urn:nl-mpi-tools-elan-eaf:0dd72752-8dad-4389-80b1-d0cba69fa7d3
54
Lae teone kita, kita nala nema no'o huku.. huku lokene ko? –Ka'a. Kaju bu'une ere ke'e, bu'une. –Ia lo'o la'ene? –Lo'o la'ene, lo'o ama co apha, lo'o ama ere ke'e.
–Lo'o la'ene. –Ceku kita puna, no'o ama lima te ere ke'ene..
A'e te ka'a.. hmm phake no'o ha kijo kijo.. kaju ere ke'e ceku ira (potong) ha lo'o-lo'o hama (ikut) lima te.. (ikut) rangga te ere ke'e. -E.
Leka kokoco coma u, kokoco coma u.. A'e te bhuju kethi ere ke'e. A'e te bhuju kethi ere ke'e.
–Rawi lae (modhel) kaju wena.. –Rawi (modhel) ka'a cu'u, ngarane hugu wa'ena ta. –Hm. –Rawi (model) wa'ena.... ranggane.. –(Modelne) ere ke'e.
(J)adi kokoco coma, coma lebhe te ere ke'ene wa'a.. Tau konene cia ata cu'une. Ata baga ere ke'e.
Coma e huru hai.. Kokoco coma lae huru e aku, leka kau ciboco huru wa'a te huru e Wora, nethi lau Wora.
Ka'a co aku huru, leka dha'i kethi ha bolo ere ke'e kokoco kethi ere ke'e aku ngiru. Teo ere laene, pi'i e te bota u.
–Ere paja. Paja u. Paja. paja te lo'o. Paja kese u, paja ere ke'e ta. A'e te paja dione. Dhedíone.
Leka kokoco paja dhetione (berarti) ko kethi wa'a te u.. kethi wa'a te u. Kokoco ka'a cu'u, konene ka'a cu'u tuka reta palu ere ke'e.
–Wa'a teo teo teo no'o hugu? –Teo no'o hugu wa'ena.–Teo no'o hugu mama, mama no'o hugu keli?–Ka'a.–Ngirune.
Ka'a? –Ia wa'a te.. teo no'o hugu ka'a co mama no'o hugu. Mama no'o wua muthu. Ceku ngiru. Bhulu wa'one e'ene palu.
–Weki wua muthu no'o bhulu wa'o?–E. No'o Bhulu wa'o.–Ka'a phake.. –Ba ka'a bhalu ko.. no'o wunu kaju... hiwane ka'a? Ka'a u.
Leka weki kokoco, ka'a, ko wa'a e paja, tau paja nemane. Ia ko paja ceku.. hah welu no'o kuni.
Kokoco (langsu) bhuju sago bu'u konene ka'a cu'u.. Wa'a kita tau no.. kita nato ata.. eh kita bhulu wa'o ha limane sawe, nala no'o kena wunune nema aku cibo kau Cawane ta. Kena wunune reta woko ha ruwane no'o ha hera ruju paju no'o.. nala mai ceku ira mama, taba sai.
Ka'a ngamo no'o wua muthu ko no'o.. apa wa'a hiwane ka'a. Ia wa'a name, kaba.
Wa'a ka'a nai. Ha (minggu) pi'i.
Pi'i mbola u.
Wa'a.
Leka kokoco kau nala tubu ta, ia (tetap) buju, buju te lae dhione.
Kethi di'one a'e te. Kethi.
Leka kokoco kethi wa, ia buju (ulang) palu to. Kethi dedi'one.
Leka ko kethi ere ke'e sago te.
Leka ko buju te kethi sago ta.
Kokoco cu'u..
kethi weki ere ke'e, koko hm.. konene cu'u huru e aku nethi mai.. aku ngiru. Kethi bota u, keli ata .. ... ce lae o pi'ine hia... hama (biasa)
Di gantungnya kita, kita ambil dulu dengan 'huku'.. kulit 'huku' atau?
–Bukan. Kayu batangnya begini, batangnya. –Dia kecil masih? –Kecil masih, kecil seperti apa, kecil seperti begini.
–Kecil masih. –Baru kita buat, dengan tangan kita begini..
Di sini tidak.. hmm pakai dengan sedikit sedikit.. kayu begini baru orang potong kecil-kecil seperti ikut tangan kita.. ikut jari kita begini. –Ya.
Jadi kalau kena sudah, kalau kena sudah.. Di sini luka potong begini. Di sini luka potong begini.
–Membuat di model kayu itu.. –Membuat model tidak tahu, namanya hugu yang itu. –Hm. –Membuat model itu... jarinya.. –Modelnya begini.
Jadi kalau kena, kena tempat kita seperti itu.. Harus mereka cari orang pintar. Orang 'baga' begini.
Kena di 'huru' siapa.. Kalau kena di huru saya, maka kau bilang 'huru' itu 'huru'nya Wora, bawa ke Wora.
Tidak bilang saya 'huru', maka usus potong setengah begitu kalau potong begitu saya mengobati. Gantung ke bawah, baiknya hilang sudah.
–Bengkak. Telah bengkak. Bengkak. Bengkak kita kecil. Bengkak parah sudah, bengkak begitu. Di sini bengkak semunya. Semuanya.
SD bertanya.
sebenarnya 'hugu'
tunjuk dengan tangan dan jari
'u' sudah, telah
model. Mama Yuli bicara.
Mama Yuli bicara lagi. Terlalu jauh dan pelan, kurang jelas.
tunjuk
cari tahu penyebab dengan mengukur jengkal dari ujung jari sampai ujung jari atau tengah badan dan kembali. Kalau
'e' = 'e'e' = diri
Yuli masuk, "kaba no'o.." kurang jelas. "kuni no'o welu" kunyit an kemiri
'namanya'??
Wora Ngangene tells his huru, only named after him. The huru curse is made from 'hugu' wood and hung in a tree to protect the plantation. It is cut and done in a way following the fingers. Symptoms are, accordingly, blisters/wounds on hands/arms. The cure, in its light state, is chewed areca betel (no extra plant as is common) and simple 'bhulu wa'o' prayer. If the wounds don't become better, and there is swelling, Wora will chew with only kemiri and curcumin – no areca betel – which is really unusual. To find out whose 'huru' it is (the cure) someone should do 'baga' (measuring with hands across arms) before. Recorded with an AT Lavelier mic 22 Sept 2015 in the home of Bapak Pui, married to Wora's youngest sister Yuli, also present with Maria Methi, her daughter and my helper, later assistant. Photo of Wora listening to the recording..