia hui, a, Hawaiʻi o ka Hawaiian Civic Club, ʻaʻole? TC 00:55:41.040 - 00:55:47.950 mk:KC ʻAʻole, ʻo wau wale nō i ka hale nei o koʻu hale. TC 00:55:47.793 - 00:55:51.518 LK: {Mū,} mahalo wau iā ʻoe. TC 00:55:51.250 - 00:55:53.301 mk:KC Makemake lākou i ka poʻe kahiko e kōkua iā lākou ka kamaʻilio Hawaiʻi. TC 00:55:53.358 - 00:55:59.183 LK: ʻAe, maikaʻi nō kēlā, TC 00:55:59.365 - 00:56:01.163 LK: ma ka kamaʻilio mau nō a paʻa, TC 00:56:01.220 - 00:56:04.045 mk:KC ʻAe. TC 00:56:01.266 - 00:56:01.813 mk:KC ʻAe. TC 00:56:04.040 - 00:56:04.720 LK: hoʻomaʻamaʻa nō. TC 00:56:04.045 - 00:56:05.261 mk:KC Pololoi, no ka mea, hemahema lākou kahi manawa, poina nō hoʻi, no ka mea, ʻaʻole poʻe e walaʻau au iā lākou i nā lā a pau. TC 00:56:05.230 - 00:56:15.208 LK: ʻAe. Pololei. TC 00:56:13.691 - 00:56:16.153 mk:KC ʻAe. A kāhea ʻia mai iaʻu, TC 00:56:15.575 - 00:56:17.860 LK: ʻĒ, e kōkua. TC 00:56:18.225 - 00:56:19.971 mk:KC inā e hiki au e kōkua iā lākou. ʻAe, hauʻoli nō ʻau^. TC 00:56:18.970 - 00:56:24.271 LK: ʻĒ. TC 00:56:24.340 - 00:56:24.781 mk:KC Hauʻoli nō ʻau^. TC 00:56:24.455 - 00:56:25.600 LK: Kēia poʻe haumāna, a, he, a, mau poʻe haumāna o ke kulanui, a i ʻole, kula kiʻekiʻe paha? TC 00:56:25.780 - 00:56:32.561 mk:KC A. Kuli^^, a, kula kiʻekiʻe kēia. TC 00:56:31.230 - 00:56:34.936 LK: ʻŌ. TC 00:56:34.878 - 00:56:36.116 mk:KC ʻO Lindo mā, TC 00:56:34.936 - 00:56:36.895 LK: ʻAe, ʻae, ʻae, ʻae. TC 00:56:36.701 - 00:56:38.413 mk:KC ʻo, ʻo Lani Lee mā. TC 00:56:37.581 - 00:56:40.078 LK: ʻŌ, he mea hoʻomaʻamaʻa kēlā i ka ʻōlelo, ē? TC 00:56:39.066 - 00:56:42.350 mk:KC ʻĒ, ē. TC 00:56:42.296 - 00:56:43.278 mk:KC ʻO ia hoʻi, hoʻomaʻamaʻa i ka ʻōlelo Hawaiʻi. TC 00:56:43.300 - 00:56:46.320 LK: Maikaʻi, maikaʻi kēlā. TC 00:56:43.423 - 00:56:45.315 LK: ʻAe. TC 00:56:46.338 - 00:56:46.903 mk:KC A aia nō lākou me aʻu. TC 00:56:46.960 - 00:56:49.018 LK: ʻŌ, aloha aku iā lākou. TC 00:56:49.193 - 00:56:50.986 LK: ʻAuhea lākou a makaʻu paha i ka hele ʻana i ke kelepona e kamaʻilio pū me aʻu. ^^^ TC 00:56:50.986 - 00:56:56.306 mk:KC ʻAe. TC 00:56:51.040 - 00:56:51.488 mk:KC ʻĒ. Kono ʻia mai nei iaʻu, "Ē, ʻAnakē, TC 00:56:54.851 - 00:56:57.778 mk:KC i kēia ahiahi, kāhea aku ʻoe iā Kauanoe." TC 00:56:57.778 - 00:57:01.628 LK: ʻĒ. TC 00:56:57.880 - 00:56:58.483 LK: Auē. TC 00:57:01.601 - 00:57:02.525 mk:KC A naʻu i ʻōlelo^^, "A pehea hoʻi ʻoukou, ke akamai nei ʻoukou i ka walaʻau Hawaiʻi, TC 00:57:01.936 - 00:57:07.590 LK: ʻAe. TC 00:57:07.631 - 00:57:08.131 mk:KC na ʻoukou e walaʻau iā ia. Ma laila nō hoʻi a, TC 00:57:07.775 - 00:57:11.690 LK: ʻAe. TC 00:57:11.943 - 00:57:12.671 mk:KC ʻaʻole makaʻu ʻoukou, a ʻaʻole hemahema ʻoukou, TC 00:57:12.151 - 00:57:15.725 LK: ʻĒ. TC 00:57:15.298 - 00:57:16.023 mk:KC a hoʻopuka mai nō hoʻi i ko ʻoukou ʻōlelo makuahine." TC 00:57:16.188 - 00:57:19.776 LK: ʻĒ, ʻē. TC 00:57:18.445 - 00:57:19.095 LK: A ke hoʻomau nei nō ʻo Kapua i ka, i ka ʻōlelo Hawaiʻi i ke Kula ʻo Kamehameha paha i kēia manawa. TC 00:57:20.135 - 00:57:26.156 mk:KC A !! TC 00:57:20.290 - 00:57:21.390 mk:KC Oh yeah. TC 00:57:25.351 - 00:57:26.171 LK: ʻAe. TC 00:57:26.156 - 00:57:26.561 mk:KC {A, a.} TC 00:57:26.495 - 00:57:28.541 LK: ʻO ia. Aloha aku, a. TC 00:57:28.010 - 00:57:29.571 mk:KC A !! iaʻu. TC 00:57:28.541 - 00:57:30.148 LK: ʻĒ. Aloha aku nō iā lākou. TC 00:57:29.898 - 00:57:32.018 mk:KC ʻAe. A ʻo ia wale nō koʻu makemake e kāhea iā ʻoe no ke kono mai nei iaʻu. !! TC 00:57:31.280 - 00:57:38.123 LK: ʻŌ. Hauʻoli nō wau koʻu hoʻolohe hou aku iā ʻoe. ^^^ TC 00:57:35.605 - 00:57:40.530 mk:KC ʻAe. E mahalo wau iā ʻoe kekahi, nou nō hoʻi ka mea e hoʻokō e hoʻomau iā lākou e hiki iā lākou e walaʻau a kamaʻilio ko kākou ʻōlelo makuahine. TC 00:57:39.865 - 00:57:52.565 LK: ʻAe. No ka mea, ua pololoi, he ʻoiaʻiʻo ka ʻōlelo a ka, ka wahine, kēia makuahine i kēia ahiahi, ma ka ʻōlelo nō e ʻike ai i kou lāhui. TC 00:57:50.791 - 00:58:01.103 mk:KC Maikaʻi, maikaʻi. TC 00:58:01.276 - 00:58:02.876 LK: ʻAe. TC 00:58:02.936 - 00:58:03.533 mk:KC Hoʻolohe nei au iā ia me ʻoe, nahenahe nō ko ʻolua, TC 00:58:03.450 - 00:58:08.528 LK: ʻAe. TC 00:58:08.968 - 00:58:09.723 mk:KC a, mo^^, n^^, moʻolelo. TC 00:58:09.206 - 00:58:11.175 LK: ʻAe. TC 00:58:11.140 - 00:58:11.651 mk:KC A ma ka ʻaoʻao o ka lāʻau o kākou Hawaiʻi. TC 00:58:11.431 - 00:58:15.138 LK: ʻAe. TC 00:58:15.251 - 00:58:16.093 mk:KC A ʻo ia nō au kekahi, ʻaʻole au e ʻike ka lāʻau Hawaiʻi. TC 00:58:15.668 - 00:58:21.031 LK: ʻAe, ʻae. TC 00:58:21.076 - 00:58:21.906 mk:KC No ka mea, ʻo ko mā^^, ʻo kaʻu mau mākua, ua hala lākou ko^^, koʻu wā liʻiliʻi. TC 00:58:21.575 - 00:58:27.146 LK: ʻĒ, ʻē, ʻē. TC 00:58:27.048 - 00:58:28.105 mk:KC ʻAʻole !! TC 00:58:28.080 - 00:58:29.481 LK: Well, maikaʻi nō ka lāʻau Hawaiʻi, ē? Kahi mea nō hoʻi, a, kēia manawa, he loaʻa koke wale ka lāʻau a ka haole, he kiʻi wale nō ka lāʻau a ua hoʻomākaukau mua ʻia, he kiʻi wale nō, a, TC 00:58:28.105 - 00:58:41.541 mk:KC {Uhu.