urn:nl-mpi-tools-elan-eaf:862eb99c-c09c-4075-a52f-36fe293685b0
1266
20201105_FOLKLORE-02_hvn
Era ke ne ngara ta Ki'i Tunu
Ki'i Tunu
ta kako ke la
pehèb'o hèba la Lobodole
ta d'ai ne pehèb'o hèba la Lobodole
tute ke hèba d'e
ri kèru
hie kèru ri
Ki'i Tunu
j'e b'ale la èmu Ki'i Tunu
ta d'ai pa telora ruj'ara
b'ale ane do rae do kowa he
"Ki'i Tunu, Ki'i Tunu ee
mai ma ko ma
nginu due ma
èmu yaa" mihane
d'ai ane Ki'i Tunu
"meda'u ta tute kèru oha yaa ri
manu ou." mihane
ki tute kèru oha yaa
ri manu ou
kèru do hii
ti Lobodole
dole ta èle j'e
manu ou mihane ne lii
b'ale ane
dou d'e
"ee, tute d'o nèb'o ama e
ta b'ège ma ri yaa" mihane
luu Ki'i Tunu ta nginu due d'e
tute kèru ri manu
kèru ti Lobodole
dole ta èle ke manu ou
ta ègo ke manu mihane Ki'i Tunu
j'e b'ale la èmu
d'ai do b'ale la do b'èrirai ne ta
b'ale ri ke Ki'i Tunu
la pehèb'o la Lobodole
j'e ègo ne manu ne la
era pehèb'u hèba d'e
ta d'ai ta b'ale
Ki'i Tunu
ti pehèb'o hèba d'e
ti Lobodole
b'ale ane hedou
"Ki'i Tunu, Ki'i Tunu ee"
mai ko we ma nginu due
ma èmu yaa." mihane
"ee, meda'u yaa ngita
ngita lure manu yaa ri
wawi ou." mihane
"do manu do pehèb-
manu do
hi kèru
ti Lobodole j'e mihane
haku dole ta èle
manu nad'e
meda'u rike yaa mihane ta
ngita èle
wawi ou ri yaa." mihane
"ee, ne'e d'o
èle d'o nèb'o"mihane
ta b'ège ma ri yaa mihane
ta d'ai Ki'i Tunu ta
nginu due
lure manu ri wawi
manu nad'e, manu hii
hii kèru yaa ti Lobodole
dole ta èle ke j'e manu nad'e
haku wawi ou dole
ta èle leke j'e oo mihane
ègo wawi ri Ki'i Tunu
b'ale la èmu Ki'i Tunu
ta d'ai ri do b'èrirai ne
kako ri ke
Ki'i Tunu nga pera'u wawi la Lobodole
b'ale Ki'i Tunu
pehèb'o hèba ti Lobodole
ta pehare rike
ri do rae do kowa he
"Ki'i Tunu ee
mai ko we ma èmu yaa
ma nginu due"
"meda'u yaa mihane
wawi yaa d'e
ta lure ri ngaka ou
lure d'o
ta b'ège ma ri yaa nèb'o
ta kako ke Ki'i Tunu la nginu due
luu ta nginu due Ki'i Tunu
lure wawi ri ngaka
ta lii ke Ki'i Tunu mihane
"ngaka nad'e ngaka dole ta
rai ti Lobodole
dole ta èle j'e
wawi ou." mihane-
ee, ngaka ou mihane
d'ai
ègu ngaka ri dou ne
ri Ki'i Tunu
la èmu, d'ai
ta b'ale ke Ki'i Tunu
do b'èrirai ne la
pehèb'u hèba la Lobodole nga
ègo ngaka d'e
ta d'ai Ki'i Tunu ta b'ale
ti pehèb'u hèba ti Lobodole
ta pelango rike
do rae do kowa he
Ki'i Tunu, Ki'i Tunu ee
mai ma pehèbu-
ee, mai ma
nginu due ma èmu yaa" mihane
d'ai ane Ki'i Tunu
meda'u yaa ngita tèbo
ki'i yaa-
ngaka yaa ri ki'i ou mihane
tèbo d'o mihane
ta b'ège ma ri yaa nèb'o mihane
luu Ki'i Tunu
ta nginu due
tèbo ki'i ri ngaka
ègo ki'i
ègo ngaka-
d'ai ri do b'èrirai ne
kako ri Ki'i Tunu
la pehèb'o hèba la Lobodole ri
mihane ne lii-
ta b'ale Ki'i Tunu
ti pehèb'u hèba ti Lobodole
d'ai ane do rae do kowa he
mai kowe
Ki'i Tunu ee
ma nginu due ma èmu yaa mihane
b'ole a'a ari ee
meda'u yaa ngita
j'èje
ki'i yaa ri
keb'ao ou mihane
tèbo ki'i yaa ri keb'ao ou mihane
tèbo d'o mihane
ta b'ège ma ri yaa mihane
luu rike Ki'i Tunu ta
nginu due ri
tèbo ri keb'ao ki'i
ègo keb'ao
ta d'ai do b'èrirai ri
kako rike
Ki'i Tunu
la pehèb'u hèba la Lobodole
d'ai ta b'ale Ki'i Tunu
ti pehèb'u hèba ti Lobodole
ta pehare rike ri d rae do kowa he
"wo, Ki'i Tunu, Ki'i Tunu."
mai ko ma nginu due ma èmu yaa
wae d'o yaa ngalai e
meda'u yaa ta j'èje ri jara ou
keb'ao yaa mihane ne lii
tèb'o d'o nèb'o
j'èje d'o nèb'o
ta b'ège ma ri yaa nèb'o
wae d'o ke Ki'i Tunu
ta èke pa kedudu ai j'èla d'e
ta ègo
hane la kolo lede ke jara d'e
ta d'ai
ki'i tunu ta luu ta nginu due
heg'èe jara
heg'èe jara pa mii ri
b'ari èni ta wowadu
mihère we
Era
ke
ne
ngara
ta
Ki'i
Tunu
Ki'i
Tunu
ta
kako
ke
la
pehèb'o
hèba
la
Lobodole
ta
d'ai
ne
pehèb'o
hèba
la
Lobodole
tute
ke
hèba
d'e
ri
kèru
hie
kèru
ri
Ki'i
Tunu
j'e
b'ale
la
èmu
Ki'i
Tunu
ta
d'ai
pa
telora
ruj'ara
b'ale
ane
do
rae
do
kowa
he
Ki'i
Tunu,
Ki'i
Tunu
ee
mai
ma
ko
ma
nginu
due
ma
èmu
yaa
mihane
d'ai
ane
Ki'i
Tunu
"meda'u
ta
tute
kèru
oha
yaa
ri
manu
ou."
mihane
ki
tute
kèru
oha
yaa
ri
manu
ou
kèru
do
hii
ti
Lobodole
dole
ta
èle
j'e
manu
ou
mihane
ne
lii
b'ale
ane
dou
d'e
"ee,
tute
d'o
nèb'o
ama
e
ta
b'ège
ma
ri
yaa
mihane
luu
Ki'i
Tunu
ta
nginu
due
d'e
tute
kèru
ri
manu
kèru
ti
Lobodole
dole
ta
èle
ke
manu
ou
ta
ègo
ke
manu
mihane
Ki'i
Tunu
j'e
b'ale
la
èmu
d'ai
do
b'ale
la
do
b'èrirai
ne
ta
b'ale
ri
ke
Ki'i
Tunu
la
pehèb'o
la
Lobodole
j'e
ègo
ne
manu
ne
la
era
pehèb'u
hèba
d'e
ta
d'ai
ta
b'ale
Ki'i
Tunu
ti
pehèb'o
hèba
d'e
ti
Lobodole
b'ale
ane
hedou
"Ki'i
Tunu,
Ki'i
Tunu
ee"
mai
ko
we
ma
nginu
due
ma
èmu
yaa."
mihane
"ee,
meda'u
yaa
ngita
ngita
lure
manu
yaa
ri
wawi
ou."
mihane
"do
manu
do
pehèb-
manu
do
hi
kèru
ti
Lobodole
j'e
mihane
haku
dole
ta
èle
manu
nad'e
meda'u
rike
yaa
mihane
ta
ngita
èle
wawi
ou
ri
yaa."