} TC 00:58:41.085 - 00:58:41.593 LK: momoni paha, a kāpaʻi paha ʻo luna o kahi ʻeha. TC 00:58:41.570 - 00:58:45.996 mk:KC ʻĒ. TC 00:58:45.978 - 00:58:46.483 LK: ʻO ka lāʻau Hawaiʻi, ʻaʻohe luhi paha ka hana. TC 00:58:46.261 - 00:58:49.321 mk:KC ʻĒ, nui ka hana, a, TC 00:58:49.386 - 00:58:51.030 LK: ʻĒ. TC 00:58:50.885 - 00:58:51.446 mk:KC kekahi nō a, moloā. TC 00:58:51.030 - 00:58:52.653 LK: ^^^ TC 00:58:52.575 - 00:58:54.240 mk:KC ^^^ TC 00:58:53.125 - 00:58:54.973 LK: ʻĒ. ^^^ TC 00:58:54.240 - 00:58:55.371 mk:KC A mahalo wau iā ʻoe, e Kauanoe. TC 00:58:55.336 - 00:58:57.488 LK: ʻAe. Mahalo nui iā ʻoe kou kelepona ʻana mai. TC 00:58:57.226 - 00:59:00.115 mk:KC ʻAe, na ke Akua e kōkua mai iā ʻoe me kou, TC 00:58:58.966 - 00:59:02.731 LK: {Mū.} TC 00:59:01.953 - 00:59:02.620 mk:KC a hana maikaʻi o n^^, no mākou, TC 00:59:02.731 - 00:59:05.920 LK: ʻAe. TC 00:59:05.838 - 00:59:06.636 mk:KC lāhui Hawaiʻi. TC 00:59:06.096 - 00:59:07.323 LK: Mahalo. A. TC 00:59:07.376 - 00:59:09.001 mk:KC A hui hou kāua, e, TC 00:59:08.215 - 00:59:10.093 LK: A hui hou kāua nō. TC 00:59:09.400 - 00:59:10.785 mk:KC ʻAe. TC 00:59:10.450 - 00:59:11.300 LK: A a hui hou kākou, aloha aku nō iā Kapua mā me, TC 00:59:10.785 - 00:59:14.446 mk:KC ʻAe. TC 00:59:14.010 - 00:59:14.670 LK: Lani. ʻAe. TC 00:59:14.448 - 00:59:15.978 mk:KC A naʻu, a aloha mai. TC 00:59:15.295 - 00:59:17.343 LK: A aloha nō. ʻAe. I kēia manawa, e, eia nō kekahi haumāna o ke Kulanui o Hawaiʻi, ʻo Keoni kona inoa, a i, ua mamake nō mākou e hoʻāʻo kekahi mea ma ka ʻōlelo Hawaiʻi, ʻo ia hoʻi, ka haʻi ʻana o nā, o kekahi mau, a, nūhou ma ka ʻōlelo Hawaiʻi, ʻo ia hoʻi, nā nūhou o ka pule i hala iho nei. A eia nō ʻo Keoni. Aloha nō kāua, e Keoni. TC 00:59:17.420 - 00:59:52.100 h:KD2 Aloha nō e Kauanoe. TC 00:59:52.220 - 00:59:54.221 LK: ʻAe. A ma mua naʻe o ka hoʻolaha ʻana i kou, a, haʻawina i hoʻomākaukau ʻia, e hoʻolaha mua ana nō m^^, kā^^, mākou i kekahi, a, hoʻolaha. TC 00:59:54.276 - 01:00:07.500 IN: ## Aloha e Hawaiʻi. ʻO nēia ka hola ahiahi, hapalua hola ʻehitu, seven thirty p.m.. TC 01:00:07.500 - 01:00:26.271 Topics # The sound of aloha. In Honolulu, radio 1420 KCCN. TC 01:00:26.271 - 01:00:34.523 Topics # You are listening to Ka Leo Hawaiʻi produced by students of the University of Hawaiʻi's Hui Aloha ʻĀina Tuahine. This program is brought to you as a public service of The Gas Company and the gas appliance dealers in Hawaiʻi. And now, back to Ka Leo Hawaiʻi. TC 01:00:34.523 - 01:00:54.235 h:KD2 @@ Aloha kākou, e ka poʻe Hawaiʻi. Eia ka nūhou. I kēlā pule aku nei, ua hōʻea mai mai ka ʻāina haole mai ka nūhou e pili ana i nā ʻāina Hawaiʻi. E lilo ana paha i ka poʻe Hawaiʻi nā ʻāina i lawe ʻia mai iā lākou i ka wā o ke kāhuli ʻana o ke aupuni mōʻī. No ka hōʻole ʻana kēia i ka poʻe Hawaiʻi e hahaʻi ʻia ko lākou manaʻo e pili ana i ka lilo ʻana o ke aupuni Hawaiʻi iā ʻAmelika. Ke huli nei kekahi poʻe i mea e hoʻihoʻi ʻia ai nā ʻāina Hawaiʻi i ka poʻe Hawaiʻi e like me ka mea i hana ʻia no ka pono o ka poʻe o nā lāhui ʻilikini a ʻEkekemō ma ʻAlakā^^(ʻĀlaka). He mea hoʻopilikia hou ko kēia mokupuni ʻo Oʻahu nei e hoʻoweliweli ana i, i nā pū maiʻa. ʻO ka ʻike mua ʻana i kēia mea ma ke kahua māhele kaualewa ʻia ʻo Hickam. Kapa ʻia kēia mea he Banana Skipper ma ʻōlelo Pelekānia. He peʻelua ʻōmaʻomaʻo hākea kēia i paʻapū i pau ka keʻokeʻo. ʻAi a mānō^^(manō) kēia peʻelua i nā lau maiʻa. Lilo kēia peʻelua i pulelehua mākuʻe me ke kiko melemele ma ka ʻēheu. Inā ʻike ʻoukou i ka peʻelua, pono nō ʻoukou e luku hoʻopāpau^^(hoʻopapau) i ka peʻelua a me nā hua, no ka mea, hiki nō ke make ka pū maiʻa iā ia. Eia nā mea pāʻani mai kēia pule aku nei. Ua lanakila ka hui kinipōpō peku o ke Kulanui o Hawaiʻi i ka pō nei ma luna o Fresno State ma Kaleponi, ka helu, ʻumikūmākolu i ʻumi. Eo i ka hui ka lanakila i loko o nā ʻekolu kekona hope o ka pāʻani. Ua peku ʻia kekahi field goal e Ryan Holt Stubrick, ʻo ia ka mea i loaʻa ai ka lanakila. Eia nā helu o nā pāʻani mai kēia pule i hala ma Oʻahu nei. Ma ka Poʻahā, lilo ka lanakila iā Kana Lui ma luna o Kamiana. Ka helu kanahākūmālua i ʻole. Mai nā pāʻani ma ka Poʻalima a me ka Poʻaono. Kamehameha, kanahākūmākahi. Hummers, ʻewalu. Punahou, kanahākūmākahi. ʻIolani, ʻumikūmālua. Kailua, ʻumikūmāwalu. Kaiser, ʻole. McKinley, iwakāluakūmāiwa. Castle, iwakāluakūmālua. Radford, kanakolukūmāiwa. Moanalua, ʻole. TC 01:00:54.473 - 01:03:48.940 h:KD2 Campbell, ʻewalu. Waialua, ʻole. Farrington, iwakālua. Kalani, ʻeono. Waiʻanae, ʻumikūmāono. ʻAiea, ʻehiku. TC 01:03:49.665 - 01:04:01.275 h:KD2 Waipahu, iwakālua. Pearl City, ʻole. ʻElua nā mea hoʻopūʻiwa o ka pau ʻana o kēia pule iho nei. Ma ka Poʻalima, ua lanakila ʻo Nānākuli i lu^^, ma luna o Leilehua. Ka helu ʻumikūmāhā i ʻumikūmālua. A ma ka Poʻaono, Kaimukī, ʻeiwa, Kahuku, ʻehiku. Eia nā helu o nā pāʻani o kēia pule aku nei me ka nūhou o Hawaiʻi nei._ TC 01:04:02.273 - 01:04:39.801 LK: ʻAe. Mahalo nui iā ʻoe, e Keoni no kēia mau nūhou o kēia pule i hala iho nei. He mea hoihoi nō kēia mau nūhou ma ka ʻōlelo Hawaiʻi, no ka, ʻoiai ua lohe mau nō kākou i ka ʻōlelo haole ma nā nūhou i haʻi ʻia mai iā m^^, iā kākou. A he mea hoihoi nō hoʻi nā, ka nūhou pili ana i kēia hui i kapa ʻia ʻo Aloha. A me nā, ka mea e pili ana i kēia mea kūpono ʻole o ka ʻāina, ʻo ia hoʻi, kēia peʻelua, he ʻano, ʻe^^, ʻenuhe