mihane
"ee,
ne'e
d'o
èle
d'o
nèb'o"mihane
ta
b'ège
ma
ri
yaa
mihane
ta
d'ai
Ki'i
Tunu
ta
nginu
due
lure
manu
ri
wawi
manu
nad'e,
manu
hii
hii
kèru
yaa
ti
Lobodole
dole
ta
èle
ke
j'e
manu
nad'e
haku
wawi
ou
dole
ta
èle
leke
j'e
oo
mihane
ègo
wawi
ri
Ki'i
Tunu
b'ale
la
èmu
Ki'i
Tunu
ta
d'ai
ri
do
b'èrirai
ne
kako
ri
ke
Ki'i
Tunu
nga
pera'u
wawi
la
Lobodole
b'ale
Ki'i
Tunu
pehèb'o
hèba
ti
Lobodole
ta
pehare
rike
ri
do
rae
do
kowa
he
Ki'i
Tunu
ee
mai
ko
we
ma
èmu
yaa
ma
nginu
due
meda'u
yaa
mihane
wawi
yaa
d'e
ta
lure
ri
ngaka
ou
lure
d'o
ta
b'ège
ma
ri
yaa
nèb'o
ta
kako
ke
Ki'i
Tunu
la
nginu
due
luu
ta
nginu
due
Ki'i
Tunu
lure
wawi
ri
ngaka
ta
lii
ke
Ki'i
Tunu
mihane
"ngaka
nad'e
ngaka
dole
ta
rai
ti
Lobodole
dole
ta
èle
j'e
wawi
ou."
mihane-
ee,
ngaka
ou
mihane
d'ai
ègu
ngaka
ri
dou
ne
ri
Ki'i
Tunu
la
èmu,
d'ai
ta
b'ale
ke
Ki'i
Tunu
do
b'èrirai
ne
la
pehèb'u
hèba
la
Lobodole
nga
ègo
ngaka
d'e
ta
d'ai
Ki'i
Tunu
ta
b'ale
ti
pehèb'u
hèba
ti
Lobodole
ta
pelango
rike
do
rae
do
kowa
he
Ki'i
Tunu,
Ki'i
Tunu
ee
mai
ma
pehèbu-
ee,
mai
ma
nginu
due
ma
èmu
yaa
mihane
d'ai
ane
Ki'i
Tunu
meda'u
yaa
ngita
tèbo
ki'i
yaa-
ngaka
yaa
ri
ki'i
ou
mihane
tèbo
d'o
mihane
ta
b'ège
ma
ri
yaa
nèb'o
mihane
luu
Ki'i
Tunu
ta
nginu
due
tèbo
ki'i
ri
ngaka
ègo
ki'i
ègo
ngaka-
d'ai
ri
do
b'èrirai
ne
kako
ri
Ki'i
Tunu
la
pehèb'o
hèba
la
Lobodole
ri
mihane
ne
lii-
ta
b'ale
Ki'i
Tunu
ti
pehèb'u
hèba
ti
Lobodole
d'ai
ane
do
rae
do
kowa
he
mai
kowe
Ki'i
Tunu
ee
ma
nginu
due
ma
èmu
yaa
mihane
b'ole
a'a
ari
ee
meda'u
yaa
ngita
j'èje
ki'i
yaa
ri
keb'ao
ou
mihane
tèbo
ki'i
yaa
ri
keb'ao
ou
mihane
tèbo
d'o
mihane
ta
b'ège
ma
ri
yaa
mihane
luu
rike
Ki'i
Tunu
ta
nginu
due
ri
tèbo
ri
keb'ao
ki'i
ègo
keb'ao
ta
d'ai
do
b'èrirai
ri
kako
rike
Ki'i
Tunu
la
pehèb'u
hèba
la
Lobodole
d'ai
ta
b'ale
Ki'i
Tunu
ti
pehèb'u
hèba
ti
Lobodole
ta
pehare
rike
ri
d
rae
do
kowa
he
"wo,
Ki'i
Tunu,
Ki'i
Tunu."