kēia e ʻai nei i ka, i kā kākou poʻe kumu maiʻa. ^^^ {Amū,} mahalo nō hoʻi i ka haʻi ʻana mai i nā helu o ka pāʻani kinipōpō peku wāwae o Hawaiʻi nei. A i kēia manawa, a mamake nō mākou e hoʻomaikaʻi i ka poʻe o Lāhaina, Maui, no kēia hōʻike, kēia, a, hoʻolauleʻa i kapa ʻia Nā Mele O Hawaiʻi, Nā Mele O Maui. A, mahalo nui nō mākou iā ʻoukou, e nā kamaʻāina o Lāhaina no kēia hana maikaʻi, no ka hoʻomau ʻana i nā mele o kou ʻāina, ko ʻoukou ʻāina, a me nā mele o Hawaiʻi a puni. A i kēia manawa, e hoʻokani nei nō mākou, e hoʻokani ana mākou i kekahi mele no ʻoukou, e nā poʻe o Lāhaina, Maui. A eia nō kēia mele i haku ʻia e Aunty Alice Nāmakelua, Nā Wai Kaulana. TC 01:04:42.486 - 01:06:28.738 Songs Nā Wai Kaulana < Kaʻapuni ʻoe a puni ʻo Maui e ʻike Nā Wai ʻEhā ʻO Waikapū, Wailuku, Waiehu Kaulana Nā Wai ʻEhā e ʻīnikiniki mālie ʻO Waiheʻe i ka makani Kiliʻoʻopu Nā wai kaulana ia kuʻu ʻāina ʻIke ʻia i ka nani o Maui, ke pani wai aʻo ʻĪao Ke kokolo a ka uahi aʻo Kula me he uhiwai ala o ka uka Kaʻapuni ʻoe a puni ʻo Maui e ʻike Nā Wai ʻEhā ʻO Waikapū, Wailuku, Waiehu Kaulana Nā Wai ʻEhā e ʻīnikiniki mālie ʻO Waiheʻe i ka makani Kiliʻoʻopu Nā wai kaulana ia kuʻu ʻāina ʻIke ʻia i ka nani o Maui, ke pani wai aʻo ʻĪao Ke kokolo a ka uahi aʻo Kula me he uhiwai ala o ka uka Kaʻapuni ʻoe a puni ʻo Maui e ʻike Nā Wai ʻEhā ʻO Waikapū, Wailuku, Waiehu Kaulana Nā Wai ʻEhā e ʻīnikiniki mālie ʻO Waiheʻe i ka makani Kiliʻoʻopu Nā wai kaulana ia kuʻu ʻāina Nā wai kaulana ia kuʻu ʻāina TC 01:06:28.736 - 01:08:18.325 LK: Mahalo. Mahalo iā ʻoukou, e nā kupa o Lāhaina, a me nā kupa a pau o Maui no kēia hoʻolauleʻa a ʻoukou i hana ai i kēia pule i hala iho nei. Ua lohe nō wau i nā mea maikaʻi e pili ana i kā ʻoukou hana. E manaʻolana ana nō mākou e hoʻomau ana nō ʻoukou i kēia hana maikaʻi. A e Edith, ua kelepona mai kekahi wahine no ka nīnau ʻana iā ʻoe e pili ana i kekahi lāʻau, ʻo ia hoʻi ka ʻaloe. He, he ʻano pānini kēia, a, meakanu, he ʻohana o ka pānini. Ua kamaʻāina nō ʻiā ʻoe? TC 01:08:15.581 - 01:08:59.595 ED: ʻŌ, ua kamaʻāina au i ka hana ʻia ʻana o ka ʻaloe. Akā, ʻaʻole au i kamaʻāina he lāʻau Hawaiʻi kēlā. Akā, a, ua kamaʻāina au i kēlā lāʻau. Ua ʻike au ka hana ʻana i kēlā lāʻau. Ua kapa ʻia kēlā lāʻau no nā, a, maʻi like me kēlā^^, high blood pressure, maʻi like ʻole. A ua ola nō kekahi poʻe i ka hana ʻana. Akā, ma ka nui, ʻo ka huikau o, o ka maʻi i loko o ke kino. Kekahi manawa, ʻaʻohe holo pono ka ʻaloe. TC 01:08:59.595 - 01:09:32.728 LK: ʻAe, ʻae. TC 01:09:32.728 - 01:09:33.393 ED: No ka mea, a, nui ka ʻano o ka maʻi o kekahi, TC 01:09:33.371 - 01:09:36.700 LK: ʻAe. TC 01:09:36.750 - 01:09:37.323 ED: poʻe i loko o ke kino hoʻokahi. A kaʻu, a, manaʻo, inā hoʻokahi nō ʻano, a, maʻi, a pono, pono ka ʻaloe, no ka mea, ʻike au ka, TC 01:09:37.023 - 01:09:49.090 LK: ʻĒ, ʻē. TC 01:09:48.545 - 01:09:49.303 ED: ua ola ka !! TC 01:09:49.090 - 01:09:50.621 LK: Ua ʻike au ka ʻaloe, maikaʻi nō no ka, no ka ʻaʻā, no ka ʻā o ka, ʻā i ke ahi paha. TC 01:09:49.310 - 01:09:56.756 ED: ʻŌ, i ke ahi, ʻae, ua ʻike au i kēlā. TC 01:09:56.376 - 01:09:58.410 LK: ʻĒ, ʻā paha i ka lā, pāpaʻa paha i ka lā. He maikaʻi kēlā no kēlā lapaʻau ʻana o ka pāpaʻa a me ka ʻā ʻana o ka ʻili paha i ke ahi. TC 01:09:56.756 - 01:10:07.580 ED: No ka mea, i kou, a, hamo ʻana i ka ʻaloe i luna ko, i, i luna o ka ʻeha, TC 01:10:06.896 - 01:10:12.343 LK: ʻĒ. TC 01:10:12.360 - 01:10:13.021 ED: a, like ia me kekahi {amū,} pale, a, lahilahi. TC 01:10:13.070 - 01:10:18.878 LK: ʻAe. TC 01:10:18.980 - 01:10:19.543 ED: A ʻaʻohe komo ka makani. TC 01:10:19.606 - 01:10:21.898 LK: ʻAe, he mea pipili nō kēlā, ē? TC 01:10:21.816 - 01:10:24.390 ED: E ʻae. Lo^^, TC 01:10:23.873 - 01:10:25.235 LK: Kēlā ʻaloe. TC 01:10:24.680 - 01:10:26.310 ED: A ʻo ka, TC 01:10:25.448 - 01:10:26.568 LK: Ke kohu o ka ʻaloe. TC 01:10:26.603 - 01:10:27.790 ED: Ke, e, ʻae. A ʻo ka ʻaila hoʻi, ua ʻōlelo ʻia, hamo aku ʻoe i ka ʻaila i ʻole e komo ka makani. TC 01:10:27.563 - 01:10:36.153 LK: ʻAe. TC 01:10:36.193 - 01:10:36.721 ED: Kekahi manawa, pilikia. TC 01:10:36.621 - 01:10:38.111 LK: ʻAe. TC 01:10:38.216 - 01:10:38.730 ED: A pēlā nō ka ʻaloe. TC 01:10:38.736 - 01:10:40.005 LK: ʻAe, ʻae. TC 01:10:39.895 - 01:10:40.753 ED: No ka mea, a kaʻu poʻe kamaliʻi, ko lākou {amū,} lāʻau kēlā ke loaʻa ka ʻeha, ke loaʻa ka, ka manamana hoʻokuʻi akula i ka pōhaku, hoʻokau akula lākou. TC 01:10:40.375 - 01:10:53.040 LK: ʻAe. TC 01:10:51.898 - 01:10:52.670 ED: A i ke ahi. Pau, e, a loaʻa ka moʻa i ke ahi. TC 01:10:53.040 - 01:10:57.341 LK: ʻĒ, ʻē. TC 01:10:56.913 - 01:10:57.811 ED: Hamo ʻia. TC 01:10:57.893 - 01:10:58.891 LK: ʻAe. TC 01:10:58.705 - 01:10:59.340 ED: Pono lākou. Akā, ko lākou makua kāne i ka hoʻokau ʻana i kēlā ʻaloe a kohu mea, ʻoi aku ka pilikia. TC 01:10:58.891 - 01:11:07.150 LK: ʻĒ, ʻē. TC 01:11:07.271 - 01:11:08.210 ED: A, a, !! TC 01:11:08.093 - 01:11:09.928 LK: He ʻokoʻa nō kona ʻano o ke kino o kēia kanaka paha. TC 01:11:09.080 - 01:11:12.878 ED: ^^^ TC 01:11:12.315 - 01:11:13.618 LK: ^^^ TC 01:11:13.111 - 01:11:13.691 ED: ʻAʻohe like. TC 01:11:13.840 - 01:11:14.721 LK: !! ʻē. TC 01:11:13.858 - 01:11:15.120 ED: A hoʻolawehala a nui loa. TC 01:11:15.156 - 01:11:18.853 LK: {Mū, mū.} TC 01:11:18.848 - 01:11:19.645 ED: No laila, ʻaʻole ka lāʻau no nā poʻe a pau. TC 01:11:19.631 - 01:11:22.421 LK: ʻĒ, ʻē. TC 01:11:22.346 - 01:11:23.093 ED: No kekahi poʻe. TC 01:11:22.716 - 01:11:23.831 LK: Maopopo iaʻu ko mākou wā kamaliʻi, kēia lau, a mea, kēia nahele honohono. Ke kohu o kēlā honohono, he maikaʻi kēlā no ka moku paha, a no ka pāpaʻa paha o ka ʻili i ke ahi. ʻO kēlā kohu, he hamohamo iā luna o ka, ma luna o ka, kahi ʻeha. A he pale paha kēlā, no ka mea, ua like nō kona kohu me ko ka ʻaloe, pilipili nō kona ʻano. TC 01:11:24.165 - 01:11:52.215 ED: Well, he lāʻau nō ko loko ona. TC 01:11:52.575 - 01:11:54.813 LK: ʻĒ. TC 01:11:54.375 - 01:11:54.758 LK: ʻO mākou, nā kamaliʻi, ʻo ia ka lāʻau a mākou i hana ai, no ka mea, he loaʻa wale kēlā laha^^, nahele iā mākou i kēlā manawa. TC 01:11:54.861 - 01:12:03.601 ED: !! TC 01:11:54.940 - 01:11:55.655 ED: ʻŌ. TC 01:12:03.961 - 01:12:05.011 LK: A ʻo ia, ^^^ ʻaʻohe, ʻaʻohe naʻe au i lohe mai nā poʻe kahiko mai, he lāʻau kēia. Akā, ko mākou wā kamaliʻi, iā, a mākou e pāʻani ana a ʻeha paha kekahi mea, a ʻo ia kā mākou e, lāʻau e, e, kahi, kahi ma luna o kahi ʻeha. TC 01:12:04.076 - 01:12:21.470 ED: ʻO, ʻo ia nō paha. TC 01:12:21.613 - 01:12:23.723 LK: ʻĒ. TC 01:12:22.813 - 01:12:23.470 ED: He lāʻau ko nā mea, a, he, ʻo nā lau nahele a pau, TC 01:12:23.728 - 01:12:28.368 ED: ua ʻōlelo ʻia he lāʻau kēlā, no ka mea, ua hana mai ke Akua i nā lau nahele. TC 01:12:28.440 - 01:12:36.448 LK: ʻĒ. TC 01:12:28.490 - 01:12:29.080 LK: ʻĒ, ʻē. TC 01:12:36.193 - 01:12:37.131 ED: A inā paha me ka namunamu nō hoʻi i ke Akua, he ola nō nā mea a pau. TC 01:12:37.375 - 01:12:43.065 LK: ʻAe, ʻae. TC 01:12:43.258 - 01:12:44.626 ED: Aia i loko o nā meakanu a ke Akua i hana maila, he ola ko loko o ke kai no kēlā mea a me kēia mea. TC 01:12:44.085 - 01:12:51.236 LK: {Mū,} pololoi. Ua paʻi ʻia nō ma ka palapala hemolele. ʻO ka mea, nā meakanu, he lāʻau ia no ka, no ke kanaka. TC 01:12:51.083 - 01:13:01.658 ED: ʻO ia nō hoʻi. Kekahi manawa, ʻōlelo ʻia maila ʻoe, he kahuna, a no ka mea, a hoʻokau ʻia ka lāʻī i luna o, o, o, o ka ʻeha. ʻO kekahi poʻe, he, he hoʻolilo nō i ka lāʻī, he lāʻau kahuna. TC 01:13:01.906 - 01:13:18.263 LK: {Mū.} TC 01:13:18.428 - 01:13:19.260 ED: Ua ʻike au i kēlā. A hoʻomaopopo au i kēlā. ʻO nā m^^, a kekahi poʻe wāhine o nā kāhuna pule, kāʻei lākou i ko lākou ʻōpū me ka lāʻī i hoʻokaʻawale aku hoʻi i ke kepolō. TC 01:13:18.968 - 01:13:33.580 LK: ʻĒ, ʻē. TC 01:13:33.641 - 01:13:34.400 ED: A pēlā nō paha ko lākou noʻonoʻo ʻana, manaʻo ʻana, a ua ola nō lākou i kēlā. I kekahi o kākou, a nānā akula au, nānā akula kākou, ʻō, hana kahuna maila ʻo mea, TC 01:13:34.425 - 01:13:49.681 LK: {Mū, mū.} TC 01:13:49.808 - 01:13:50.651 ED: inā ʻaʻole pēlā, no ka mea, ua ʻōlelo maila ke Akua, nā lau nahele a pau, he lāʻau. TC 01:13:49.946 - 01:13:55.973 ED: Hana ʻia e ke Akua. TC 01:13:56.030 - 01:13:57.468 LK: ʻAe, ʻae. TC 01:13:56.091 - 01:13:56.960 LK: !! TC 01:13:57.390 - 01:13:58.168 ED: No laila, ʻaʻohe kapu. TC 01:13:57.663 - 01:13:58.806 LK: ʻAe. No, no kēia māhele o ke kahuna, he nui nō nā ʻano kahuna, ʻaʻohe nō hoʻokahi ʻōlelo ʻana kahuna. He nui nā ʻano kahuna, kahuna lapaʻau, kahuna kuhikuhi puʻe^^(puʻu) one, kahuna kālai waʻa, ʻo ia mau ʻano. He nui nā ʻano kahuna. Aia iā kākou i kēia lā ma ka ʻōlelo haole, he professor paha kēlā, a i ʻole, he kauka paha kēlā, i ka poʻe kahiko he kahuna, a he nui nā ʻano kahuna, kahuna ʻanāʻanā kekahi. ʻAe. TC 01:13:58.801 - 01:14:30.943 ED: ʻO ke kahuna ʻanāʻanā, ʻo ia kekahi ʻino loa. TC 01:14:30.060 - 01:14:33.665 LK: ʻAe, ʻae. Pololei. TC 01:14:33.580 - 01:14:35.390 ED: ʻO nā lapaʻau, ʻo nā kāhuna, a, maikaʻi, a ua maikaʻi nō lākou. Akā, ʻo ka ʻanāʻanā, ʻo ia ka mea ʻino. TC 01:14:34.741 - 01:14:43.570 LK: ʻAe. ʻAe, a ʻo kēia la^^, a, lāʻau, a, wāpine, he mauʻu kēlā, ʻaʻole anei? ʻAno mauʻu. TC 01:14:43.461 - 01:14:51.933 ED: Well, he mauʻu, a he kumulāʻau, mea pōkole nō, ʻaʻohe nui, TC 01:14:51.740 - 01:14:57.118 ED: ʻaʻohe kumulāʻau nui. TC 01:14:57.118 - 01:14:58.973 LK: ʻĒ. TC 01:14:57.178 - 01:14:57.766 LK: ʻAʻala nō kona ʻano, ē? TC 01:14:58.245 - 01:15:00.093 ED: ʻAʻala ka lau. TC 01:14:59.340 - 01:15:00.381 LK: ʻĒ. TC 01:15:00.461 - 01:15:00.920 ED: Akā, ʻo ka lāʻau e, e hana ʻia nei, no ka mea, {amū,} hiki ke loaʻa wale aku, ka wāpine like me ka mauʻu. TC 01:15:01.035 - 01:15:08.703 LK: ʻĒ, ʻē. TC 01:15:08.631 - 01:15:09.446 ED: He kanu nui ʻia e ka poʻe Pilipino. TC 01:15:09.768 - 01:15:12.263 LK: ʻĒ. TC 01:15:12.230 - 01:15:13.130 ED: A no laila, laha ihola lākou. Te^^, kēlā wāpine. Kā kākou ʻano wāpine, ua nalowale. TC 01:15:13.051 - 01:15:19.123 LK: {Mū.