mai
ko
ma
nginu
due
ma
èmu
yaa
wae
d'o
yaa
ngalai
e
meda'u
yaa
ta
j'èje
ri
jara
ou
keb'ao
yaa
mihane
ne
lii
tèb'o
d'o
nèb'o
j'èje
d'o
nèb'o
ta
b'ège
ma
ri
yaa
nèb'o
wae
d'o
ke
Ki'i
Tunu
ta
èke
pa
kedudu
ai
j'èla
d'e
ta
ègo
hane
la
kolo
lede
ke
jara
d'e
ta
d'ai
ki'i
tunu
ta
luu
ta
nginu
due
heg'èe
jara
heg'èe
jara
pa
mii
ri
b'ari
èni
ta
wowadu
mihère
we
There was someone named Ki'i Tunu
Ki'i Tuni
went to
treat his wounds in Lobodole
after treating his wounds in Lobodole
the wound was bitten
by a shrimp
the shrimp was caught
by Ki'i Tunu
then Ki'i Tunu returned home
when he arrived on the way
his neighbor said
"Ki'i Tunu, Ki'i Tunu
first come
drink tuak
at my house"
Ki'i Tunu responded
"I am afraid that my shrimp will be eaten by
your chicken
if my shrimp is eaten
by your chicken
this shrimp is from
Lobodole
later will be replaced by
your chicken" he said
then said
the person
"it can't be eaten
later I will drive him away"
when Ki'i Tunu was drinking tuak
the shrimp was eaten by the chicken
the shrimp from Lobodole
later your chicken will be replaced
then the chicken was taken by Ki'i Tunu
then (he) returned home
when it was the next day
Ki'i Tunu went again
to treat his wounds in Lobodole
then the chicken was also brought to
the place of treatment
when returning home
Ki'i Tunu
from treating his wounds
in Lobodole
someone said
"Ki'i Tunu Ki'i Tunu
come drink tuak first
at my house" they said
"no I am afraid
that my chicken will be attacked by
your pig"
"the chicken that was from-
the chicken that
got the shrimp
from Lobodole
so it has been replaced with
this chicken
I am afraid again
later it will be replaced again
by your pig"
"yeah it wont
it won't" he said
"later I will throw him out" he said
when Ki'i tunu was about
to drink tuak
the pig bit his chicken
this chicken, the chicken from
the results of the shrimp from Lobodole
this chicken instead
so your pig
will replace it
the pig was taken by Ki'i Tunu
then Ki'i Tunu returned home
the next day again
went
Ki'i Tunu bringing the pig to Lobodole
when Ki'i Tunu returned home
from treating his wounds in Lobodole
(he) was called again
by the neighbor
"Ki'i Tunu
come to my house first
to drink tuak"
"I am afraid
my pig
will be bitten by your dog"
"no
I'll throw him out later" he said
then Ki'i Tunu went to drink tuak
when Ki'i Tunu drank tuak
the pig was bitten by the dog
then Ki'i Tunu said
"this dog is the dog that was replaced
from Lobodole
then replaced by
your pig
your dog
then
then the dog was taken
by Ki'i Tunu
to the house then
Ki'i Tunu returned again
the next day to
Lobodole to treat his wounds
bringing the dog
when Ki'i Tunu returned home
from treating his wounds in Lobodole
(he) was called by
his neighbor
"Ki'i Tunu, Ki'i Tunu
here treat-
come
drink tuak at my house" he said
then answered Ki'i Tunu
"I am afraid that will be gored
my goat-
my dog by your goat"
"no" he said
"I'll throw him out later"
while Ki'i Tunu
drank tuak
the goat was gored by the dog
the goat was brought
the dog was brought-
the next day
Ki'i Tunu went again
to Lobodole to treat his wounds
he said-
when Ki'i Tunu returned home
from treating his wounds in Lobodole
then his neighbor said
"come first
Ki'i Tunu
drink tuak at my house"
"no brother" he said
"I am afraid
get kicked
my goat by
your buffalo
later my goat will be kicked by your buffalo"
"no" he said
"I'll throw him out later"
then Ki'i Tunu
drank tuak
the buffalo gored his goat
then the buffalo was taken
the next day
went
Ki'i Tunu
to treat his wounds in Lobodole
when Ki'i Tunu returned home
from treating his wounds in Lobodole
his neighbor called him again
"Ki'i Tunu Ki'i Tunu
come on drink tuak at my house first"
"I don't want to brother
I am afraid your horse will kick
my buffalo" he said
"no" he said
"(it) won't be kicked
later I will throw it out"
Ki'i Tunu no longer wanted
to tie it to his big toe
he took (it)
and left it on the mountain
after
Ki'i Tunu drank tuak
he saw the horse
his horse was already stolen
already turned to stone
finished
Apakah Lobodole adalah tempat yang nyata?
Tuak tipe minuman beralkohol dibuat dari gula lontar
Masih berkata?
Siapa berkata di sini?
Siapa berkata?
siapa kata? tetangga?
Siapa kata dan kapan mulai ?
Saya tidak mengerti ini. Dia bilan anjingnya diganti dari anjing ? Dan juga bilan anjing dar Lobodole ?
Apa artinya ini?
Bagaimana berubah menjadi batu?