} TC 01:15:19.095 - 01:15:19.885 ED: Ua hana ʻia kēlā no ka waiʻala. TC 01:15:19.906 - 01:15:21.908 LK: ʻĒ, ʻē. ʻĒ. TC 01:15:21.956 - 01:15:23.071 ED: A kēia wāpine hoʻi, ʻo, ʻo kēia mauʻu, a ua ʻike au, TC 01:15:22.475 - 01:15:26.930 LK: ʻĒ. TC 01:15:27.321 - 01:15:27.903 ED: no ka lāʻau, TC 01:15:27.466 - 01:15:28.863 LK: ʻAe. TC 01:15:28.826 - 01:15:29.445 ED: a, !! TC 01:15:29.305 - 01:15:31.048 LK: Ua ʻike au kekahi, a, wahine, hoʻomaloʻo ʻo ia i ka wāpine i mea hōʻaʻala i ka lole, a hoʻokomo pū ʻo ia i kēia wāpine i loko o kona pahu mea hōʻaʻala i ka lole. TC 01:15:30.083 - 01:15:42.431 ED: ʻOiaʻiʻo. TC 01:15:42.326 - 01:15:43.163 LK: ʻĒ. ʻO ka maile hoʻi kekahi. ʻAe, he nui ka lāʻau o ka poʻe Hawaiʻi. Koe kēia, a, pono nō paha e, e, e aʻo pololoi, e aʻo maikaʻi i ke ʻano o ka hana ʻana o ka lāʻau, no ka mea, hiki nō ke, {mū,} ke, mea, ke huli i nā a, nā, nā inoa me nā ʻano lāʻau like ʻole, a koe wale ke ʻano o ka hana ʻana, o ka lapaʻau ʻana, no ka mea, ma laila nō ka mea e, e pono ai ka lapaʻau ʻana, ʻaʻole ʻo ke kiʻi wale nō o ka lāʻau a pono hāʻawi wale. TC 01:15:43.115 - 01:16:23.358 ED: No ka mea, TC 01:16:24.116 - 01:16:24.970 LK: He. TC 01:16:24.730 - 01:16:25.136 ED: ʻo ka pōpolo, ʻike au ua paʻi ʻia i loko o ka nūpepa he m^^, he mau lāʻau poison. TC 01:16:24.970 - 01:16:30.310 LK: ʻAe. TC 01:16:30.695 - 01:16:31.145 ED: Lāʻau make hoʻi. A haʻohaʻo ihola au, ʻaʻole i make kamaliʻi, no ka mea, a, kaʻu lāʻau ia i hāʻawi kamaliʻi no n^^, kaʻu poʻe kamaliʻi, TC 01:16:31.078 - 01:16:42.223 LK: {Mū.} TC 01:16:42.095 - 01:16:42.831 ED: no ke kunu. TC 01:16:42.341 - 01:16:43.156 LK: {Mū, mū, mū.} TC 01:16:43.523 - 01:16:44.545 ED: And, a no ke kau ʻana ma luna o ka, o ka manawa, ʻōlelo aku maila koʻu makuahine iaʻu, "ʻOiai ʻaʻole ʻoe he wahine i, i, i hānau koʻu kahu hānai, hānau keiki, akā, ua hoʻomaopopo ʻoe i ka hana o ka, nā poʻe a pau." TC 01:16:44.435 - 01:17:01.505 LK: ʻAe, ʻae. TC 01:17:01.870 - 01:17:02.843 ED: ʻO kāna poʻe, a, kaikunāne, nā, nā kaikuaʻana, ua ʻike ʻo ia. TC 01:17:02.150 - 01:17:06.626 LK: ʻAe. TC 01:17:06.793 - 01:17:07.315 ED: A ʻōlelo maila iaʻu, "E, e naunau i ka pōpolo, a e kau i luna ka manawa." I ʻole, a, paʻapū ka manawa ma mua, ʻō, ma ka, maikaʻi inā hāmama. TC 01:17:07.385 - 01:17:20.810 LK: ʻĒ, ʻē, ʻē. TC 01:17:20.768 - 01:17:21.528 ED: I ka manawa. A inā kau ʻoe ka pōpolo e hāmama lōʻihi ana. TC 01:17:21.470 - 01:17:26.386 LK: ʻAe. TC 01:17:26.590 - 01:17:27.265 ED: A ʻo, a, ka poʻe, ka poʻo piele nō hoʻi a kākou i kamaʻāina ai, ʻo ka pōpolo kekahi lāʻau i hoʻokau i luna a ola kamaliʻi. TC 01:17:27.338 - 01:17:37.318 LK: ʻAe, {mū.} TC 01:17:37.295 - 01:17:38.588 ED: A i kuʻu, he, ʻike ʻana he lāʻau make, ʻō, well, ʻaʻohe pololei loa. TC 01:17:38.266 - 01:17:44.043 LK: ^^^ ʻAʻohe, he ʻai ʻia, he meaʻai kēlā. TC 01:17:43.420 - 01:17:46.013 ED: ʻAi ʻia. TC 01:17:45.230 - 01:17:46.006 LK: A ʻo ka hua nō hoʻi, a he ʻai kēlā. Mākou, poʻe kamaliʻi i koʻu wā kamaliʻi, ʻai ʻia ka hua o ka pōpolo. TC 01:17:46.550 - 01:17:54.760 ED: ʻAe. TC 01:17:54.676 - 01:17:55.316 LK: ʻAe. TC 01:17:55.661 - 01:17:56.035 ED: ʻAe. A mālam^^, he wahi moʻopuna wahine kaʻu. He hoʻokahi makahiki a ʻoi. ʻO kona mau, a, kupuna wahine ma, ma ka, ma ka ʻaoʻao o kona makua kāne, TC 01:17:55.773 - 01:18:07.581 LK: ʻĒ. TC 01:18:07.633 - 01:18:08.156 ED: he poʻe Kepanī. TC 01:18:07.796 - 01:18:08.695 LK: ʻAe. TC 01:18:08.841 - 01:18:09.296 ED: Akā, mālama lākou i ka pōpolo i loko o ka pā. A loaʻa mai nei kuʻu wahi moʻopuna i ke kunu. ʻŌ, ʻōlelo maila iaʻu, "Ē, ʻo ka pōpolo, hāʻawi aku i ka hua pōpolo." TC 01:18:09.195 - 01:18:23.465 LK: {Mū.} TC 01:18:23.440 - 01:18:23.963 ED: A laila, "Pōpolo nō naʻe kā ʻoukou?" "A ʻae, he mālama mākou i kēlā." A laila, "ʻOhi mai ʻoukou ka hua a hāʻawi mai i ka makua kāne, hoʻihoʻi mai." TC 01:18:23.573 - 01:18:31.678 LK: ʻĒ, ʻē. TC 01:18:31.631 - 01:18:32.266 ED: Hana ʻia mai. A ʻo ia kāna hua ʻai. TC 01:18:32.218 - 01:18:34.385 LK: ʻAe. TC 01:18:34.393 - 01:18:34.920 ED: A pau ke kunu. TC 01:18:34.601 - 01:18:35.708 LK: ^^^ TC 01:18:35.656 - 01:18:36.638 ED: ʻAʻole, ʻaʻole mākou i hāʻawi i ka lāʻau haole. TC 01:18:35.708 - 01:18:38.738 LK: ʻAe. TC 01:18:38.765 - 01:18:39.218 ED: So, a, hiki iaʻu ke hōʻoiaʻiʻo. TC 01:18:39.420 - 01:18:42.288 LK: Lāʻau kaulana kēlā ʻo ka pōpolo. TC 01:18:41.838 - 01:18:43.930 ED: ʻO ka pōpolo. TC 01:18:43.470 - 01:18:44.541 LK: U^^, kaulana no nā ʻano maʻi like ʻole, ke kunu, a, kekahi hoʻi o ka, ka nui hoʻi o ka m^^, ka walewale i loko o ka ihu, ka hūpē. TC 01:18:44.405 - 01:18:56.036 ED: ʻŌ. TC 01:18:56.070 - 01:18:56.875 LK: ʻO ia kekahi lāʻau maikaʻi, mea ʻo koʻu makuahine, ʻo ia kona pilikia ma, ma mua. ʻŌlelo ʻia ke kauka e ʻoki ana, e, e kuʻikuʻi ana ke kauka me ka, me ke kui i ka iwi o kona niho mea, kona ihu. TC 01:18:56.805 - 01:19:13.205 ED: Ihu. TC 01:19:12.740 - 01:19:13.190 LK: Akā, a, ʻōlelo mai nō kēia Hawaiʻi iā ia, "E, e kukulu^^(hoʻokulu) ʻoe, e kuʻi ʻoe i ka lau o ka pōpo^^, e mea, lāwalu mua ʻoe i ka lau pōpolo, a kuʻikuʻi a, mea, ʻuī ʻoe a loaʻa mai ka wai o ka pōpolo, a kukulu^^(hoʻokulu) i loko o ka, ka ihu. A hana a kualima, a ʻelima pō." A ua hana akula ʻo ia a ola maikaʻi, a ka hele hou ʻana i ke kauka, ʻōlelo mai ke kauka, "Ua ola ʻoe, ua maikaʻi." Kāhāhā ihola ʻo ia i kēia ola ʻana. TC 01:19:13.825 - 01:19:48.640 ED: ʻĒ. TC 01:19:48.638 - 01:19:49.005 LK: ʻĒ. ^^^ TC 01:19:48.910 - 01:19:51.548 ED: ʻAʻole kākou a kamaʻilio a kūkā kākou, no ka mea, ʻo ka ʻōlena kekahi mai^^, maikaʻi no ka ihu. TC 01:19:49.005 - 01:19:55.086 LK: ʻAe, ʻo ka ʻōlena. TC 01:19:53.995 - 01:19:55.120 LK: ʻŌlena. TC 01:19:55.168 - 01:19:55.703 ED: Pololei. TC 01:19:55.206 - 01:19:55.760 ED: Ka ʻōlena no ka pepeiao me ka ihu. TC 01:19:56.246 - 01:19:58.548 LK: ʻĒ. TC 01:19:58.580 - 01:19:58.968 ED: No, e, he lāʻau maikaʻi loa kēlā. TC 01:19:58.966 - 01:20:01.183 LK: ʻAe. TC 01:20:01.846 - 01:20:02.370 ED: A kēia mau lāʻau Hawaiʻi like me ka haʻuōī, ʻo ka ʻōlena, he kapu ko lākou ulu ʻana. TC 01:20:02.350 - 01:20:13.211 LK: ʻAe. TC 01:20:13.310 - 01:20:13.755 ED: ʻAʻole kāpulu. TC 01:20:13.490 - 01:20:14.578 LK: ʻAe, ʻae, ʻaʻole kāpulu. TC 01:20:14.453 - 01:20:16.521 ED: Kāpulu aku ʻoe iā lākou, nalowale. TC 01:20:15.300 - 01:20:18.116 LK: ʻAe. TC 01:20:18.361 - 01:20:18.746 ED: A ʻo ia kekahi {amū,} kumu e, i nalowale ihola nā lāʻau Hawaiʻi maikaʻi. TC 01:20:18.875 - 01:20:27.600 LK: ʻAe, ʻae. TC 01:20:27.631 - 01:20:28.330 ED: No ke kāpulu ʻia, ʻaʻohe mālama pono ʻia. No laila, e pono kākou e m^^, e loaʻa ka ʻike e mālama i ko kākou lāʻau me ka maʻemaʻe. TC 01:20:28.346 - 01:20:38.976 LK: Pololei, no ka mea, no ke kino kēlā, ke kino o ke kanaka ka lāʻau e inu ana paha, a e hamohamo ana nō paha i kahi ʻeha. TC 01:20:38.896 - 01:20:46.985 ED: ʻAe. TC 01:20:45.373 - 01:20:46.165 LK: No laila, ʻaʻole hiki ke hoʻokāpulu i ka lāʻau, i kāpulu mai ka lapaʻau ʻana. ʻAe. TC 01:20:47.350 - 01:20:54.963 ED: A aia kekahi wā a e haʻi aku wau iā ʻoukou i ka mana o ka lāʻau kāhea. TC 01:20:55.033 - 01:21:04.965 LK: ʻAe. ʻAe, ua lohe wale nō wau i ka mana o ka lāʻau kāhea, no ka mea, i loko nō o koʻu ʻohana, ua lapaʻau ʻia ka lāʻau kāhea. A ua ola ka mea i lapaʻau ʻia ai. Ma ke kāhea wale nō, ma ka ʻōlelo. TC 01:21:04.870 - 01:21:22.470 ED: ʻO wau, ua hana au. Ua komo wau i loko o kēlā hana, TC 01:21:22.861 - 01:21:27.615 LK: ʻAe. TC 01:21:27.960 - 01:21:28.536 ED: me ka manaʻo, me ka manaʻo maikaʻi, no ka mea, he nui kaʻu poʻe keiki. TC 01:21:28.111 - 01:21:32.580 LK: ʻĒ, ʻē. TC 01:21:32.691 - 01:21:33.425 ED: A ho^^, makemake au e, ke hāʻule i ka iwi, a hiki ke ola ka hoʻōla ʻia ka iwi haʻi. TC 01:21:33.466 - 01:21:42.065 LK: ʻĒ, ʻē. TC 01:21:42.135 - 01:21:43.001 ED: Me kēlā, ua hana au. Ua ʻike au, a ua mālama au. Akā. TC 01:21:43.083 - 01:21:48.090 LK: ʻAʻohe loaʻa nā poʻe a pau kēia loina o ka lāʻau kāhea. TC 01:21:48.088 - 01:21:51.753 ED: ʻAʻole. No ka mea, he kapu nō kona ʻano. TC 01:21:50.630 - 01:21:54.276 LK: ʻAe. TC 01:21:54.496 - 01:21:54.840 ED: !! TC 01:21:54.656 - 01:21:55.206 LK: E kala mai iaʻu, ē? Eia kekahi kelepona ʻana mai Maui mai, ma hope piʻi ana ka pila o kēia kelepona. ^^^ Kala mai. Aloha ahiahi. TC 01:21:54.840 - 01:22:09.618 mk:HB ʻAe, aloha mai nō, e Kauanoe. TC 01:22:09.730 - 01:22:12.141 LK: Aloha nō. TC 01:22:12.146 - 01:22:13.033 mk:HB ʻAe, eia nō māua ʻo Kuʻulei ma Lāhaina. TC 01:22:13.070 - 01:22:16.008 LK: ʻAe. ^^^ TC 01:22:16.003 - 01:22:17.396 mk:HB A makemake nō māua e, e mahalo iā ʻoe no kēlā mele no Maui. TC 01:22:16.018 - 01:22:22.066 LK: ʻAe, mahalo nō iā ʻou^^, i nā poʻe o Maui, TC 01:22:22.605 - 01:22:26.050 mk:HB ʻAe. TC 01:22:26.130 - 01:22:26.618 LK: nā poʻe o Lāhaina no ko lākou hana maikaʻi. TC 01:22:26.180 - 01:22:29.688 mk:HB ʻAe, maikaʻi nō lākou. TC 01:22:29.693 - 01:22:31.615 LK: ʻAe. A pehea ʻo Lāhaina? TC 01:22:31.655 - 01:22:34.040 mk:HB ʻŌ, maikaʻi, mālie, ʻoluʻolu nā poʻe. TC 01:22:34.100 - 01:22:38.570 LK: ʻAe. TC 01:22:38.303 - 01:22:39.096 mk:HB no. TC 01:22:39.151 - 01:22:39.820 LK: Āhea ʻolua e hoʻi mai ai? TC 01:22:39.696 - 01:22:41.263 mk:HB A ʻaʻole maopopo. TC 01:22:41.465 - 01:22:43.893 LK: ʻAe. ^^^ TC 01:22:43.706 - 01:22:44.906 mk:HB He wahi pilikia paha kā māua. TC 01:22:44.286 - 01:22:46.680 LK: ʻŌ. Ma ka mokulele? TC 01:22:47.068 - 01:22:48.955 mk:HB ʻAʻole, ma ke alanui. A. TC 01:22:48.995 - 01:22:52.311 LK: Auē. TC 01:22:51.895 - 01:22:53.021 mk:HB Aia ma ke kaʻa. TC 01:22:53.341 - 01:22:55.196 LK: Aia i hea ʻo^^, aia i hea ʻolua kēia manawa? TC 01:22:54.956 - 01:22:57.261 mk:HB Ma ka hōkele. TC 01:22:57.308 - 01:22:58.468 LK: ʻŌ. Ua maikaʻi nō ʻoukou? ^^^ TC 01:22:58.575 - 01:23:03.750 mk:HB ʻAe, maikaʻi nō ʻoukou. Mahalo i, i kou hoa kipa, TC 01:23:02.398 - 01:23:07.058 LK: ʻAe. TC 01:23:07.306 - 01:23:07.925 mk:HB ʻO wai ʻo ia? TC 01:23:07.333 - 01:23:08.610 LK: ʻO Edith DeMatta. TC 01:23:08.721 - 01:23:10.261 mk:HB ʻŌ, ʻō, ʻō. TC 01:23:10.311 - 01:23:11.286 LK: ʻAe. Ke, mea, ua kamaʻilio māua pili ana nā mea like ʻole, a kēia kamaʻilio iho nei a pili ana i ka lāʻau Hawaiʻi. TC 01:23:10.961 - 01:23:20.031 mk:HB ʻAe, ke hoʻolohe nei māua iā ʻoukou. TC 01:23:19.645 - 01:23:22.376 LK: ʻAe. TC 01:23:22.416 - 01:23:23.031 mk:HB Kaulana nō ʻo Keoni. TC 01:23:22.916 - 01:23:25.526 LK: ʻAe, kaulana nō kona leo i kēia manawa. Ua. TC 01:23:25.643 - 01:23:28.778 mk:HB ʻĒ. TC 01:23:28.273 - 01:23:28.993 LK: Pehea ma Lāhaina, mōakāka? TC 01:23:28.858 - 01:23:30.946 mk:HB ʻAe, ua !! TC 01:23:30.951 - 01:23:32.460 mk:KB ʻAe. TC 01:23:31.353 - 01:23:31.903 LK: ʻAe. ʻAe, mahalo nui iā ʻolua. TC 01:23:31.640 - 01:23:35.198 mk:HB ʻAe. Mahalo nō. TC 01:23:35.255 - 01:23:36.685 