Kalau ada pelajaran dari cerita ini, ap aitu?
ada yang bernama Ki'i Tunu
Ki'i Tunu
pergi ke
mengobati luka ke Lobodole
setelah mengobati lukanya di Lobodole
lukanya digigit
oleh udang
ditangkapnya udang itu
oleh Ki'i Tunu
kemudian Ki'i Tunu pulang ke rumah
sesampainya di perjalanan
tetangganya berkata
"Ki'i Tunu, Ki'i Tunu
datang dulu
minum tuak
di rumah saya"
Ki'i Tunu menjawab
"saya takut jika udangku di makan oleh
ayammu
jika udangku dimakan
oleh ayammu
udang ini dapat dari
Lobodole
nanti diganti
ayammu katanya
lalu kata
orang itu
"tidak mungkin di makan
nanti saya mengusirnya"
ketika Ki'i Tunu meminum tuak
udang dimakan oleh ayam
udang dari Lobodole
nanti diganti ayammu
lalu ayam itu diambil oleh Ki'i Tunu
lalu pulang ke rumah
ketika besoknya lagi
Ki'i Tunu pergi lagi
mengobati luka di Lobodole
lalu ayam itu dibawa juga ke
tempat berobatnya
ketika pulang
Ki'i Tunu
dari obati lukanya
di Lobodole
kata seseorang
"Ki'i Tunu,Ki'i Tunu
datang minum tuak dulu
kerumah saya," katanya
tidak,saya takut
jika ayamku diserang oleh
babimu
"ayam yang dari-
ayam yang
mendapat udang
dari Lobodole
jadi sudah diganti
ayam ini
saya takut lagi
nanti diganti lagi
oleh babi mu"
iya, tidak
tidak diganti, katanya
nanti saya mengusirnya" katanya
ketika Ki'i Tunu hendak
meminum tuak
babi itu menggigit ayamnya
ayam ini, ayam dari
hasil udang di Lobodole
ayam ini sebagai gantinya
jadi babimu
akan mengantinya
babi itu diambil oleh Ki'i Tunu
lalu Ki'i Tunu pulang ke rumah
keesokan harinya lagi
pergilah
Ki'i Tunu dengan membawa babi ke Lobodole
ketika Ki'i Tunu pulang
dari obati luka dari Lobodole
dipanggilnya lagi
oleh tetangganya
"Ki'i Tunu
datang ke rumah saya dulu
untuk minum tuak"
"saya takut
babiku
digigit oleh anjingmu
tidak
nanti saya mengusirnya", katanya
lalu Ki'i Tunu pergi meminum tuak
ketika Ki'i Tunu meminum tuaknya
babi itu digigit oleh anjing
lalu Ki'i Tunu berkata
"anjing ini anjing yang sudah diganti
dari Lobodole
nanti diganti oleh
babimu-
anjingmu
kemudian
lalu ia membawa anjing itu
oleh Ki'i Tunu
ke rumah, kemudian
Ki'i Tunu kembali lagi
keesokan harinya ke
Lobodole untuk mengobati lukanya
dengan membawa anjing itu
ketika Ki'i Tunu pulang
dari obati lukanya dari Lobodole
dipanggil lagi oleh
tetangganya
"Ki'i Tunu, Ki'i Tunu
sini obati-
datang
minum tuak di rumah saya" katanya
lalu jawab Ki'i Tunu
" saya takut nanti ditanduk
kambingku-
anjingku oleh kambing mu
tidak katanya
nanti saya mengusirnya
ketika Ki'i Tunu
meminum tuak
kambing itu menanduk anjing itu
kambing itu dibawa
anjing itu dibawa-
keesokan harinya ke
Ki'i Tunu pergi lagi
ke Lobodole mengobati lukanya
katanya-
ketika Ki'i Tunu pulang
dari obati lukanya di Lobodole
kemudian kata tetangganya
datang dulu
Ki'i Tunu
minum tuak di rumah saya"
"jangan saudara", katanya
"saya takut jangan sampai
ditendang
kambingku oleh
kerbaumu
nanti kambingku di tanduk oleh kerbaumu
tidak, katanya
nanti saya mengusirnya
lagi-lagi Ki'i Tunu
meminum tuak
kerbau itu menanduk kambingnya
lalu kerbau itu dibawa
keesokan harinya
pergilah
Ki'i Tunu
mengobati lukanya ke Lobodole
ketika Ki'i Tunu pulang
dari obati lukanya dari Lobodole
tetangganya memanggilnya lagi
" Ki'i Tunu, Ki'i Tunu
mari, minum tuak di rumahku dulu"
saya tidak mau saudara
saya takut kudamu menendang
kerbauku" katanya
"tidak" katanya
"tidak ditendang
nanti saya mengusirnya"
Ki'i Tunu tidak mau lagi
mengikat di ibu jari kakinya
dia membawa
dan membiarkannya di gunung
setelah
Ki'i Tunu minum tuak
dilihatnya kuda itu
kudanya sudah hilang
sudah berubah menjadi batu
tamat.