LK: A hui hou aku nō. TC 01:23:36.308 - 01:23:37.735 mk:HB A hui hou. TC 01:23:37.565 - 01:23:38.115 mk:KB ʻAe. TC 01:23:37.570 - 01:23:38.775 LK: I ka wā kūpono. TC 01:23:38.285 - 01:23:39.521 mk:HB ʻAe. ^^^ TC 01:23:39.400 - 01:23:40.536 LK: ʻAe. Aloha nō. TC 01:23:39.931 - 01:23:41.208 mk:HB Aloha. TC 01:23:40.816 - 01:23:42.360 mk:KB ʻAe, aloha nō. TC 01:23:41.130 - 01:23:41.780 LK: Aloha nō kāua. TC 01:23:47.928 - 01:23:49.391 mk:CK1 Aloha nō kāua, Kauanui^^. TC 01:23:49.321 - 01:23:51.100 LK: Aloha nō. TC 01:23:50.985 - 01:23:51.903 mk:CK1 A mamake wau e hoʻowehewehe aku nō hoʻi kēia i kēia lāʻau wāpine ka, kēlā wahine ʻōlelo mai nei nō hoʻi. TC 01:23:51.573 - 01:23:58.258 LK: ʻĒ. TC 01:23:58.296 - 01:23:58.798 mk:CK1 ʻAe, a walaʻau aku nei nō hoʻi kākou i ka wāpine, but, ʻaʻole kākou i hoʻo^^, hoʻokahi a, he aha ka mea i hana ai, i maopopo ai iā lākou, TC 01:23:58.498 - 01:24:08.376 LK: ʻĒ. TC 01:24:08.345 - 01:24:08.836 mk:CK1 pehea lā i hoʻopololei i kēia lāʻau. TC 01:24:08.798 - 01:24:11.040 LK: ʻAe, ʻae. TC 01:24:11.081 - 01:24:11.830 mk:CK1 Well, ʻo ia kaʻu ʻōlelo nei iā ʻoe a, hiki nō naʻe wau ke hoʻākāka aku iā ʻoe. TC 01:24:11.373 - 01:24:16.173 LK: ʻAe, hiki. TC 01:24:16.308 - 01:24:17.418 mk:CK1 ʻAe. A ʻo ia kaʻu, ke loaʻa ʻoe ka wāpine, TC 01:24:17.288 - 01:24:20.708 LK: ʻAe. TC 01:24:20.901 - 01:24:21.250 mk:CK1 ʻAe. ʻEkolu kumu kēlā, inā ulu maikaʻi nō hoʻi kahi kumu a, a, wāpine, TC 01:24:21.078 - 01:24:26.546 LK: {Mū.} TC 01:24:26.453 - 01:24:27.016 mk:CK1 ʻekolu, a kupa aku nō ʻoe, a inā paila ia wai, TC 01:24:27.013 - 01:24:32.238 LK: ʻĒ. TC 01:24:32.348 - 01:24:32.838 mk:CK1 a ilum^^, a ʻumikūmālima minuke kali aku nō hoʻi ʻoe, nānā aku nō ʻoe i ka uaki, ʻumikūmālima minuke. TC 01:24:32.808 - 01:24:38.461 LK: ʻĒ. TC 01:24:38.481 - 01:24:39.008 mk:CK1 A hoʻopio i ke ahi. TC 01:24:39.070 - 01:24:40.846 LK: ʻĒ. TC 01:24:40.920 - 01:24:41.451 mk:CK1 A hoʻo^^, kali aku nō ʻoe hoʻomaʻalili aku a maʻalili maila ia wai, TC 01:24:41.500 - 01:24:46.510 LK: ʻAe. TC 01:24:46.363 - 01:24:46.890 mk:CK1 a ninini aku ʻoe i loko o ke kālani, mea paha ʻok^^, ʻekolu kumu hoʻokahi kālani. TC 01:24:46.891 - 01:24:51.595 LK: ʻŌ, ʻē. TC 01:24:51.655 - 01:24:52.960 mk:CK1 A hoʻokahi kālani. TC 01:24:52.920 - 01:24:53.840 LK: ʻĒ, ʻē. TC 01:24:53.690 - 01:24:54.500 mk:CK1 A hoʻokomo aku ʻoe i loko o kahi pahu hau. TC 01:24:53.953 - 01:24:56.553 LK: ʻAe. TC 01:24:56.696 - 01:24:57.278 mk:CK1 A ma laila, inā mamake ʻoe e inu, hiki ʻoe ke inu i nā manawa a pau kāu makemake. ʻO ia kō wai. TC 01:24:57.235 - 01:25:04.813 LK: ʻĒ, ʻē. TC 01:25:04.770 - 01:25:05.750 mk:CK1 Inā he maʻi kāu o loko like aku ʻōlelo ʻia ʻoe, he diabetes. A. TC 01:25:05.253 - 01:25:09.600 LK: Diabetes, ʻē. TC 01:25:09.381 - 01:25:10.478 mk:CK1 ʻAe, a high blood pressure maikaʻi kēlā. Pololoi, ʻo ia kaʻu. Ua loaʻa wau kahi diabetes, high blood pressure. TC 01:25:10.071 - 01:25:16.810 LK: ʻĒ, ʻē. TC 01:25:16.830 - 01:25:17.445 mk:CK1 A ua pau kuʻu diabetes nō paha, no ka mea, ua noke nō wau i inu ai i kēlā, TC 01:25:17.350 - 01:25:22.375 LK: ʻAe. TC 01:25:22.383 - 01:25:22.826 mk:CK1 lāʻau. TC 01:25:22.403 - 01:25:23.153 LK: Ka lāʻau. TC 01:25:23.140 - 01:25:23.828 mk:CK1 ʻAe. TC 01:25:23.768 - 01:25:24.175 LK: ʻĒ, ʻē. TC 01:25:24.131 - 01:25:24.608 mk:CK1 ʻO ia kaʻu hoʻākāka aku nei iā ʻoe, a i hoʻolohe mai nō kahi huaʻōlelo a hoaaloha a kākou, poʻe Hawaiʻi, a maikaʻi kēlā iaʻu. Ua maikaʻi kuʻu olakino, TC 01:25:24.175 - 01:25:34.351 LK: ʻAe. TC 01:25:34.285 - 01:25:34.831 mk:CK1 maikaʻi nō ia iā lākou, TC 01:25:34.371 - 01:25:35.913 LK: ʻAe. TC 01:25:35.961 - 01:25:36.451 mk:CK1 a pau. TC 01:25:36.143 - 01:25:36.798 mk:CK1 {Mū.} TC 01:25:37.073 - 01:25:41.510 LK: A ua ʻōlelo mai nō kekahi, ʻaʻohe ʻoe hāʻawi aku i kēia, no ka mea, ʻaʻohe, TC 01:25:37.095 - 01:25:37.730 ED: ^^^ TC 01:25:41.726 - 01:25:42.890 mk:CK1 naʻu nō i hāʻawi iā ʻoe, TC 01:25:41.840 - 01:25:43.310 LK: ^^^ TC 01:25:42.610 - 01:25:44.261 mk:CK1 ʻaʻohe kēia, but, ua loaʻa nō wau i kēlā. TC 01:25:43.310 - 01:25:45.453 LK: ʻAe, ʻae m^^. TC 01:25:45.446 - 01:25:47.115 mk:CK1 Ua loaʻa, but, !! TC 01:25:46.545 - 01:25:48.611 LK: M^^, maikaʻi, no ka mea, ua hana ʻoe, ua ʻike ʻoe. TC 01:25:47.115 - 01:25:50.173 mk:CK1 ʻAe, maopopo. TC 01:25:49.581 - 01:25:50.805 LK: ʻAe. TC 01:25:50.863 - 01:25:51.365 mk:CK1 ʻAe. ʻO ia kaʻu ke walaʻau nei, no ka mea, ua high blood pressure iaʻu. TC 01:25:51.101 - 01:25:54.893 LK: ʻĒ. TC 01:25:55.000 - 01:25:55.401 mk:CK1 A ua diabetes. TC 01:25:55.270 - 01:25:56.866 LK: {Mū.} TC 01:25:56.888 - 01:25:57.441 mk:CK1 A ua pau ia. TC 01:25:57.095 - 01:25:58.105 LK: ʻĒ. TC 01:25:58.018 - 01:25:58.623 mk:CK1 A ʻo ia kaʻu mamake e hāʻawi iā haʻi. Inā maikaʻi iaʻu, maikaʻi iā lākou. TC 01:25:58.630 - 01:26:03.908 LK: ʻAe. TC 01:26:03.885 - 01:26:04.323 mk:CK1 Na lākou nō, na ke Akua nō e hoʻopōmaikaʻi i kēlā. ʻAʻole mea i kapukapu. TC 01:26:03.930 - 01:26:07.963 LK: ʻAe. TC 01:26:08.310 - 01:26:08.773 mk:CK1 ʻAe. ʻO ia kaʻu ʻōlelo nei iā ʻoe. TC 01:26:08.778 - 01:26:10.846 LK: ʻŌ, mahalo nui iā ʻoe. TC 01:26:09.938 - 01:26:11.681 mk:CK1 Maopopo iā lākou, a, TC 01:26:11.186 - 01:26:12.793 LK: M^^. TC 01:26:12.646 - 01:26:13.201 mk:CK1 ʻo ia kaʻu ʻōlelo nei iā ʻoe. TC 01:26:12.793 - 01:26:14.168 LK: ʻAe. TC 01:26:14.125 - 01:26:14.618 mk:CK1 Kēlā lāʻau, hiki, a like me kēlā haʻuoi a kākou. Kōkua e kiʻi, hele aku nō ʻoe a na, ha^^, haʻi paha a, a, TC 01:26:14.261 - 01:26:22.781 LK: ʻĒ, ʻē, ʻē. TC 01:26:22.805 - 01:26:23.675 mk:CK1 kahi wāwae paha, ma iwi paha. TC 01:26:23.716 - 01:26:26.175 mk:CK1 Nānā aku nō ʻoe. A hele nō ʻoe a ʻohi kahi lau, a kuʻikuʻi aku ʻoe, ʻekolu paʻakai, kau aku i loko, i luna o ka lau, TC 01:26:26.223 - 01:26:36.340 LK: ʻAe. TC 01:26:26.305 - 01:26:26.775 LK: ʻĒ. TC 01:26:36.121 - 01:26:36.768 mk:CK1 kuʻikuʻi, a, TC 01:26:36.340 - 01:26:37.590 LK: ʻEkolu po^^, poho lima? TC 01:26:38.001 - 01:26:40.026 mk:CK1 ʻAe. ʻE^^, ʻekolu puʻupuʻu. TC 01:26:39.711 - 01:26:41.945 LK: Puʻupuʻu? ʻĒ, ʻē. TC 01:26:41.941 - 01:26:43.351 mk:CK1 ʻEkolu puʻupuʻu. TC 01:26:43.101 - 01:26:44.118 LK: ʻĒ, ʻē. TC 01:26:44.428 - 01:26:45.191 mk:CK1 ʻO ia ia. A liʻiliʻi nō hoʻi kahi mimi, ʻekolu kulu, TC 01:26:44.495 - 01:26:48.646 LK: ʻĒ. TC 01:26:48.593 - 01:26:49.085 mk:CK1 a ua lawa. A kuʻikuʻi aku nō ʻoe, hui aku a pau, kahi mua, a kau ia lau i nuna. TC 01:26:49.101 - 01:26:55.850 LK: ʻĒ. TC 01:26:55.753 - 01:26:56.191 mk:CK1 A, TC 01:26:56.215 - 01:26:57.095 LK: Ka wahī em^^, TC 01:26:57.255 - 01:26:58.741 mk:CK1 !! i kēlā ia, e i kēia mea paha, kau i kakahikea^^, kakahiaka. TC 01:26:57.605 - 01:27:03.230 LK: ʻĒ. TC 01:27:03.120 - 01:27:03.536 mk:CK1 A i ke ahiahi, hemo. TC 01:27:03.483 - 01:27:05.145 LK: {A.} TC 01:27:05.435 - 01:27:06.760 mk:CK1 A kau hou, ʻekolu manawa. Aloha kākou. TC 01:27:06.031 - 01:27:08.935 LK: Auē. TC 01:27:09.310 - 01:27:10.438 mk:CK1 ʻAe. TC 01:27:09.791 - 01:27:10.365 LK: ʻĒ, ʻē, ʻē. TC 01:27:10.438 - 01:27:11.323 mk:CK1 Ke hele nō ka, nānā aku nō hoʻi ʻoe i ke keiki, auē, ē, maikaʻi maoli kahi keiki, a ʻano hauʻoli ʻoe. TC 01:27:10.728 - 01:27:17.545 LK: ʻĒ, ʻē, ʻē. ^^^ TC 01:27:17.548 - 01:27:19.145 mk:CK1 A a ua pau ia ulia. TC 01:27:17.726 - 01:27:20.068 LK: {Mū, mū, mū.} TC 01:27:20.016 - 01:27:21.041 mk:CK1 ʻAe. ʻO ia kaʻu ʻōlelo nei. TC 01:27:20.600 - 01:27:22.283 LK: Mahalo kēia wehewehe ʻana mai. TC 01:27:22.126 - 01:27:24.190 mk:CK1 ʻAe, ʻae. Well, maikaʻi nō hoʻi inā haʻi i ʻōlelo mai, ʻaʻohe paha lākou i maopopo. TC 01:27:23.161 - 01:27:29.413 LK: ʻAe, ʻae, pololei. TC 01:27:29.491 - 01:27:30.675 mk:CK1 But, kaʻu i hāʻawi nei iā ʻoe. TC 01:27:30.218 - 01:27:31.990 LK: Mahalo. TC 01:27:31.933 - 01:27:32.600 mk:CK1 A maopo^^(maopopo) nō ʻoe ia hoaaloha iaʻu i ʻōlelo nei iā ʻoe. TC 01:27:32.170 - 01:27:35.736 LK: ʻAe, ʻae. TC 01:27:35.645 - 01:27:36.461 mk:CK1 ʻAe. Aloha kāua. TC 01:27:36.090 - 01:27:37.495 LK: Aloha nō. TC 01:27:37.245 - 01:27:38.090 mk:CK1 Good night. TC 01:27:37.495 - 01:27:38.265 LK: Aloha nō. TC 01:27:38.310 - 01:27:38.903 mk:CK1 ʻAe. TC 01:27:38.868 - 01:27:39.275 LK: Aloha. TC 01:27:39.240 - 01:27:39.813 mk:CK1 Aloha. A hui hou nō. TC 01:27:39.898 - 01:27:41.736 LK: ʻAe. Mahalo nui iā ʻoukou a pau, e nā poʻe Hawaiʻi i kelepona mai nei i kēia ahiahi e hoʻākāka mai i ko ʻoukou manaʻo a me ke kaʻame^^, kamaʻilio pū ʻana me ko kā^^, ko kākou hoa kipa o kēia ahiahi ʻo Edith DeMatta. A ke hoʻomaikaʻi aku nei iā ʻoe, e Edith, i kou kōkua ʻana mai iā mākou kēia ahiahi. He minamina, ua hiki nō kākou i ka hopena o kēia papahana. Akā naʻe, e hana hou ʻia ana i kēia Lāpule e hiki mai ana. A no laila, mahalo iā ʻoe {amū,} kekahi wā i ka, kekahi wā aku e kipa hou mai ʻoe ma kēia papahana a kākou, o ka ʻōlelo makuahine. TC 01:27:42.610 - 01:28:32.736 ED: Mahalo loa iā ʻoe, e Kauanoe. TC 01:28:33.036 - 01:28:35.936 LK: ʻAe. A mahalo aku wau iā Keoni i kona kōkua ʻana mai i kēia ahiahi ma ka haʻi ʻana i nā lono ma ka ʻōlelo Hawaiʻi. {Amū,} manaʻo wau he mea maikaʻi nō kēia no kēlā me kēia Lāpule. A no laila, e nā Hawaiʻi, e hoʻolohe mai i kēia Lāpule aʻe. E hui hou ana nō kākou. TC 01:28:37.256 - 01:29:03.298 Topics # You have been listening to Ka Leo Hawaiʻi, produced by the students of the University of Hawaiʻi's Hui Aloha ʻĀina Tuahine. This program has ~ The Gas Company and the gas appliance dealers in Hawaiʻi. Be sure to tune in again next Sunday at six thirty p.m. for Ka Leo Hawaiʻi. TC 01:29:04.098 - 01:29:23.738 IN: ## Aloha e Hawaiʻi. ʻO nēia ka hola ahiahi, hola ʻewalu, eight o'clock p.m.. TC 01:29:24.466 - 01:29:38.916 KC2: # This land of aloha. Hawa~ TC 01:29:38.916 - 01:29:47.031 Songs Kuʻu Pua I Paoakalani < ʻIke mau, ʻike mau, i ka nani, i ka nani, o nā pua, pua O ka uka o Uluhaimalama ʻAʻole nō e hoʻi e ʻike Me kuʻu pua i ka laʻi o Paoakalani ʻIke mau, ʻike mau, i ka nani, i ka nani, o nā pua, pua O ka uka o Uluhaimalama ʻAʻole nō e hoʻi e ʻike Me kuʻu pua i ka laʻi o Paoakalani TC 01:29:46.900 - 01:32:10.700 Topics Paʻoakalani^^, done by Chuck Lindsey and Nā Keiki o Hawaiʻi. Right now, the time is twenty one minutes before, Kent Jackson, you know, can't even read, nineteen minutes before ~ TC 01:32:10.710 - 01:32:40.900 Topics # This is the end of Hawaiian tape HV24 reel 37b. TC 01:32:42.711 - 01:32:47.343